[]
Küçültmek vs büyültmek
Büyültmek dil bilgisi açısından doğru bir kullanım mı?
Uzatmak büyültmenin eş anlamlısı mı?
Meme küçültme ameliyatı, meme büyütme ameliyatı. L nereye gitti?
Konu üzerine serbest çağrışım serbest.
Teşekkürler.
Uzatmak büyültmenin eş anlamlısı mı?
Meme küçültme ameliyatı, meme büyütme ameliyatı. L nereye gitti?
Konu üzerine serbest çağrışım serbest.
Teşekkürler.
büyüLtme diye bir kelime yok, hiç olmadı. tdk var diyorsa inanma güvenme tdk editörü kim ben çok merak ediyorum :D
- neira
(30.08.24 21:21:03)
evet işte yok, ama niye yok, daha doğrusu küçüLtme diye bir kelime niye var, soru o zaten. L niye?
nefis bir soru, benim de zamanında merak ettiğim bir konu, hatta buraya da sordum diye hatırlıyorum ama bulamadım.
kelime: "büyük"
büyük hale gelmek = büyümek
büyük hale getirmek = büyütmek
kelime: "küçük" (harf sayısı, ünlü uyumu vs bakımından "büyük"ten hiçbir farkı olmayan bir sıfat)
küçük hale gelmek = küçüLmek
küçük hale getirmek = küçüLtmek
L nereden çıktı? "büyük" kelimesi için "büyümek", "büyütmek" diyorsak niye "küçük" kelimesi için "küçümek", "küçütmek" demiyoruz? L araya niye giriyor?
veya tam tersi, L çok lazımsa niye "büyülmek", "büyültmek" demiyoruz?
nefis bir soru, benim de zamanında merak ettiğim bir konu, hatta buraya da sordum diye hatırlıyorum ama bulamadım.
kelime: "büyük"
büyük hale gelmek = büyümek
büyük hale getirmek = büyütmek
kelime: "küçük" (harf sayısı, ünlü uyumu vs bakımından "büyük"ten hiçbir farkı olmayan bir sıfat)
küçük hale gelmek = küçüLmek
küçük hale getirmek = küçüLtmek
L nereden çıktı? "büyük" kelimesi için "büyümek", "büyütmek" diyorsak niye "küçük" kelimesi için "küçümek", "küçütmek" demiyoruz? L araya niye giriyor?
veya tam tersi, L çok lazımsa niye "büyülmek", "büyültmek" demiyoruz?
- kibritsuyu (30.08.24 21:28:34 ~ 21:29:26)
@neira, kibritsuyu gerekeni yazmış. Niye yok? Olması lazım? Anormal olan olmaması değil mi?
TDK 80'lerden itibaren bütün fonksiyonunu kaybederek son 20 yılda bomboş bir kurum haline geldi, orayı ciddiye almıyorum ben de.
Ama bu durum soruyu açıklamıyor. Nerede kardeşim bu L??
TDK 80'lerden itibaren bütün fonksiyonunu kaybederek son 20 yılda bomboş bir kurum haline geldi, orayı ciddiye almıyorum ben de.
Ama bu durum soruyu açıklamıyor. Nerede kardeşim bu L??
- Bruce
(30.08.24 22:06:38)
Büyütmek kelimesinde kelimenin ham hali ''büyü (-mek)'', küçültmek kelimesinde ise ''küçül (-mek)'' yani ''küçü'' değil ki "küçümek" veya "küçütmek" diyebilelim. Ayrıca okullarda ek gelmesi durumunda ünsüz düşmesi olarak ''küçük'' kelimesindeki son harfin düştüğü öğretiliyor, tıpkı ''küçükçük'' yerine ''küçücük'' dememiz gibi. Dilde mantık aramanın anlamsız olduğunu düşünüyorum.
- duygusalatasi (30.08.24 22:12:05)
bence işin sırrı fiillerde saklı.
büyü fiili var, dolayısıyla büyütmek var.
diğer tarafta büyünün zıttı küçül fiili var, haliyle küçültmek var.
L harfi küçül fiilininin kökünde var, büyü’de yok. ikisine de -tmek ekleniyor.
büyü fiili var, dolayısıyla büyütmek var.
diğer tarafta büyünün zıttı küçül fiili var, haliyle küçültmek var.
L harfi küçül fiilininin kökünde var, büyü’de yok. ikisine de -tmek ekleniyor.
- orient blue (30.08.24 22:15:57)
yav arkadaşlar, canlar, kardeşler. soru o işte zaten. evet büyü-mek küçül-mek, L harfi "küçül-" fiilinin kökünde var.
NİYE? soru bu kadar. NİYE? nereden çıktı bu L?
yukarıda da yazdım, bu fiillerin de türediği kelimeler büyük ve küçük. "küçülk" değil ki kökü "küçül-" olsun? o L niye? ya da L çok lazımsa "büyük"te niye yok? biye birinin kökü "büyü-" iken, diğerinin kökü "küçü-" değil de "küçül-". nereden çıktı o L?
"uzun" ve "kısa"da da aynı durum var.
uzun
uzamak
uzatmak
kısa
kısamak değil kısalmak
kısatmak değil kısaltmak.
L niye?
L çok lazımsa niye
uzun
uzalmak
uzaltmak
değil?
dilde niye mantık aramıyormuşuz? en azından tutarlılık arıyorum ve bunu da çok merak ediyorum.
NİYE? soru bu kadar. NİYE? nereden çıktı bu L?
yukarıda da yazdım, bu fiillerin de türediği kelimeler büyük ve küçük. "küçülk" değil ki kökü "küçül-" olsun? o L niye? ya da L çok lazımsa "büyük"te niye yok? biye birinin kökü "büyü-" iken, diğerinin kökü "küçü-" değil de "küçül-". nereden çıktı o L?
"uzun" ve "kısa"da da aynı durum var.
uzun
uzamak
uzatmak
kısa
kısamak değil kısalmak
kısatmak değil kısaltmak.
L niye?
L çok lazımsa niye
uzun
uzalmak
uzaltmak
değil?
dilde niye mantık aramıyormuşuz? en azından tutarlılık arıyorum ve bunu da çok merak ediyorum.
- kibritsuyu (30.08.24 22:58:28)
Dilde mantık arayamazsın dilin temel kuralı bu. Türkçe gibi 1900ler gibi modern bir zamanda dil devrimi geçirio kuralları belirlenen bir dilde bile pek çok istisna var işte. Almanca, İtalyanca vs gibi cinayet bazlı artikel olan bir dili öğrenmeye çalıştıysan orda hep istisnalar var diye anlatılır. Ya da ne bileyim regular fiiller var ama irregular fiiller de var. Niye var? Bi sebebi yok yani dil doğal süreçte evrimleşip geliyor. İlla 2+2=4 edecek şekilde bir yapısı olmak zorunda değil
- nundu (30.08.24 23:06:20)
@Bruce sen galiba kibritsuyu'sun :)
Galat-ı meşhur diye bir şey var, dile yerleşmiş yanlışlar yani. Tamlama tam anlamıyla "şehirleşmiş (genele yayılmış,
büyümüş) yanlış" demek.
Onun gibi bir şey bence. Aradaki L harfinin bilinen bir mantığı yoksa, bilinmeyen bir mantığı da yoksa aradaki harfin açıklaması olmaz. Dil öyle türetmiş denir ve geçilir. Bazı kelimeleri Farsçadan bazılarını Arapçadan bazılarını İngilizceden bazılarını Latinceden alırken mantık aramıyoruz, sadece o kelime işimizi görüyor mu, bizi ifade ediyor mu o geçerli insan zihninde. Aynı bunun gibi, kelmelerin doğuşu ve türeyişi de illa bir mantık gerektirmiyor.
Galat-ı meşhur diye bir şey var, dile yerleşmiş yanlışlar yani. Tamlama tam anlamıyla "şehirleşmiş (genele yayılmış,
büyümüş) yanlış" demek.
Onun gibi bir şey bence. Aradaki L harfinin bilinen bir mantığı yoksa, bilinmeyen bir mantığı da yoksa aradaki harfin açıklaması olmaz. Dil öyle türetmiş denir ve geçilir. Bazı kelimeleri Farsçadan bazılarını Arapçadan bazılarını İngilizceden bazılarını Latinceden alırken mantık aramıyoruz, sadece o kelime işimizi görüyor mu, bizi ifade ediyor mu o geçerli insan zihninde. Aynı bunun gibi, kelmelerin doğuşu ve türeyişi de illa bir mantık gerektirmiyor.
- muhayyer divan (31.08.24 02:21:10)
guzel soru ama bazen guzel turkcemizde de boyle istisnalar oluyor. eminonu'ne eminonu'ye gibi. kitalar arasi uluslararasi gibi. falan filan.
- bohr atom modeli (31.08.24 11:54:57)
Hiçbiriniz tatmin edici cevap vermediniz, yazıklar olsun duyurnunu kalitesi yerlerde...
Biri çıksın desin ki arapçadaki ğayn sesi yüzünden, peşine gelen ötreli elif kolay söylensin diye böyle oluyor.
Öbürü çıksın desin ki kültigin'in en sevdiği harf L idi, o yüzden serpiştirilmiş araya.
@kibritsuyu, abicim ben bu işin peşine düşüyorum bişiler bulursam haber edicem.
Biri çıksın desin ki arapçadaki ğayn sesi yüzünden, peşine gelen ötreli elif kolay söylensin diye böyle oluyor.
Öbürü çıksın desin ki kültigin'in en sevdiği harf L idi, o yüzden serpiştirilmiş araya.
@kibritsuyu, abicim ben bu işin peşine düşüyorum bişiler bulursam haber edicem.
- Bruce (31.08.24 12:21:35)
hocam bu memlekette set screw setiskur diye dile yerlesmis. dilde boyle seylerin olmasi asiri dogal. cok takilma. :D
- bohr atom modeli (31.08.24 13:59:29)
Ben ona da varım, tek ihtiyacım olan bir açıklama. Bak bunun saçma da olsa bir açıklaması var. Bir fonksiyon taşıyor böyle olması, en kolay söylenişine göre dile öyle yerleşmiş.
- Bruce (31.08.24 14:55:00)
1
