[]
iki adet türkçe dilbilgisi sorusu
1. iki kelimemiz var. sıfat. "kısa" ve uzun".
bunların fiil hali, bir şeyin uzun hale gelmesi "uzamak". bir şeyin kısa hale gelmesi "kısalmak". aradaki L harfi nereden çıktı? niye "uzamak" diyorsak karşıtı "kısamak" değil? veya "kısalmak" doğru ise karşıtı niye "uzalmak" değil?
örnekler:
ege'nin boyu uzadı.
mum yandıkça boyu kısaldı. (niye kısadı değil? ya da niye "ege'nin boyu uzaldı" değil?)
2. ben, sen.
ismin -i hali: beni, seni.
ismin -de hali: bende, sende.
ismin -den hali: benden, senden.
ismin -e hali: bana, sana. amk niye kalınlaştı yahu? niye "bene, sene" değil?
bunların fiil hali, bir şeyin uzun hale gelmesi "uzamak". bir şeyin kısa hale gelmesi "kısalmak". aradaki L harfi nereden çıktı? niye "uzamak" diyorsak karşıtı "kısamak" değil? veya "kısalmak" doğru ise karşıtı niye "uzalmak" değil?
örnekler:
ege'nin boyu uzadı.
mum yandıkça boyu kısaldı. (niye kısadı değil? ya da niye "ege'nin boyu uzaldı" değil?)
2. ben, sen.
ismin -i hali: beni, seni.
ismin -de hali: bende, sende.
ismin -den hali: benden, senden.
ismin -e hali: bana, sana. amk niye kalınlaştı yahu? niye "bene, sene" değil?
1. uz: isim; -a, isimden fiil yapan yapım eki.
kısa: isim; -l, isimden fiil yapan yapım eki. kısa- diye bir fiil yok. o yüzden kısa-dı demiyoruz. onu önce kısal- fiiline dönüştürüp öyle kullanabiliyoruz.
peki neden uzal- diye fiil yok? aslında yerel bazı ağızlarda var.
2. ben+e ve sen+e eskiden benke, senke imiş. zamanla senge>sene>sana olmuş. tabi bu yüzlerce yıl sürüyor.
kısa: isim; -l, isimden fiil yapan yapım eki. kısa- diye bir fiil yok. o yüzden kısa-dı demiyoruz. onu önce kısal- fiiline dönüştürüp öyle kullanabiliyoruz.
peki neden uzal- diye fiil yok? aslında yerel bazı ağızlarda var.
2. ben+e ve sen+e eskiden benke, senke imiş. zamanla senge>sene>sana olmuş. tabi bu yüzlerce yıl sürüyor.
- ya ben lan neyse (19.09.23 22:22:09)
2. sorunun cevabı hakkında farklı görüşler var. fakat yaygın görüşü yazayım. yönelme eki eskiden +ka, +ke. /n/ ve /k/ sesleri bir araya gelince nazal n dediğimiz sesi oluşturuyor. bu da ince ünlüler üzerinde kalınlaştırıcı bir etkiye sahip olduğundan bana, sana diyoruz.
- black holes in the sky (20.09.23 02:12:51)
1