[]
Evrenin sonu nasil gelecek?
Simdi farkli teoriler var tabii. Hangi teori daha gecerli, daha kabul gormus su anda? Ya da sizin destekli teorileriniz, okuduklariniz var mi? Astronomlar da cevap verse guzel olur.
Mesela bir belgesel izledim daha yeni. Evrenin evrelerini anlatiyordu: the Primordial Era, the Stelliferous Era, the Degenerate Era, the Black Hole Era and the Dark Era.
Stelliferous evre'nin sonunda yildizlar sonmeye basliyor. Denegerate Evre'de kahverengi ve beyaz cuceler (sonen yildizlar), notron yildizlari ve karadelikler var. Black Hole evresinde de sadece karadelikler var ve onlar da hawking radyasyonu ile yok olmaya basliyorlar. Dark Evre'de ise cok az madde var ve onlar da zamanla yok olmaya basliyor. Tabii bu evrelerde trilyonlarca yil sonradan bahsediyoruz.
Evren, dark era'nin sonunda bir bosluga donusebilir (void) yukardaki evrelerin sonuna gore. Belgesel evren sonsuza kadar genisleyebilir veya zaman kavrami tamamem ortadan kalkabilir de dedi. Evrenin kendi icine dogru patlamasi (big crunch, buyuk cokus) ve yarilmasi (big rip) teorileri de var. Ama bir de tam anlamadigimiz karanlik enerji var. Daha utopik coklu evrenler teorileri de var tabii ve cabasi.
Mesela bir belgesel izledim daha yeni. Evrenin evrelerini anlatiyordu: the Primordial Era, the Stelliferous Era, the Degenerate Era, the Black Hole Era and the Dark Era.
Stelliferous evre'nin sonunda yildizlar sonmeye basliyor. Denegerate Evre'de kahverengi ve beyaz cuceler (sonen yildizlar), notron yildizlari ve karadelikler var. Black Hole evresinde de sadece karadelikler var ve onlar da hawking radyasyonu ile yok olmaya basliyorlar. Dark Evre'de ise cok az madde var ve onlar da zamanla yok olmaya basliyor. Tabii bu evrelerde trilyonlarca yil sonradan bahsediyoruz.
Evren, dark era'nin sonunda bir bosluga donusebilir (void) yukardaki evrelerin sonuna gore. Belgesel evren sonsuza kadar genisleyebilir veya zaman kavrami tamamem ortadan kalkabilir de dedi. Evrenin kendi icine dogru patlamasi (big crunch, buyuk cokus) ve yarilmasi (big rip) teorileri de var. Ama bir de tam anlamadigimiz karanlik enerji var. Daha utopik coklu evrenler teorileri de var tabii ve cabasi.
youtu.be
dediklerinin animasyonlaştırılmış hali, insanın nefesini kesiyor, bir yerden sonra insanın zaman kavramı videoda bahsedilen büyüklükleri kavrayamıyor :)
dediklerinin animasyonlaştırılmış hali, insanın nefesini kesiyor, bir yerden sonra insanın zaman kavramı videoda bahsedilen büyüklükleri kavrayamıyor :)
- freebird5406_2
(22.12.22 17:40:35)
@freebird5406_2
Evet izledigim belgesel o idi :) Mukemmel gorseller ve muzik esliginde.
Onun disinda da bircok evren belgeseli izledim, izliyorum.
Evet izledigim belgesel o idi :) Mukemmel gorseller ve muzik esliginde.
Onun disinda da bircok evren belgeseli izledim, izliyorum.
- ermanen
(22.12.22 17:51:48)
onceleri gravitasyonun her seyi toplayacagi ve buyuk cokusle sonlanacagi dusunuluyordu. daha sonra dark energy ile evrenin genisledigi ve bu genislemenin gecmiste bir yere kadar yavasladigi, ancak simdi tekrar hizlandigi fark edildi.
bunu bilmek mumkun degil hocam. cunku butun teorilerimizle en fazla inductive reasoning yapabiliyoruz. yani su anda gordugumuzun gelecekte de ayni sekilde devam edecegi varsayimi. ancak evrenin uniform olmak gibi bir yukumlulugu yok bize karsi.
david hume tam olarak bunu gosterdi mesela. inductive reasoning bilgi degil inanc saglar bize.
bunu bilmek mumkun degil hocam. cunku butun teorilerimizle en fazla inductive reasoning yapabiliyoruz. yani su anda gordugumuzun gelecekte de ayni sekilde devam edecegi varsayimi. ancak evrenin uniform olmak gibi bir yukumlulugu yok bize karsi.
david hume tam olarak bunu gosterdi mesela. inductive reasoning bilgi degil inanc saglar bize.
- antikadimag (22.12.22 21:02:50)
astronom da değilim teorik fizikçi de. deneyselciyim ondan benden çok bir şey çıkmayabilir maalesef sadece ilgimi çeken bir konu olduğu için genel okumalarım var. merakla takibe aldım şu an :).
her şeyden önce evrenin başı ve sonunun olup olmadığı bile muamma. öncesinin olmadığı ve sonunun da olamayacağına dair de çeşitli teoriler var bu konuda, ve hiçbirini kesin olarak gözlemleyemiyoruz zaten. tamamen yok olacağına dair şu teoriler var benim bildiğim ;
büyük donma; mesela bu benim favorim. belki eski kafalıyım ama hala geçerliliğini koruduğunu düşünüyorum. entropik olarak her şeyin sınıra ulaşması üzerine bir teorem. mutlak sıfıra ulaşan evren artık titreşmeyerek hayatına donmuş bir şekilde devam eder. buna ne kadar yaşamak denirse... mutlak sıfıra ulaşmak çok ayrı bir boyut. bence mükemmel. ve zaten evren dediğimiz şey entropi ile çok ilintili. neden bilmiyorum bu donma fikrine çok sıcağım. (oksimorondan öleceğim bir gün)
(senin bahsettiklerin) genel meşhurlar var; büyük çökme ve büyük yırtılma diye geçiyor. işte bunlar klasik. evrenin bigbangden beri patlama sonrasında genişleyerek hayatına devam etmesi üzerine teoremler. rip olan biraz daha az olası geliyor bana neden bilmiyorum. uzay-zaman dokusunun ışık hızını aşan ilerlemesi ve (evet karanlık enerjinin baskınlaşması vs vs) yırtılması sonucu evrenin paçalardan dökülmesi gibi bir şey. crunchı de mutlaka herkes bir kere de olsa duymuştur. aynı şekilde aşırı genişleyen evren dayanamayıp kendi üstüne çökmesi durumu.
bunlar tamamen yok olma senaryoları, bunların yanı sıra çok farklı yaklaşımlar da var. mesela bu çökme sonucu oluşan tekillik noktasının farklı fizik kurallarına sahip evren/evrenler oluşturabileceğine dair. einstein'in ve penrose'un da bir cyclic modeli var.
çok çok çeşitli teoriler var ama bunu şu an net bir şekilde evrenin nasıl son bulacağını söyleyemiyor teorikçiler. hatta kesinlike son bulacağını bile söyleyemiyorlar baktığında. çünkü bu olayların yaşanacağı zaman dilimlerinde evrenin kuralları değişmiş olabilir bile.:D hepsinin şu an kendi içinde tutarlı yanları var. tutarsız yanları da var. o yüzden her şey yaşanana kadar teorik olarak kalacağını düşünüyorum...
her şeyden önce evrenin başı ve sonunun olup olmadığı bile muamma. öncesinin olmadığı ve sonunun da olamayacağına dair de çeşitli teoriler var bu konuda, ve hiçbirini kesin olarak gözlemleyemiyoruz zaten. tamamen yok olacağına dair şu teoriler var benim bildiğim ;
büyük donma; mesela bu benim favorim. belki eski kafalıyım ama hala geçerliliğini koruduğunu düşünüyorum. entropik olarak her şeyin sınıra ulaşması üzerine bir teorem. mutlak sıfıra ulaşan evren artık titreşmeyerek hayatına donmuş bir şekilde devam eder. buna ne kadar yaşamak denirse... mutlak sıfıra ulaşmak çok ayrı bir boyut. bence mükemmel. ve zaten evren dediğimiz şey entropi ile çok ilintili. neden bilmiyorum bu donma fikrine çok sıcağım. (oksimorondan öleceğim bir gün)
(senin bahsettiklerin) genel meşhurlar var; büyük çökme ve büyük yırtılma diye geçiyor. işte bunlar klasik. evrenin bigbangden beri patlama sonrasında genişleyerek hayatına devam etmesi üzerine teoremler. rip olan biraz daha az olası geliyor bana neden bilmiyorum. uzay-zaman dokusunun ışık hızını aşan ilerlemesi ve (evet karanlık enerjinin baskınlaşması vs vs) yırtılması sonucu evrenin paçalardan dökülmesi gibi bir şey. crunchı de mutlaka herkes bir kere de olsa duymuştur. aynı şekilde aşırı genişleyen evren dayanamayıp kendi üstüne çökmesi durumu.
bunlar tamamen yok olma senaryoları, bunların yanı sıra çok farklı yaklaşımlar da var. mesela bu çökme sonucu oluşan tekillik noktasının farklı fizik kurallarına sahip evren/evrenler oluşturabileceğine dair. einstein'in ve penrose'un da bir cyclic modeli var.
çok çok çeşitli teoriler var ama bunu şu an net bir şekilde evrenin nasıl son bulacağını söyleyemiyor teorikçiler. hatta kesinlike son bulacağını bile söyleyemiyorlar baktığında. çünkü bu olayların yaşanacağı zaman dilimlerinde evrenin kuralları değişmiş olabilir bile.:D hepsinin şu an kendi içinde tutarlı yanları var. tutarsız yanları da var. o yüzden her şey yaşanana kadar teorik olarak kalacağını düşünüyorum...
- susannah delgado (23.12.22 04:25:31 ~ 04:25:56)
her şey proton bozulmasına bağlı :)
şaka bir yana, aşağıdaki linkte güzel bir kronoloji mevcut.
tr.wikipedia.org
şaka bir yana, aşağıdaki linkte güzel bir kronoloji mevcut.
tr.wikipedia.org
- altinci nesil caylak (23.12.22 08:57:19)
1
