Ekşi Duyuru

exit deniyor bu olaya. sadece türkiyeye özgü bir sistem değil. türkiyedeki sıkıntı alıcıların hep yabancı sermayederler olması. amerikada da esasen benzer şeyler oluyor, şirket belli bir değere alıcı bulunduğunda satılıyor ama orada yatırımcı yine amerika iç piyasasından olan yatırımcılar oluyor. sadece bu işi yapan ve gelecek gördüğü şirketleri satın alıp zenginliğine zenginlik katan insanlar var.


ve evet yeni bir oluşum kurguladığınızda en büyük amaçlardan biri exit'dir. kurucu ortaklar başlangıçta farazi olarak aralarında konuşur hatta şu kadar bir teklif gelirse yaparız diye. tabi teklif beklentisi işin büyüme hızına göre değişir.


nedeni ise çok basit: risk. bu insanlar bir risk alıp az olan paralarını ve zamanlarını bu işe ayırdılar. şirket belli bir büyüklüğe ulaştı ama büyümeye devam edeceğinin bir garantisi de yok. onlar da bu riski ardlarında bırakıp hayatlarını da değiştirecek bu parayı alarak başka bir şeye yelken açıyorlar. kimisi dediğiniz gibi ceo olarak kalmaya devam ediyor. yemeksepetinde de durum aynı mesela. yarın bir gün istifa edip başka bir projeye atılabilirler veya yan gelip yatıp hayatları boyunca bu parayla yaşayabilirler.

kısacası exit olayı onca zamanlık çalışmanın karşılığı bir para ile yapılırsa iyi bir şeydir kurucular için. projenin büyüdüğünü, kendilerinin bunu başardığını gördüler. kendi hayatlarını da fazla fazla kurtardılar. şu an önlerinde başka yatırımlar yapmak, yan gelip yatmak veya bu hayallerini sürdürmek gibi bir çok seçenek var.


bir insanın 500 milyar doları olmasıyla 1 milyar doları olması arasında pratikte neredeyse hiç bir fark yoktur çünkü.

girişimi satmayıp ne yappacaksın olayı mantığı bu zaten.
startup kur, büyüt geliştir birilerini tehdit eder hale getir, tehdit ettiğine veya onun rakibine sat aldığın parayla başa dön.
doğru yerde exit yapmazsan elinde patlar.

Hiç öyle duygusallık yapılacak bir şey değil. Belki iyzico kurucuları "Biz bunu büyütür sonra satarız" diye çıkmamışlardır yola ama bir şirketle birleşme konusunda iki temel husus var:
1 - Satmamanın fırsat maliyeti ne?
Bu aslında basit matematik; sahip olduğum kapital, bulunduğum pazar ve iş planlarım itibariyle şirketimin ederini biliyorum. Eğer bir şirket bunun üzerinde bir para teklif ediyorsa satmamak anlamsız, zira senin o parayı kazanman mümkün değil. Rasyonel olmak lazım.

2 - Ben satmazsam bu adamlar ne yapacak?
Bu da işin diğer kısmı; bazı şirketler katalog yatırım yapıyor, amaç o pazara girmek değil sahip olunan fonu en iyi şekilde değerlendirmek. Böyle bir fona şirketini satmasan bu adamlar gidip alakasız bir ülkede alakasız bir şirkete yatırım yapabilir. Ama senin teknik olarak rakibin seni satın almaya çalışıyorsa ve sen satmıyorsan
a) Kendileri o pazara girip sana rakip olabilirler; daha çok sermayeleri ve risk iştahları varsa seni batırana kadar pazarda kalıp sonra bütün pazarı kapatabilir
b) Gidip o pazarda senden bir sonraki şirketi satın alıp büyütebilir; sen de idealizmin peşinden koşarken batabilirsin.

Yemeksepeti konusu -bence- biraz daha dramatik bir senaryo. Yemeksepeti, onu satın alan Delivery Hero adlı şirketten bir on küsür sene önce kurulan bir şirket. Normalde Yemeksepeti'nin dünyaya yayılmasını, asya, avrupa falan derken bir dev haline gelmesini beklersin ama olmamış.

Parasi olan iyi gordugu sirketi aliyor ve parasi olan yurt disinda.
Para kuruculara gidiyor. Yani ulkede kaliyor zaten. (Tabii kurucular parayi istedigi yere cikarabilir.)
Kurucular yonetici olarak devam ediyor cunku alanlar bunu belirli sure icin sart kosuyor.

iyi para veriyorlar.

ömür boyu bitmeyecek parayı bana teklif etseler ben de bir dakika durmam.