[]
parantezlerde noktalama işareti
Parantezli bir cümlede noktalama işaretlerinin kullanımı hakkında gramer kuralları var mıdır? Yoksa keyfi midir?
Örnekler: (Sondaki noktaya dikkat.)
1. "Kimya konusunu ele alalım. (Biyoloji de bir nevi meta-kimyadır.)"
2. "Kimya konusunu ele alalım (biyoloji de bir nevi meta-kimyadır.)"
3. "Kimya konusunu ele alalım (biyoloji de bir nevi meta-kimyadır)."
Bunlardan birincisi daha doğru gibi gözüküyor.
Ayrıca, köşeli parantezlerin yazıyı yazan kişinin kendi kişisel yorumlarının ifadesinde kullanılması internetle gelen bir kullanım mıdır [örnek: bence öyledir.] yoksa genel bir kurala bağlanmış mıdır? [Al işte yine aynı problem: bu parantezden önceki son cümleye bakınız: iki soru cümlesi tek bir soru işareti ile birleştirilirken aradaki parantezin anlamını da etkiler mi? [Yok artık! Matematik mi sandın bunu "çarpmanın toplama üzerine dağılması" gibi?]]
Zincirleme paranteze hiç girmeyelim bile. (Yalan yalan, ondan da bahsedin.)
Örnekler: (Sondaki noktaya dikkat.)
1. "Kimya konusunu ele alalım. (Biyoloji de bir nevi meta-kimyadır.)"
2. "Kimya konusunu ele alalım (biyoloji de bir nevi meta-kimyadır.)"
3. "Kimya konusunu ele alalım (biyoloji de bir nevi meta-kimyadır)."
Bunlardan birincisi daha doğru gibi gözüküyor.
Ayrıca, köşeli parantezlerin yazıyı yazan kişinin kendi kişisel yorumlarının ifadesinde kullanılması internetle gelen bir kullanım mıdır [örnek: bence öyledir.] yoksa genel bir kurala bağlanmış mıdır? [Al işte yine aynı problem: bu parantezden önceki son cümleye bakınız: iki soru cümlesi tek bir soru işareti ile birleştirilirken aradaki parantezin anlamını da etkiler mi? [Yok artık! Matematik mi sandın bunu "çarpmanın toplama üzerine dağılması" gibi?]]
Zincirleme paranteze hiç girmeyelim bile. (Yalan yalan, ondan da bahsedin.)
bir editör olarak, üçüncü şıkkın doğru olduğunu söylerim (bizim dergide üçüncü örnekteki kural standart hale getirilmiş durumdadır).
- deckard
(21.11.07 00:50:15)
parantez içinde genelde açıklama olur, cümle olmaz, pek şık durmuyor, ayrı bi cümle varsa -çizgi işaretiyle gösterilir- ve parantez içinde nokta kullanılmaz.
köşeli ve zincirleme parantez ise sanırım edebiyatta değil de daha cok matematikte ya da başka formülle derslerde kullanılıyor, yazıda parantez, kesme, tek ve çift tırnak kullanılır
köşeli ve zincirleme parantez ise sanırım edebiyatta değil de daha cok matematikte ya da başka formülle derslerde kullanılıyor, yazıda parantez, kesme, tek ve çift tırnak kullanılır
- efruz (21.11.07 00:55:45)
" Müspet bilimler, ispatlanabilir, kanıtlanabilir bilim anlamında kullanılır. Kimya konusunu ele alalım(biyolojinin üvey kardeşi olur kendileri(biyoloji de bir nevi meta-kimyadır),(ister inanın ister inanmayın)); kimya, maddeleri, birim ta$lari olan atomlari ve maddelerin birbiriyle etkile$imlerini inceleyen bilim dali olarak tanımlanabilir."
gibi bir örnekle belki soruna cevap vermiş olurum diye düşündüm. biraz incele istersen(üşenmedim yazdım bunu), bir de unutmadan o soru işareti cümle içerisinde kullandığın parantez içerisindeki cümleyi bağlamaz, o ayrı cümle olarak kabul edilir.
gibi bir örnekle belki soruna cevap vermiş olurum diye düşündüm. biraz incele istersen(üşenmedim yazdım bunu), bir de unutmadan o soru işareti cümle içerisinde kullandığın parantez içerisindeki cümleyi bağlamaz, o ayrı cümle olarak kabul edilir.
- cuamnuatn (21.11.07 01:03:01)
parantez içinde eğer bir cümle tam haliyle varsa büyük harfle başlar. ve hatta tdk'dan alıntıladım:
"Yay Ayraç ( ( ) )
1. Cümlenin yapısıyla doğrudan doğruya ilgili olmayan açıklamalar için kullanılır:
Anadolu kentlerini, köylerini (Köy sözünü de çekinerek yazıyorum.) gezsek bile görmek için değil, kendimizi göstermek için geziyoruz.
(Nurullah Ataç)
UYARI: Yay ayraç içinde bulunan özel isimler ve yargı bildiren anlatımlar büyük harfle başlar ve sonuna uygun noktalama işareti getirilir.
UYARI : Hakkında açıklama yapılan söze ait ek, ayraç kapandıktan sonra yazılır:
Yunus Emre (1240?- 1320)'nin..."
buna göre, çok kötü görünse de "Kimya konusunu ele alalım (Biyoloji de bir nevi meta-kimyadır.)." olacak sanırım. bu nedenle cümle sonunda parantez yerine - kullanmak daha hoş olacaktır. şu şekilde: "Kimya konusunu ele alalım -biyoloji de bir nevi meta-kimyadır."
köşeli parantezin o tarz bir kullanımı yok.
"Köşeli Ayraç ( [ ] )
1. Ayraç içinde ayraç kullanılması gereken durumlarda yay ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır:
Halikarnas Balıkçısı [Cevat Şakir Kabaağaçlı (1886-1973)] en güzel eserlerini Bodrum'da yazmıştır.
2. Bibliyografik künyelere ilişkin bazı ayrıntıları göstermek için kullanılır: Reşat Nuri [Güntekin], Çalıkuşu, Dersaadet, 1922.
Server Bedi [Peyami Safa]"
"Yay Ayraç ( ( ) )
1. Cümlenin yapısıyla doğrudan doğruya ilgili olmayan açıklamalar için kullanılır:
Anadolu kentlerini, köylerini (Köy sözünü de çekinerek yazıyorum.) gezsek bile görmek için değil, kendimizi göstermek için geziyoruz.
(Nurullah Ataç)
UYARI: Yay ayraç içinde bulunan özel isimler ve yargı bildiren anlatımlar büyük harfle başlar ve sonuna uygun noktalama işareti getirilir.
UYARI : Hakkında açıklama yapılan söze ait ek, ayraç kapandıktan sonra yazılır:
Yunus Emre (1240?- 1320)'nin..."
buna göre, çok kötü görünse de "Kimya konusunu ele alalım (Biyoloji de bir nevi meta-kimyadır.)." olacak sanırım. bu nedenle cümle sonunda parantez yerine - kullanmak daha hoş olacaktır. şu şekilde: "Kimya konusunu ele alalım -biyoloji de bir nevi meta-kimyadır."
köşeli parantezin o tarz bir kullanımı yok.
"Köşeli Ayraç ( [ ] )
1. Ayraç içinde ayraç kullanılması gereken durumlarda yay ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır:
Halikarnas Balıkçısı [Cevat Şakir Kabaağaçlı (1886-1973)] en güzel eserlerini Bodrum'da yazmıştır.
2. Bibliyografik künyelere ilişkin bazı ayrıntıları göstermek için kullanılır: Reşat Nuri [Güntekin], Çalıkuşu, Dersaadet, 1922.
Server Bedi [Peyami Safa]"
- arwear (21.11.07 04:08:42)
Bir de devam eden cümle içerisinde (na böyle) parantez kullanılırsa, parantezden önce ve sonra boşluk bırakılır. Var yani bu da.
- colonizer (21.11.07 10:51:44)
arwear'ın doğru sonucuna ulaştığı "Kimya konusunu ele alalım (Biyoloji de bir nevi meta-kimyadır.)." şeklindeki cümle bence doğru değildir. Parantez içine alınan cümle genellikle bir ara cümle görevi göreceğinden, genellikle sonda olmaz. Dolayısıyla bu tür bir kullanım çok seyrek görülür. Eğer parantez içine alacağımız cümle son cümleyse bence şöye olmalıdır:
"Kimya konusunu ele aldık. (Biyoloji de bir nevi meta-kimyadır.)"
Yine arwear'ın alıntılamış olduğu Anadolu kentleri örneği, ara cümle kullanımı olarak doğru bir örnektir.
"Kimya konusunu ele aldık. (Biyoloji de bir nevi meta-kimyadır.)"
Yine arwear'ın alıntılamış olduğu Anadolu kentleri örneği, ara cümle kullanımı olarak doğru bir örnektir.
- hopi (21.11.07 13:24:55)
1
