[]

iki adet türkçe dilbilgisi sorusu

1. iki kelimemiz var. sıfat. "kısa" ve uzun".

bunların fiil hali, bir şeyin uzun hale gelmesi "uzamak". bir şeyin kısa hale gelmesi "kısalmak". aradaki L harfi nereden çıktı? niye "uzamak" diyorsak karşıtı "kısamak" değil? veya "kısalmak" doğru ise karşıtı niye "uzalmak" değil?

örnekler:

ege'nin boyu uzadı.
mum yandıkça boyu kısaldı. (niye kısadı değil? ya da niye "ege'nin boyu uzaldı" değil?)

2. ben, sen.

ismin -i hali: beni, seni.
ismin -de hali: bende, sende.
ismin -den hali: benden, senden.
ismin -e hali: bana, sana. amk niye kalınlaştı yahu? niye "bene, sene" değil?

 
1. uz: isim; -a, isimden fiil yapan yapım eki.

kısa: isim; -l, isimden fiil yapan yapım eki. kısa- diye bir fiil yok. o yüzden kısa-dı demiyoruz. onu önce kısal- fiiline dönüştürüp öyle kullanabiliyoruz.

peki neden uzal- diye fiil yok? aslında yerel bazı ağızlarda var.


2. ben+e ve sen+e eskiden benke, senke imiş. zamanla senge>sene>sana olmuş. tabi bu yüzlerce yıl sürüyor.
  • ya ben lan neyse  (19.09.23 22:22:09) 
2. sorunun cevabı hakkında farklı görüşler var. fakat yaygın görüşü yazayım. yönelme eki eskiden +ka, +ke. /n/ ve /k/ sesleri bir araya gelince nazal n dediğimiz sesi oluşturuyor. bu da ince ünlüler üzerinde kalınlaştırıcı bir etkiye sahip olduğundan bana, sana diyoruz.


  • black holes in the sky  (20.09.23 02:12:51) 
1
buraya yazılanların hakları Sir Anthony Hopkins'e aittir.
yazan eden compumaster, ilgilenen eden fader
modere edenler angelus, Artibir, aychovsky, baba jo, basond, compumaster, deckard, duyulmasi gerektigi kadar, fader, fraise, groove salad, kahvegibi, kaymaktutmayansicaksut, kibritsuyu, monstro, pandispanya, robin, ron dennis
bu sitede yazılanların hiçbiri doğru değildir. site içeriği küçükler için sakıncalı olabilir. yazılardan yazarları sorumludur. kaynak göstermeden alıntılanamaz. devlet tarafından atanmış bir kurumun internet üzerinde kimin hangi bilgiye ulaşıp ulaşamayacağına karar vermesi insan haklarına aykırıdır. web siteleri kullanıcıların istekleri doğrultusunda bağlandıkları yerlerdir. kullanıcılar isterlerse bir web sitesine bağlanmayabilirler. bu güçleri ve imkanları mevcuttur. bir kullanıcı bir siteye bağlanmak istiyorsa bu onun tercihi ve hakkıdır. bağlanmak istemiyorsa bu yine onun tercihi ve hakkıdır. halkın kendisine hizmet etmesi için görevlendirdiği kurumlar hadlerini aşıp halka neye ulaşıp ulaşmayacağını bilmeyen cahil cühela muamelesi edemezler. ebeveynlerin çocuklarını sakıncalı içeriklerden koruması için çok sayıda bedava ve ücretli yazılım mevcuttur. bu yazılımlar bir web tarayıcısını kullanmaktan daha karmaşık teknik bilgi gerektirmemektedir. devletin milletini küçük düşürmesi ve ebleh yerine koyması yasaktır. Skimlinks ile linkler üzerinden yönlendirme payı alınmaktadır.