[]
Etik ikilem, sizce yanlış mı yaptım?
Merhaba, sizlere bugün yaşadığım ve düşüncenizi gerçekten merak ettiğim bir şey soracağım. Öncelikle başta belirteyim hadise son derece önemsiz. Eğer hala okumak istiyorsanız anlatmaya başlıyorum.
Bugün a şehrinden b şehrine x turizm (x= büyük olmayan yerel firmalar, hani şu şehir ismi taşıyanlardan) firması aracılığıyla beş saatlik bir şehirlerarası otobüs yolculuğunun sonlarına gelmiştim. Ufaktan yanda asılı duran montumun ceplerini falan karıştırıp cüzdan, anahtar falan yerinde mi diye kontrol etmeye başlamışken muavin abinin yaklaştığını gördüm. Öncelikle yanımda duran ve yolculuğun başından beri sadece bir kez konuştuğum kişiye b şehrinde sen mi inecektin hocam diye sordu. O da beni işaret etti ve muavin abiyle aşağıdaki konuşma vuku buldu.
M: Seni ışıklarda indirsek olur mu?
B: Otogarda inmem gerekiyor abi.
M: (Eliyle çizer gibi yapıp) Hemen karşısında otogarın ışıklar, Işıklar burada ya otogar şurası.
B: Beni otogarda bekliyorlar yapacak bir şey yok.
M: Şimdi sadece sen varsın biliyor musun, 3 kişi daha var onlar ışıklarda inmeyi kabul etti. Otogara girsek 100 lira vereceğiz biliyor musun?
B: Yok abi girelim Otogara.
M: Girelim mi? Tamam, peki.
Diyalogtan sonra ışıklarda duruldu, hatta tam durulmadı da tam amk, 3. inen çocuk düşüyordu neredeyse her neyse sonra otogara girildi ben indim, inerken de kolay gelsin dedim muavine o da teşekkürler dedi. Şimdi tüm konuşmalar sırasında sesimi falan yükseltmedim, yanlış bir hareketim olmadı. Sadece bana ısrarla sorulan bir şeyi ısrarla reddettim. Allah var muavin abi de bir kaç kez sorduktan sonra bir şey demedi çok fazla. Ben neden kabul etmedim? Otogardan a şehrindeki ev zaten 1 saat neredeyse, arada üniversiteye gittik geldik falan sonra direkt yolculuk -ki şu hayatta en nefret ettiğim şey yolculuk yapmak olabilir gerçekten hiç hiç hiç sevmem- baya yorgun ve açtım. İnmeden bir süre önce yemek videoları falan izliyordum baya. O ruh haliyle ışıklarda in denince ben düşündüm ki, iki tane sırt çantasıyla otogara kadar yürüyeceğim. Aslında beni alacak kişiler ışıklardan da alabilirlerdi ama beynimin kalan son hücreleriyle bunu düşünemedim ve otogara girilmesini istedim. Şimdi size soruyorum. Yaptığım hareket yanlış mıydı? Kimi tanıdıklarım iniverseydin diyor, kimisi senden bilet parasını otogara götürmek için aldılar diyor. Açıkçası ben de öyle düşünüyorum. Sonuçta saygısızca bir şey söylemedim. Ben yolcu olarak görevimi ve sorumluluklarımı yerine getirmişim. Biletimin parasını ödemiş, doğru koltuğa oturmuş, kimseyi rahatsız etmemiş, yiyecek veya ter yoluyla ortama kötü koku salmamış, yüksek sesle uzun süreler telefonda konuşmamış, binerken kaptana inerken muavin abiye kolay gelsin demişim. Onlarda bana vaadettikleri gibi A şehrinin otogarından B şehrinin otogarına bırakmalılar. Haksız mıyım ey romalılar?
Edit 1: Öncelikle beni haklı bulan arkadaşlar teşekkürler. Kıllık yaptığımı söylen arkadaşlara kendimi şöyle savunabilirim; Orada, otogarda inmem gerektiğini söylerken, yorgunluk ve açlığın etkisiyle indiğim yerde beni alabilecekleri aklıma gelmedi. Elimde ve sırtımda yüklerle gece karanlığında otogara yürümem gerektiğini düşündüm. Amacım kıllık yapmak değildi yani.
Bugün a şehrinden b şehrine x turizm (x= büyük olmayan yerel firmalar, hani şu şehir ismi taşıyanlardan) firması aracılığıyla beş saatlik bir şehirlerarası otobüs yolculuğunun sonlarına gelmiştim. Ufaktan yanda asılı duran montumun ceplerini falan karıştırıp cüzdan, anahtar falan yerinde mi diye kontrol etmeye başlamışken muavin abinin yaklaştığını gördüm. Öncelikle yanımda duran ve yolculuğun başından beri sadece bir kez konuştuğum kişiye b şehrinde sen mi inecektin hocam diye sordu. O da beni işaret etti ve muavin abiyle aşağıdaki konuşma vuku buldu.
M: Seni ışıklarda indirsek olur mu?
B: Otogarda inmem gerekiyor abi.
M: (Eliyle çizer gibi yapıp) Hemen karşısında otogarın ışıklar, Işıklar burada ya otogar şurası.
B: Beni otogarda bekliyorlar yapacak bir şey yok.
M: Şimdi sadece sen varsın biliyor musun, 3 kişi daha var onlar ışıklarda inmeyi kabul etti. Otogara girsek 100 lira vereceğiz biliyor musun?
B: Yok abi girelim Otogara.
M: Girelim mi? Tamam, peki.
Diyalogtan sonra ışıklarda duruldu, hatta tam durulmadı da tam amk, 3. inen çocuk düşüyordu neredeyse her neyse sonra otogara girildi ben indim, inerken de kolay gelsin dedim muavine o da teşekkürler dedi. Şimdi tüm konuşmalar sırasında sesimi falan yükseltmedim, yanlış bir hareketim olmadı. Sadece bana ısrarla sorulan bir şeyi ısrarla reddettim. Allah var muavin abi de bir kaç kez sorduktan sonra bir şey demedi çok fazla. Ben neden kabul etmedim? Otogardan a şehrindeki ev zaten 1 saat neredeyse, arada üniversiteye gittik geldik falan sonra direkt yolculuk -ki şu hayatta en nefret ettiğim şey yolculuk yapmak olabilir gerçekten hiç hiç hiç sevmem- baya yorgun ve açtım. İnmeden bir süre önce yemek videoları falan izliyordum baya. O ruh haliyle ışıklarda in denince ben düşündüm ki, iki tane sırt çantasıyla otogara kadar yürüyeceğim. Aslında beni alacak kişiler ışıklardan da alabilirlerdi ama beynimin kalan son hücreleriyle bunu düşünemedim ve otogara girilmesini istedim. Şimdi size soruyorum. Yaptığım hareket yanlış mıydı? Kimi tanıdıklarım iniverseydin diyor, kimisi senden bilet parasını otogara götürmek için aldılar diyor. Açıkçası ben de öyle düşünüyorum. Sonuçta saygısızca bir şey söylemedim. Ben yolcu olarak görevimi ve sorumluluklarımı yerine getirmişim. Biletimin parasını ödemiş, doğru koltuğa oturmuş, kimseyi rahatsız etmemiş, yiyecek veya ter yoluyla ortama kötü koku salmamış, yüksek sesle uzun süreler telefonda konuşmamış, binerken kaptana inerken muavin abiye kolay gelsin demişim. Onlarda bana vaadettikleri gibi A şehrinin otogarından B şehrinin otogarına bırakmalılar. Haksız mıyım ey romalılar?
Edit 1: Öncelikle beni haklı bulan arkadaşlar teşekkürler. Kıllık yaptığımı söylen arkadaşlara kendimi şöyle savunabilirim; Orada, otogarda inmem gerektiğini söylerken, yorgunluk ve açlığın etkisiyle indiğim yerde beni alabilecekleri aklıma gelmedi. Elimde ve sırtımda yüklerle gece karanlığında otogara yürümem gerektiğini düşündüm. Amacım kıllık yapmak değildi yani.
bazı firmalar otogara girmemesiyle bilinir zaten girmeyiz der. Öyle olsa tamam ama bilette otogar yazıyorsa, üstüne sorduysa girin demek hakkın. Türkiye'de çalışanlar da çok ilginç bir kez şirketi sahiplenmeyiversinler. 100 lira onların cebinden mi çıkacak veya ödemezlerse cebe mi atacaklardı acaba?
- nhk ni youkosu
(31.03.22 00:15:27)
kıllık yapmışsın. böyle insanları da hiç sevmem.
- rose parks (31.03.22 00:15:32)
sonuc olarak haklisiniz ama ben olsam inerdim. Kibarca rica etmis, nedenini de soylemis.otogata yurumeniz de gerekmiyormus, sizi alacaklarmis isiklardan. Birwz killik yapmissiniz yani
- oscar (31.03.22 00:23:12)
Bence haklısın. Onlar o şekilde aslında vergi kaçırıyorlar. Birçok terminalde terminal gerisinde indirmek yasak. Işıkta dolmuşlar bile yolcu indirmiyor. Belediye otobüsleri durak haricinde durmuyor. Koca otobüsün ışıkta yolcu indirmesi bir kere trafiği riske atar. O zaman terminal neden var. Herkes aynısını yapsa yeşil yanınca kimse ilerleyemez. Bir de ışıklarda çok kaza oluyor. Bu şekilde ışıkta ölen insanlar var. Çantayla yolun ortasında inmek zorunda değilsin.
- dissendium (31.03.22 00:31:18)
1- etik probleminizin denklemi farklı olsa yorumlar da değişebilirdi diye düşünüyorum. öncelikle cinsiyetinizi belirtmemişsiniz ama yolculuğunuz gece bitiyor ve cinsiyetiniz de kadın olsa sanırım konu neredeyse tartışmaya kapalı olurdu.
2- otogara girmeyerek iyilik yapmış olmayacaktınız ki otogarda inmek isteyince kötülük olsun.
ayrıca belki otobüsün terminale ödediği 100 TL ile orada girişte gişede duran adamın maaşı ödeniyor, iyilik yapmış bile olabilirsiniz.
orada bir sistem kurulmuş, tabii ki garibandan ziyade başka birileri zengin oluyor ama çark da böyle dönüyor. orada çalışan personel de bu bütçelerden alıyor maaşını belki.
4- içiniz rahat olsun, yemeğinizi yediyseniz de afiyet olsun.
2- otogara girmeyerek iyilik yapmış olmayacaktınız ki otogarda inmek isteyince kötülük olsun.
ayrıca belki otobüsün terminale ödediği 100 TL ile orada girişte gişede duran adamın maaşı ödeniyor, iyilik yapmış bile olabilirsiniz.
orada bir sistem kurulmuş, tabii ki garibandan ziyade başka birileri zengin oluyor ama çark da böyle dönüyor. orada çalışan personel de bu bütçelerden alıyor maaşını belki.
4- içiniz rahat olsun, yemeğinizi yediyseniz de afiyet olsun.
- nıç
(31.03.22 01:34:34)
bu duyuru bilinen etik ile turkiye etigini ozetliyor resmen. aslinda etik acidan bakarsan sen haklisin bunda suphe yok. ama turkiye etigine gore killik yapmissin. nereden biliyorum cunku insanlarla ugrasilan islerde calistim. kimse keyfinden sana oyle bir sey teklif etmez, bunu biliyorum.
hayat bunlari dusunmek icin gercekten cok kisa. bosver gitsin. dogrulugu tartisilir fakat bir ortamda cogunluga uymak uygundur.
bu arada tamamini okumadim :))))) hehehe
hayat bunlari dusunmek icin gercekten cok kisa. bosver gitsin. dogrulugu tartisilir fakat bir ortamda cogunluga uymak uygundur.
bu arada tamamini okumadim :))))) hehehe
- nibba (31.03.22 02:33:08)
İçini ferah tutman gerekir bu durumda. Eğer ki otogara girmenin bedeli 100 TL ise bunu bilerek otobüs şirketi/sahibi planlamasını yapacak.
O şehire yolcu götürmüş mü? Götürmüş.
O şehire yolcu götürmek için yolculardan para alınmış mı? Alınmış.
Peki tüm bu bilgiler ışığında yolcuyu o şehirde resmi ve yasal zorunluluk olarak indirmesi gereken yer neresi? Otogar. Neden? Çünkü hem yolcunun güvenliği hem de çeşitli kanunlar. Birincisi ışıklarda inmek demek o şehrin belediyesinden para kaçırmak hatta çalmak demek. Senin yaptığın gayet yerinde ve tutarlı bir davranış olmuş. Esas olarak onların yapmaya çalıştığı şark kurnazlığı ve etik değil.
O şehire yolcu götürmüş mü? Götürmüş.
O şehire yolcu götürmek için yolculardan para alınmış mı? Alınmış.
Peki tüm bu bilgiler ışığında yolcuyu o şehirde resmi ve yasal zorunluluk olarak indirmesi gereken yer neresi? Otogar. Neden? Çünkü hem yolcunun güvenliği hem de çeşitli kanunlar. Birincisi ışıklarda inmek demek o şehrin belediyesinden para kaçırmak hatta çalmak demek. Senin yaptığın gayet yerinde ve tutarlı bir davranış olmuş. Esas olarak onların yapmaya çalıştığı şark kurnazlığı ve etik değil.
- skzr (31.03.22 07:26:57)
o kadar işlemiş ki zihnimize toplumun çakallığı, doğru bir şey yaptığımızda bile kafamızda soru işaretleri oluşuyor.
hem yasal hem etik açıdan doğru olanı yapmışsınız. bu saydığınız gerekçelerin (açlık, yorgunluk, sırt çantaları, yürümek zorunda kalmak vb) hiç biri olmasaydı bile siz haklısınız.
edit: bu kadar düşünmenizden yola çıkarak böyle konulara fazla takılıyorsunuz gibi hissettim. kendinizi bu kadar yorup meşgul etmeyin böyle konularla.
hem yasal hem etik açıdan doğru olanı yapmışsınız. bu saydığınız gerekçelerin (açlık, yorgunluk, sırt çantaları, yürümek zorunda kalmak vb) hiç biri olmasaydı bile siz haklısınız.
edit: bu kadar düşünmenizden yola çıkarak böyle konulara fazla takılıyorsunuz gibi hissettim. kendinizi bu kadar yorup meşgul etmeyin böyle konularla.
- Phoebe (31.03.22 09:57:24 ~ 13:08:40)
gerekce gostermeksizin haklisiniz. inmek zorunda degilsiniz, hele cantalarla hic degilsiniz.
- 65 derece (31.03.22 10:14:23)
İnsafa (size) kalmış bir konuda istediğiniz şey sadece hakkınız olan şey. Firma nazikçe sordu ve olumsuz cevabınıza karşılık söz ve davranışlarıyla nezaketsizlik yapmadıysa onları da kutlarım.
Hakkınız olanı istemekte hiç bir beis yok bence. Adamların iş akdinde 'ışıklarda indirilir' yazmıyor olsa gerek.
Hakkınız olanı istemekte hiç bir beis yok bence. Adamların iş akdinde 'ışıklarda indirilir' yazmıyor olsa gerek.
- abbabaabbaababbabaababbaabbabaab (31.03.22 11:20:24)
burada haklı ya da haksız olman önemli değil
yaşanmış bitmiş
odaklanmak gereken yer yorgunluk anlarında doğru karar verebilmek
bizi gerçekten zahmete sokacak bir ricada da bulunabilirler hayatta bu durumda da verilen karardan sonra huzurlu olacağımızı seçebilmek lazım
yaşanmış bitmiş
odaklanmak gereken yer yorgunluk anlarında doğru karar verebilmek
bizi gerçekten zahmete sokacak bir ricada da bulunabilirler hayatta bu durumda da verilen karardan sonra huzurlu olacağımızı seçebilmek lazım
- mantık (31.03.22 11:41:40)
adamın iş güzarlığı sen bilmediğin bir yerde ışıklarda inmek zorunda değilsin. otogar neden var? insanlar güvenli bir şekilde inip binebilsin diye. o zaman herkesi sağda solda bırakması gerekiyor otobüsün.
normal yani senin dediğin şey.
normal yani senin dediğin şey.
- duyurukullanıcısı (31.03.22 11:46:19)
Size karşı ön yargılı olarak okudum ama haklısınız. Ben de aynısını yapardım. Onlar kar edecek diye ben neden kendimden ödün veriyorum bilmediğim bir yerde iniyorum ki. Bilet satarken otogara gideceğini söylüyorsa gidecek tabii ki. Paşama bak bir de diğerleri tamam dedi sen demedin demiş. Ben sonrasında şikayet de ederdim. Babamın oğlu sanki iyilik yapmak zorundayım.
- jazzabel (31.03.22 12:58:42)
Yuzde yuz haklisin. Hic sorgulamana bile gerek yok.
Ben olsam inerdim ama isiklarda :)
Ben olsam inerdim ama isiklarda :)
- brkylmz (31.03.22 13:06:01)
Edit 2: İlgilenip cevap veren tüm arkadaşlara teşekkürler. Çoğunluğun benim gibi yapacağını (veya yapmayacak olsa bile doğru olanın bu olduğunu düşünmelerini) bilmek mutluluk verici. Son olarak yazarların sorduğu bir kaç şeye cevap vereyim;
1- Erkeğim.
2- Teşekkürler sevgili Nıç :D Yemeği yedim çok teşekkür ederim :))
3- Böyle şeyleri gereğinden fazla düşünüyor olabileceğim konusunda, sadece acaba o anlık gerginlikle yanlış bir şey mi yaptım diye düşünmüştüm. Ama bugün sakin kafayla düşününce ben de Phobe gibi düşünüyorum.
4- Nibba'nın normal etik-Türkiye etiği kıyasını fazla anlamadım ama olayın tamamını okusa daha isabetli olurdu diye düşünüyorum.
1- Erkeğim.
2- Teşekkürler sevgili Nıç :D Yemeği yedim çok teşekkür ederim :))
3- Böyle şeyleri gereğinden fazla düşünüyor olabileceğim konusunda, sadece acaba o anlık gerginlikle yanlış bir şey mi yaptım diye düşünmüştüm. Ama bugün sakin kafayla düşününce ben de Phobe gibi düşünüyorum.
4- Nibba'nın normal etik-Türkiye etiği kıyasını fazla anlamadım ama olayın tamamını okusa daha isabetli olurdu diye düşünüyorum.
- bir adam0 (31.03.22 13:35:58)
1
