Ekşi Duyuru

Sorunuzun cevabini bilmiyorum. Ben kendimce yorumlayacagim. Donemin dinamiklerini bilen arkadaslar daha dogru yorumlayacaklardir.
Oncelikle Selcuklu Imparatorluk degil, devlet. Ikinci olarak da tahtin diger kardese birakilmasinin sebebi bu kisinin oglu olmasi, "Hanimis simdi tahta o ciksin nasil olsa benim oglum cikacak, hak gecmesin." dusuncesi de degil. Devletler boyle yonetilmiyor cunku, esas olan devletin bekasi. Simdi sira onda, sonra da bende mantigi degil.
Bu benim yorumum tabi.

Abi zaten soruyu sorarken Selçuklu Devleti yazdım, ikinci olarak ne dediğinizi tam anlamadım ama tahta geçen Tugrul Bey'in oğlu yok, daha doğrusu çocuğu yok. Kendisini tahta çıkaran kişi de babası değil abisi. Yani sorum çok basit aslında; Cağrı Bey önce kendini Sultan ilan edebilirdi kendi ölmeden önce de çocuklarından birini varis atayabilirdi ama yapmamış çocuğu olmayan kardeşi Tuğrul Bey'i Sultan ilan etmiş. Bu neden olabilir?

Hasta ve yorgun muydu acaba? Zaten öldükten sonra Tuğrul, abisinin karısıyla evlenmiş.

Yani ha o ha ben, farkımız yok anlayışı mı vardı acaba? Oğlum onun oğlu, ölürsem karım onun karısı!

Yok abi Tugrul Bey Çağrı Bey'in karısıyla evlenmiyor Çağrı Bey'in karısı zaten gençken ölüyor. Tuğrul Bey Şah Melik diye bi eleman var Çağrı Bey onu öldürüyor onun eşiyle de (Altuncan Hatun) Tuğrul Bey evleniyor. Kardeşin eşiyle evlenme olayı biraz farklı. Kendi babaları ölünce annesi amcaları Yusuf Bey'le evlendiriliyor. Bu evlilikten de İbrahim Bey doğuyor o da anne tarafından kardeş baba tarafından kuzenleri oluyor. O da aslında baya iyi bir asker o dönem baya toprak kazandırıyor ama sonra gaza gelip isyan falan edince öldürülüyor. Bi hastalığı da yok bilinen zaten 3 sene arayla ölüyorlar ama yorgun olabilir tabii ya da en basitinden gözü olmayabilir.

Devlet ve hanedanlar ayrı şeylerdir. Devlet bir organizasyondur, hanedan o organizasyonu yöneten hatta "sahibi olan" ailedir. Haliyle birçok hanedan önce aile çıkarlarını sonra devlet çıkarlarını gözetir.

Yani devletin bekası için böyle ilerlemiyorlar, tam tersi güç kendi ailelerinde kalsın diye oğlu olmayan Çağrı Bey, hanedanı devam ettirebilecek kardeşine tacı vermiştir.

Aslında hanedanları dönemin siyasi oluşumları gibi düşünebiliriz. Mesela o devlet organizasyonunun başında selçuklu hanedanı varken tahta çıkabilecek erkek kalmasaydı, askerler ve diğer soylu aileler başka bir güçlü türk ailesinin etrafında buluşacak ve onu tahta çıkaracaktı. Ya da 2-3 aile güç savaşına tutuşacak güçlü olan başa geçecekti ya da devlet organizasyonu bu aileler arasında bölüşülecekti.

Selçukoğulları bir ailedir. Osmanoğulları bir ailedir. Oturdukları taht ya da aldıkları unvanlar ise sabittir ve el değiştirebilir. Bir şirket gibi düşünün. Mesela şirketin bir ceo ünvanı var. Ve şirketin hisselerinin çoğu o unvan da sizde. Diğer hissedarlar ise yönetim kurulunda. ONlar da diğer soylular. Ama sizin çocuğunuz yok. Siz ölünce şirket hisselerinizin başkalarına devrolmaması, yönetim kurulunun yani diğer soyluların şirketi üstlerine almamaları için diyorsunuz ki "kardeşim senin çocuğun var, bu hisseleri al. Ceo da sen ol. Şirket ailemizde kalsın. Ben de sana genel müdür olarak destek vereyim"

Bizde devlet organizasyonları ve hanedanlar çok iç içe olduğu için kafalar karışıyor. Mesela Bizans'ın başına bir sürü farklı aile geçmiştir. ama devletin ve bizans imparatoru unvanı aynı kalmıştır. Çağrı Bey de tahtın başka bir türk ailesine geçmemesi için bu önlemi almıştır.

Osmanlı'da da aslında sultanlar kendilerini osmanlı sultan'ı diye tanıtmaz. Mesela kanuni yönettiği bölgelerin ve o bölgelerdeki krallıkların unvanlarını sayar. Dulkadir vilayetinin sultanı, kayzer-i rum, arabistan vilayetlerinin emiri vs diye gider.

Abi iki defa söyledim ama üçüncü defa söyleyeyim: Çağrı Bey tarafından Sultan ilan edilen Tuğrul Bey'in çocuğu yok, Çağrı Bey'in çocuğu var. Misal Roma İmparatoru Romen Diyojen'e karşı Malazgirt Meydan Muhaberesini kazanan Alp Aslan, Çağrı Bey'in çocuğu. Çağrı Bey'in kendisinin birçok çocuğu var ama hiç çocuğu olmayan küçük kardeşi Tuğrul Bey'i Sultan ilan ediyor. Yani hanedanı devam ettirebilecek kişi zaten Çağrı Bey, dediğim gibi Sultan ilan ettiği kardeşi Tuğrul Bey'in çocuğu yok, Tuğrul Bey ölünce Çağrı Bey'in oğlu Alp Aslan Sultan oluyor.

Bu bilgiler ışığında sorum da şuydu: Çağrı Bey istese kendini Sultan, kendinden sonra da oğlu Alp Aslan'ı tahtın varisi ilan edebilecek gücü varken neden çocuğu olmayan kendinden küçük kardeşi Tuğrul Bey'i Sultan ilan etmiş olabilir?