[]
"Dolar artınca sadece ithal mallar zamlanıyor" argümanı
geçen bir ekonomi prof.u "dolarla işimiz yok diyorsunuz ama x yurt dışından dolarla, y dolarla alınıyor." gibi bir şey dedi.
sokak röportajlarını çok izliyorum. muhalifler bile "dolarla ne işimiz var?" diyene "x dolarla, y dolarla alınıyor" diyor.
yani "dolar artarsa artsın, yerli üretim hep tl ile" argümanı iktidar destekçilerinde var. ve karşı argüman "ithal mallar çok. o yüzden etkileniyoruz" şeklinde. yani herkeste "dolar yükselince sadece dolarla alınan ürüne zam geliyor." algısı var.
1. biz dolar yükselince sadece dolarla alınan ithal mallarda mı zam görüyoruz?
2. yoksa aslında doların falan yükseldiği yok. dolar/tl oranında payda sürekli düştüğü için mi tl ile alınan her şey zamlanıyor?
3. ya da dolarla alınan enerjiye zam geldiği için yerli üretimin maliyeti artıyor ve yeri üretime de zam o yüzden mi geliyor?
ikincisi diye biliyordum ama prof. beni ikileme düşürdü. hangisi doğru?
sokak röportajlarını çok izliyorum. muhalifler bile "dolarla ne işimiz var?" diyene "x dolarla, y dolarla alınıyor" diyor.
yani "dolar artarsa artsın, yerli üretim hep tl ile" argümanı iktidar destekçilerinde var. ve karşı argüman "ithal mallar çok. o yüzden etkileniyoruz" şeklinde. yani herkeste "dolar yükselince sadece dolarla alınan ürüne zam geliyor." algısı var.
1. biz dolar yükselince sadece dolarla alınan ithal mallarda mı zam görüyoruz?
2. yoksa aslında doların falan yükseldiği yok. dolar/tl oranında payda sürekli düştüğü için mi tl ile alınan her şey zamlanıyor?
3. ya da dolarla alınan enerjiye zam geldiği için yerli üretimin maliyeti artıyor ve yeri üretime de zam o yüzden mi geliyor?
ikincisi diye biliyordum ama prof. beni ikileme düşürdü. hangisi doğru?
Üretim icin en önemli girdilerden biri enerji ve dolar arttıkça enerji maliyeti artıyor. Öyle olunca üretim maliyeti de artıyor.
Pek çok hammadde ithal geliyor, al sana bir artış kalemi daha.
Ürettiğin mallar ülke içinde taşınıyor, ve yakıt dolarla. Ürettiğin mallari taşıdığın tir, kamyon vs araçların pek çok parçası ithal geliyor.
Ve bu sırada cok temel bazı ürünler de ithal: Buğday, saman…
Katma değerli teknoloji ürünlerine gelmedik bile.
Pek çok hammadde ithal geliyor, al sana bir artış kalemi daha.
Ürettiğin mallar ülke içinde taşınıyor, ve yakıt dolarla. Ürettiğin mallari taşıdığın tir, kamyon vs araçların pek çok parçası ithal geliyor.
Ve bu sırada cok temel bazı ürünler de ithal: Buğday, saman…
Katma değerli teknoloji ürünlerine gelmedik bile.
- kaptankedi
(08.12.21 22:54:54)
Hemen hemen her şeyde maliyetin bir yerinde ithal girdiler var. Yani 1000 dolarlık bilgisayarın tl fiyatı elbette artıyor bunu herkes görüyor. Ama öte yandan diyelim bir hizmet satın alacaksınız, adamlar orada kullandığı yazılımı yurtdışından alıyor. Haliyle maliyeti artıyor, biz hizmette ne alaka, yurtdışından gelen bir ürün mü satıyor diye düşünebilecekken adam ona da zam yapıyor. E elektrik, doğalgaz, yakıt vs artıyor ofis maliyetleri artıyor.
Gıda ürünleri için mazot, gübre, yem. Denklemlerin bir yerlerinde illa bir yabancı girdi var, ne kadar büyükse fiyat o kadar etkileniyor.
Gıda ürünleri için mazot, gübre, yem. Denklemlerin bir yerlerinde illa bir yabancı girdi var, ne kadar büyükse fiyat o kadar etkileniyor.
- senolll (09.12.21 01:39:44)
1 doğru değil.
2 doğru. Dolar değer kazanmıyor TL değer kaybediyor.
3 doğru. Hammadde açısından ithalata bağımlı bir ülkeyiz dolayısıyla TL değer kaybettikçe girdi maliyetleri artıyor. Azalan tek şey döviz bazında işçilik maliyetleri.
Kendi maaşım TL bazında geçen seneye göre %18 artmış olmasına rağmen dolar bazında yarıya düşmüş durumda.
2 doğru. Dolar değer kazanmıyor TL değer kaybediyor.
3 doğru. Hammadde açısından ithalata bağımlı bir ülkeyiz dolayısıyla TL değer kaybettikçe girdi maliyetleri artıyor. Azalan tek şey döviz bazında işçilik maliyetleri.
Kendi maaşım TL bazında geçen seneye göre %18 artmış olmasına rağmen dolar bazında yarıya düşmüş durumda.
- pispinti
(09.12.21 10:54:05)
inek sütü de mi ithal? dolar zamlandıkça neden süt ve un fiyatı artıyor? bence ekonomiye ciddi bir devlet kontrolü şart artık. tlnin değer kaybı korkunç seviyede
- photo85 (09.12.21 22:18:33)
1- hyr, herseyde
2- dolar yukselmiyor, tl deger kaybediyor.
3- evet
"madem oyle sut niye artiyor" - elektrik, dogalgaz disardan geliyor ve alayi dovize endeksli, ve hepsinde fiyat artisi yasandi, fabrikalar ikisini de kullaniyor. Lojistik kamyonlarla saglaniyor, araclar benzin fiyatlari artiyor cunku hepsi dovice endeksli. Fabrikada kullanilan makinalarin cogu yurtdisindan geliyor, makinalar dovize endeksli, vs. Liste uzar gider.
Ben diyelim ki bahcemdeki odunu kesip oyup kasik yapiyorum satiyorum, odunu da baltayla kesiyorum. Yani kas gucu + yerli agac. Agac da sahibi oldugum araziden, ben ekmedim, bakmadim, full dogal. Gunde 10tl'den 20 kasik satinca hayatta kalabiliyorum, yani 4000tl bana yetiyor. Ama herseye zam geldi, benim artik 6000tl ye ihtiyacim var. Dolayisiyla artik 15tl ye satmam lazim ki ay sonunu getirebileyim. Al abi %100 yerli urun yine fiyati artti.
2- dolar yukselmiyor, tl deger kaybediyor.
3- evet
"madem oyle sut niye artiyor" - elektrik, dogalgaz disardan geliyor ve alayi dovize endeksli, ve hepsinde fiyat artisi yasandi, fabrikalar ikisini de kullaniyor. Lojistik kamyonlarla saglaniyor, araclar benzin fiyatlari artiyor cunku hepsi dovice endeksli. Fabrikada kullanilan makinalarin cogu yurtdisindan geliyor, makinalar dovize endeksli, vs. Liste uzar gider.
Ben diyelim ki bahcemdeki odunu kesip oyup kasik yapiyorum satiyorum, odunu da baltayla kesiyorum. Yani kas gucu + yerli agac. Agac da sahibi oldugum araziden, ben ekmedim, bakmadim, full dogal. Gunde 10tl'den 20 kasik satinca hayatta kalabiliyorum, yani 4000tl bana yetiyor. Ama herseye zam geldi, benim artik 6000tl ye ihtiyacim var. Dolayisiyla artik 15tl ye satmam lazim ki ay sonunu getirebileyim. Al abi %100 yerli urun yine fiyati artti.
- cooperr (09.12.21 22:54:20)
1
