Ekşi Duyuru

eksisozluk.com

Bati Avrupa icin yukarida yazanlar gecerli.

ABD'de ise yasadigin eyalete, ailenin egitim durumuna ve ne yazik ki irka gore degisiyor. O nedenle ABD'yi genellemek daha zor, sonucta dunyanin en kalabalik 3.ulkesi.

Avrupada yetisen cocuklarin olumsuz yanlari:
- Yaslilara olan hürmetin olmamasi
- Paylasma geleneklerinin olmamasi

Olumlu yanlari:
- Sorumluluk sahibi olmalari
- Disiplinli olmalari

Kuzey avrupa ulkelerinde bireysellik on planda. bu sadece cocuklar icin degil yetiskinler icin de bu sekilde. Somut olarak nedir bu bireysellik? Ornegin;
- 3-4 yasindaki bir cocuk "ben yemek yemiyecem" denildiginde "demek ki yemek yemek istemiyor, aciktiginda bize soyler zaten" deniliyor. ama bizim gibi daha cok bagli toplumlarda 3-4 yasindaki cocugun yemek yeme istegi ailesinin kararina baglidir. anne cocugun doyduguna ikna oluncaya kadar cocuk yemek yeme durumunda.
- 7-8 yaslarindaki cocuklarda ornegin odasina toplama, kirli camasirlarini makineya atma, bulasiklari yerlestirme gibi gorevleri var cunku ailenin bir parcasi, gorevlerde is bolumu var. bizde ise isler anne babanin sorumlulugunda, cocugun gorevi derslerine calismak.
- 10-12 yaslarinda bir cocuk dogum gununu planini kendi yapar, kimleri cagiracagi vs. ama ayni zamanda dogum gunu sonunda evi toplamak da kendi sorumlulugundadir. yardima ihtiyac var ise anne baba yardim eder. ama bizde dogum gunu yapacabilecek sansli azinlikta tum organizasyon anne-babanindir bu nedenle de her turlu karar da anne babanindir.
- 15 yasinda cocuk kendi kiyafetlerini kendi secer ve alir, bizde ise anne baba cok etkindir kiyafet konusunda.
- yine bu yaslarda bircok cocuk calisir, deneyim ve ekonomik ozguruluk kazanir. bizde ise bu yaslarda cocuklar ya asla calismaz, para kazanmaktan bi haberdir. ya da calismak ve eve ekmek goturmek mecburiyetindedir. bunun ortasi genelde yok.
- 18 yasda anne baba universite konusunda cocugu yonlendirir ama son karar cocuktadir. bizde ise anne baba karari verir, cocuk onaylar veya onaylamaz.
- yirmili yaslarda kisi evlenip evlenmemeye ve kiminle evlenip evlenmemeye kendi karar veir. bizde birco durumda anne babanin sozunden cikilmaz.

tum bunlari dusununce sanki kuzey avrupa iyiymis gibi gozukur ama elbette madalyonun iki yuzu var. genelde bu ulkelerde cocuklar ozguven ve bagimsizlikla yetisir. ama ozguven ve bagimsizlik tam dozunda iyi sonuc verir, fazla ozguven hata yapmaya da neden olur. bizde ise ozguven eksikligi ile yetistigi icin yetiskinlikte bile korkarak hareket ediliyor, o nedenle hem maddi hem manevi olarak birilerini arkaya almak guc veriyor.

ornegin almanya icin bir soz varid "18 yasina gelince aileler cocuklarini evden kovarlar" diye. bu soz kismen dogru, kovmazlar ama genelde 18 yasina gelen cocuk ya calismaya baslamistir maddi olarak bagimsizdir, ya da universite okuyordur devlet destegi nedeniyle maddi bagimsizligini edinmistir. bu nedenle bircok kisi 18 yasindan sonra ailesi ile yasamayi tercih etmez, ve kendi istegi ile ayrilir. ama bu bagimsizlik ailelerin de yanlizlasmasina neden olur, bircok yasli kisi tek basina, cocuklarinin ilgisinden uzak kendi basina yasamak durumunda kalir. ya da avrupali gencler cok aile baskisi hissetmeseler de bircok durumda destegini de hissedemedikleri icin kendilerini cok yanliz hissdebilirler, bizdeki gibi sulale olarak kalabalik ortamlar yaratmak guc.

yani ozetle baska kulturleri kendimize entegre etmek yerine kendi kulturumuzun dogurdugu problemleri hafifletmek daha makul bir cozumdur. mutlak iyi veya kotu yok, her kulturun dogurdugu avantaj veya dezavantajlar farkli.

ama tum bunlar genelleme elbette, ornegin almanyada eski dogu almanya gecmisi olan aileler birbirlerine bizden cok daha bagli genelde. tamamen bu gecmiste ve mevcut durumda ulkedeki yasanilan deneyimlere, korkulara, ekonomik duruma, guvenlik ihtiyacina bagli olarak sekilleniyor.

merhabalar ben türk-amerikanım, amerikanlar hakkında konuşacağım bir iki kelime. aslında şu videoda bir buçuktan sonra anlattım temel farklılıkları ve sık sorulanları www.youtube.com buna bakabilirsiniz. hatta abone olursanız da çok sevinirim.

öncelikle çocuklar kıyaslama ve karşılaştırma yapılmadan yetirştirilir. her çocuğun kendi hobisi/ilgi alanı vardır ve aileler bu hobilerden hoşlanmasa bile engellemeye çalışmazlar. mesela katy perrynin babası papazdır. böyle zıt şeyler çok vardır. kimse hayallerinizi sınırlamaz. ne istersen yapabilirsin vurgusu çok yapılır. genel olarak olumlanır çocuklar ve olduğu gibi kabul edilir yani.

taviz verilmeyen konular eyaletten eyalete hatta aileden aileye tabiki değişiyor. bazı eyaletler çok dindar ve din konusunda taviz vermiyor olabiliyor. örneğin georgia'da okuyan bir arkadaşım herkesin aşırı dindar ve bağnaz olduğundan bahsetti ama kimse sokakta cıkcıklamıyor ya da ayıp demiyor.

abd biraz böyle her yerden göç alan ve tek bir milletten oluşmayan bir ülke olduğu için kültüründe insanları kabullenme vardır. alışmışlardır çünkü. siyah beyaz ayrımı gibi ne yazık ki hiç olmaması gereken şeyler tabiki hala var, ama bir şekilde aşılacağını düşünüyorum, umutluyum.

olumlu olumsuz fark bence türkler birey olmayı bilmiyor. aileler çocuklarının birey olmasına kendine ait hobisi olmasına falan izin vermiyorlar. kendilerinin kopyalarını yaratmak ya da yaşayamadıkları hayatı yaşatmak istiyorlar. amerikanlar bu konuda çocuğa hem birey olmayı öğretiyor, ne olursa olsun hayatta kalabilmeyi, hem de kişinin kendisini yaşamasına olanak sağlıyorlar. sadece aile değil eğitim sistemi ve kültür de bunu destekliyor.

Çok genelleme yapacak bir şey yok bence,evet anne-baba genelde 30lu yaşlarının ortasında çocuk sahibi olup, daha iyi şartlar sağlamaya çalışır; evet bireysellik daha ön planda ama çocuk anneler de var bir yanda. 15 yaşında karnı burnunda gezen ergenlerin nasıl iyi ebebeyn olacakları soru işareti, kendileri çocukken.

Kötü örnekler de çok, iyi örnekler de. Bir anne gördüm en son markette, sürekli ama sürekli 2 çocuğuna müdahale edip durmadan konuşuyordu. Kasa sırasında yan yana olmamak için bir tur daha attım gerçekten, kafam şişmişti çünkü.

Bireyselliğin her zaman bencillik demek olmadığını da görebiliyorum. Biz de çocuklar, yaşları kaç olursa olsun, Noel gecesinde hediye açılırken sıralarını beklerler mesela, en özel günlerde bile çok aşırı şımarmalarına izin verilmez. Türk bebesi kendine paketlenmiş 20 hediyeyi görecek de, sırasını bekleyip açacak hediyeleri. Hayal etmesi bile zor değil mi?

Doğada, parkta, dışarıda ''fazla'' salıyorlar bence çocukları, tamam hareket alanı bırakılsın ama bir dönüp de bakılsın. En son bir tanesi karayoluyla ulaşımın olmadığı yerde kafa üstü düştü ve helikopter beklendi.

Dediğim gibi, iyi ve kötü örnekler çok ve aile bağları çok değişken. Anne babasını ayda bir arayan da biliyorum, her haftasonu ziyaret eden de.