Ekşi Duyuru

''Türkçe morfolojisi oldukça kompleks ama kuralları da oldukça açık, belirgin bir dil.'' Bu cümlenin türevlerini Dilbilim derslerinde çok duydum. İstisnaların daha çok lokal kullanımlarda olduğunu da Findley söylüyordu.

Öncelikle istisna nedir, niye var, kötü bir şey mi acaba? Milliyetçiliğin konuşturulabileceği bir alan değil bence çok.(Kaynak önerisi: Expecting the Unexpected: Exceptions in Grammar,editör: Horst J. Simon, Heike Wiese)

Pratik olarak, dillerin gramer kitaplarına bakarak karşılaştırabilirsiniz. Farsça'nın kuralsızluklarına, kuraldan çok kuralsızlıkların kapladığı gramer kitabına göz gezdirerek bakabilirsiniz mesela.

''Türkçe'de şu konuda iki istisna var, İngilizce'de on, öyleyse Türkçe çok güzel bir dil.'' tadında karşılaştırmalı bir çalışma bilmiyorum ben.

İstisnaları karşılaştıramazsınız, mesela Türkçe'deki sesli uyumu çok güzel işliyor, ama bunu nasıl karşılaştıracaksınız Lehçe ile? Fonetiği, morfolojisi çok çok ayrı iken.

Ya da istisnaların çokluğunu nasıl karşılaştıracaksınız? Mesela yabancı kelimelerin kullanımında uygulanan istisnalar Türkçe kökenli kelimelere göre çok, peki Türkçe'nin bu istisnaları ile, diğer dillerle alışverişi çok az bir kabile dilini karşılaştırabilir miyiz?

Bence, sizin istediğiniz şeye yakın çalışmalar, ''yabancılar için Türkçe'' araştırmalarında. Orada dil öğrenilirken ne tür istisnalarla karşılaşılıyor, direkt karşınıza çıkacak işte. Mesela: ''Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde İstisnalar: Geniş Zaman Örneği'' diye bir makale buldum ilk google aramamda.

Bu alan çok yeni, çalışmalar da çok sınırlı. Yine de, ''X dilin istisnaları azdır/çoktur.'' gibi ifadeleri ya da böyle bir sonuca ulaşacağınız kaynağı yabancılar için hazırlanmış gramer kitapları olarak görüyorum ben.

Bunun yanında, istisnalar zaten hep dilbilim araştırma konusu, karşılaştırmasız şekilde tabii ki, örneğin yardımcı ses ile ilgili çokça çalışma var hem Türkler hem yabancılar tarafından yazılmış.