[]
Hayat Deterministik mi?
Merhaba,
Determinizm hayatın başta sona belli olduğunu belirtir. Bir bakıma bizler önceden çekilmiş bir filmi tekrar çekiyoruz der bir bakıma.
Kuantum fiziği ise geleceğin tahmininin mümkün olmadığını söyler. Lakin bir yerlerde micro-evrenin incelenemiyor olması (Heisenberg'in Belirsizlik İlkesine), micro-evrende determinizmin olmadığını kanıtlamaz tarzında bir yazı okumuştum.
Açıkçası iyice aklım karıştı. Bir tarafta determinizm diğer tarafta Kuantum. Hayat deterministik mi değil mi?konusunda fikirlerinizi alabilirsem çok sevinirim.
Teşekkürler.
Determinizm hayatın başta sona belli olduğunu belirtir. Bir bakıma bizler önceden çekilmiş bir filmi tekrar çekiyoruz der bir bakıma.
Kuantum fiziği ise geleceğin tahmininin mümkün olmadığını söyler. Lakin bir yerlerde micro-evrenin incelenemiyor olması (Heisenberg'in Belirsizlik İlkesine), micro-evrende determinizmin olmadığını kanıtlamaz tarzında bir yazı okumuştum.
Açıkçası iyice aklım karıştı. Bir tarafta determinizm diğer tarafta Kuantum. Hayat deterministik mi değil mi?konusunda fikirlerinizi alabilirsem çok sevinirim.
Teşekkürler.
ikisi de doğrudur.
sana şöyle bir fikri aktarmak isterim.
olay ufku diye bir durum vardır. big bangdeki ilk anda tüm evrenin matrisi, temel çizgileri belirginleşmiştir. sonrasında ise en ortadan başlayarak bu matrisin içi doldurulmaktadır. (bu da tabi kesin olarak bildiğimiz birşey değil, üzerinde düşünülen bir hipotez)
hayatla ilgili bilebileceğimiz tek nihai gerçek bir gün şekil değiştirmek, ölmek zorunda olduğumuzdur. deterministik bir bakış açısı oluyor bu galiba değil mi?
kuantum da ise bir başka durum var önemli olan.
gerçekliğin gözlemcinin varlığına göre değişim göstermesi.
yani hepimiz aynı gerçeğe farklı gözlerle bakanlar olduğumuzdan, yorumların kafa karıştırıcı olması normaldir ancak gerçeği değiştirmez.
sevgiler. :)
sana şöyle bir fikri aktarmak isterim.
olay ufku diye bir durum vardır. big bangdeki ilk anda tüm evrenin matrisi, temel çizgileri belirginleşmiştir. sonrasında ise en ortadan başlayarak bu matrisin içi doldurulmaktadır. (bu da tabi kesin olarak bildiğimiz birşey değil, üzerinde düşünülen bir hipotez)
hayatla ilgili bilebileceğimiz tek nihai gerçek bir gün şekil değiştirmek, ölmek zorunda olduğumuzdur. deterministik bir bakış açısı oluyor bu galiba değil mi?
kuantum da ise bir başka durum var önemli olan.
gerçekliğin gözlemcinin varlığına göre değişim göstermesi.
yani hepimiz aynı gerçeğe farklı gözlerle bakanlar olduğumuzdan, yorumların kafa karıştırıcı olması normaldir ancak gerçeği değiştirmez.
sevgiler. :)
- kediebesi
(23.05.10 11:36:14 ~ 11:41:56)
hayat, tam anlamıyla deterministik diyebileceğimiz kadar deterministik değil. eskiden bilim dünyası determinizm altyapısını bırakalı yüz sene geçti. şu an klasik mekaniğin dışında istatistik mekanik ve kuantum mekaniği denilen iki farklı ama birbiriyle uyumlu fizik temelleri kullanılıyor. bilimin felsefesi için kesin olarak şudur diyemeyiz. diyebilen kişiye de geri kafalı denir.
sen kuantum fiziğini örnek vermişsin ama kuantum determinizmin karşısında duran yegane mekanik değil. birçok açıdan kuantum mekaniği, klasik mekaniği yakalamaya ve onun determinizminden çıkmamaya çalışıyor. belirsizlik ilkesi demişsin. belirsizlik ilkesi çok popüler bir örnek olmuş. hani kuantum ile ilgilenip işin mekaniğini bilmeyenlerin ellerindeki tek koz heisenberg amca. bu tür insanlara fermi-dirac istatistiğini araştırmalarını öneriyorum. makro dünya - mikro dünya için de kuantumu değil yine istatistik mekaniği araştırmalısınız.
mikro evrenin incelenemiyor olması? duyduğum en saçma şeydi bu. kapalı bir sistemin makrodurumlarını incelemeyi bırakalı asırlar oluyor. artık bir kapalı bir sistemin makroskobik niceliklerinde yeni bir şey çıkmaz. fakat mikroskobik niceliklerinde çıkabilir ve bir yüz senedir kapalı sistemlerin mikrodurumlarını inceliyor fizikçiler. bir sistemin olası tüm mikrodurumlarını yazabiliyorsak (fermi-dirac istatistiği), faz uzayında betimleyebiliyorsak, olası mikrodurumlarının zamana göre değişimlerini inceleyip buradan entropisinden başlayarak tüm potansiyellerini belirtebiliyorsak, mikro evrenin incelenemiyor olması cümlesine tek kelimeyle gülüp geçerim.
sen işin felsefi kısmını öğrenmek istiyorsan diyalektik materyalizm kavramını araştırmalısın. hayatı bir felsefi görüşle kısıtlayamazsın. sen bana x yıldızı y ışık yılı uzaklıkta ve z sene sonra yine y ışık yılı uzaklıkta olacak dersen ben septik yaklaşımıma z sene sonra x yıldızının mevcut olup olmayacağını sorgulamakla başlarım.
irreversible process'lerin var olduğu bir evrende her şey hakkında kesin bir yargıya varmamalıyız.
sen kuantum fiziğini örnek vermişsin ama kuantum determinizmin karşısında duran yegane mekanik değil. birçok açıdan kuantum mekaniği, klasik mekaniği yakalamaya ve onun determinizminden çıkmamaya çalışıyor. belirsizlik ilkesi demişsin. belirsizlik ilkesi çok popüler bir örnek olmuş. hani kuantum ile ilgilenip işin mekaniğini bilmeyenlerin ellerindeki tek koz heisenberg amca. bu tür insanlara fermi-dirac istatistiğini araştırmalarını öneriyorum. makro dünya - mikro dünya için de kuantumu değil yine istatistik mekaniği araştırmalısınız.
mikro evrenin incelenemiyor olması? duyduğum en saçma şeydi bu. kapalı bir sistemin makrodurumlarını incelemeyi bırakalı asırlar oluyor. artık bir kapalı bir sistemin makroskobik niceliklerinde yeni bir şey çıkmaz. fakat mikroskobik niceliklerinde çıkabilir ve bir yüz senedir kapalı sistemlerin mikrodurumlarını inceliyor fizikçiler. bir sistemin olası tüm mikrodurumlarını yazabiliyorsak (fermi-dirac istatistiği), faz uzayında betimleyebiliyorsak, olası mikrodurumlarının zamana göre değişimlerini inceleyip buradan entropisinden başlayarak tüm potansiyellerini belirtebiliyorsak, mikro evrenin incelenemiyor olması cümlesine tek kelimeyle gülüp geçerim.
sen işin felsefi kısmını öğrenmek istiyorsan diyalektik materyalizm kavramını araştırmalısın. hayatı bir felsefi görüşle kısıtlayamazsın. sen bana x yıldızı y ışık yılı uzaklıkta ve z sene sonra yine y ışık yılı uzaklıkta olacak dersen ben septik yaklaşımıma z sene sonra x yıldızının mevcut olup olmayacağını sorgulamakla başlarım.
irreversible process'lerin var olduğu bir evrende her şey hakkında kesin bir yargıya varmamalıyız.
- deckard
(23.05.10 11:48:27 ~ 13:16:19)
1
