Ekşi Duyuru

hayır, tam tersini sizi çarpmadan korumaya yarar topraklama sistemi.
fazdan gelen elektriğin cihazdan geçtikten sonra toprağa gitmesi gerekir zaten. akmayan elektrik enerji vermez. pilin tek ucuna bağlanan lambanın yanmamasıyla aynı şey. nitekim topraklanmamış cihazlarda da aslında uçlardan biri toprağa gider.

elektrik sizi çarptığında ise toprağa olan bağlantısını genelde sizin üzerinizden tamamlar. elektrikle uğraşanların çalışırken lastik ayakkabı giymesi bu yüzdendir.
tabi bağlantıyı sizin üzerinizden tamamlayacağı gibi aynı anda canlı ve nötr uçları tutarsanız elektrik yine sizin üzerinizden geçerek toprağa gidecektir.

topraklamanın amaçlarından biri de çarpma tehlikesini azaltmak. topraklama cihazın metal kısmına yapılır, örneğin bir fırının dış yüzeyi gibi. böylece içreride bir kablo sıyrılıp da bu yüzeye değerse siz fırına dokunduğunuzda çarpılmazsınız. bu elektrik direkt toprağa gider, sigortayı attırır.

İletim hattının kendisi topraklanmasaydı (elektrik santralinden mahalleye kadar gelen hat ve trafo sisteminden bahsediyorum), elektriğin devresini insan-toprak sistemi üzerinden tamamlama şansı olmayacaktı ki? Zaten sormak istediğim de bu: İletim hattının topraklanması sebebiyle elektriğin toprak üzerinden çevrim tamamlama şansı oluyor. Hat topraklanmasa, faz-insan-toprak sisteminden akım geçmeyecekti.

ütüyü düşün, metal aksamları var. Sen bu alette topraklı priz kullanmadığını düşün. Bu cihazın içinde kablo kopsa (faz), cihazın içinde bir yere değse, daha sonra sen ütüyü tutsan ne olurdu ? Cevap, uf olurdun.

Toprak kullandığında ne oluyor peki ? Sen toprak hattını ütünün metal aksamına bağlıyorsun ve faz hattı bir şekilde buraya değerse akım senin üstünden akıp seni kül etmek yerine toprak hattına doğru akıyor.

Bunun sonucunda genellikle sigorta atar ve sen yaşamaya devam edersin.

Bu konuyu arkadaşlarla beraber tartışmıştık, ama ne sonuca vardığımızı tam hatırlamıyorum :)
Şöyle bir şey kaldı aklımda; olay sadece insan yapımı ile alakalı değil, mesela yıldırım düşmesi var.Yani bir şekilde zaten topraklama doğal olarak var.
Tam anlatamadım ama idare et işte.

@kimlanbu ve @386dx;
problemin tarifinde anlaşamadık sanırım. ütünün içindeki faz kopup dış yüzeye değdiği zaman ben de oraya dokunursam çarpılırım. topraklanırsa çarpılmam. bu nokta zaten açık.

Ancak, topraklama sisteminin çalışabilmesi için yalnızca ev tesisatının topraklanmış olması yeterli değil. Biliyorsunuz, elektrik kapalı devre tamamlanmadan akmaz. evlerdeki topraklama sisteminin çalışabilmesi için, üç fazlı iletim hatlarının nötr noktalarının hat boyunca topraklanmış olması gerekmekte. İşte bu sebepten, yani iletim hattının topraklanması yüzünden, toprak üzerinden akım geçme şansı oluyor. Hat topraklanmasaydı, ütünün topraklanmasına gerek kalmayacaktı zaten.

Daha basit bir örnek düşünelim. Elimizde bir pil ve bir lamba olsun. Pilin (+) ucunu lambaya dokundursam lamba yanmaz, çünkü kapalı devre kurulamamıştır. Ama pilin (-) ucunu toprağa bağlarsanız, lambayı da bu haliyle toprağa dokundurursanız, lamba yanacaktır. lamba üzerinden akım geçmesinin sebebi, pilin bir ucunun (iletim hattının) halihazırda topraklanmış olmasıdır. Şu halde, lambanın "çarpılmasının" asıl nedeni, iletim hattının topraklanmasıdır; pili topraklamasaydık lamba yanmayacaktı.

Aynı mantıkla; iletim hattı topraklanmış olmasaydı, ütünün fazına dokunduğum zaman akım üzerimden toprağa akamayacaktı, çünkü kapalı devre kuramayacaktı.

@frown;
Yıldırım örneği statik elektrik ile ilgili. Toprak ve bulut arasında potansiyel fark zaten mevcut. Ama şebeke elektriği ile toprak arasında potansiyel farkın kurulabilmesi için, trifaze hatların sıfır noktasının toprağa bağlanmış olması gerekiyor, diye biliyorum. Yani örnekler özdeş değil gibi.

Cevaplar için çok teşekkürler bu arada.