[]

"Kült" ne demek? (sinema ve diziler üzerinden..)

Bir arkadaşımla tartıştık. The Wire dizisi kült dedim. Hayır değil, Fringe kült dedi. Sonra bana kambriç üniversitesinin sözlüğünü örnekledi. Güya kült demek "değeri kendine özgü bir zümre tarafından bilinen" demekmiş. Bu beni güldürdü. Hangi filmin, dizinin kendine özgü bir zümresi olamasın ki?

Bana göre "değeri kendi zamanında değil, sonradan bilinen" şeyler anlamına geliyor kült. Mesela bu anlamda Matrix de kült değil aslında. Firefly dizisi ise tam bir kült. Çünkü zamanında tutmadı diye iptal edilen ama dvd satışları ile hasılat rekorları kırıp bir de üstüne Serenity diye filmi çekilen bir dizidir. Gibi.

Sizler ne düşünüyorsunuz? Hangimiz haklıyız? Ya da nedir tam olarak bu "kült"?

 
Dandik denilemeyen yapımlara verilen bi sıfat bence. Misal 2001: A Space Odyssey dandik bir film ama sorsan kült derler. Böyle yapımlar işte.


  • angelus  (03.11.17 20:53:53) 
tanim olarak arkadasin hakli cult tarikat


  • partizan  (03.11.17 21:03:55) 
kült daha ziyade arkadaşınızın anlattığı gibi kullanılır. çıkış şekli o yani. sizin bu kelimeyi kullanıma sokan insanların zihnini sorguluyor oluşunuz ayrı mevzu.

kült şeylerde sonradan değerin bilinmesi zorunluluğu yoktur ama kült addedilen şeylerin "değer"inin sonradan anlaşılması nadir bir durum değildir çünkü zaten küçük bir kesimin umursadığı şey ancak ileride onu daha büyük bir kesim takdir ederse bir "değer" olabilir.

buradan da sanat nedir, tartışmasına ve ducamp'ın pisuarına kadar gidersiniz.

cult following'i olan bir şeyin kalıcı cult mertebesine erişmesi, zamanın testinin gelecekte bir sınırı olmadığından mümkün olmaz zaten. bu yüzyıl kült addedilip önümüzdeki yüzyıl adı bile hatırlanmayacak onca şeye değer biçip değer biçtiğimiz şey üzerinden kendimizi çaktırmadan sevme ve karşılıklı pohpohlama, şeylere "değer" tayin ederek güç egzersizi yapma sanatımız zamanın testinden belli bir dönem için kesinlikle geçmiş olup "klasik"leşmiş eserlerin zaten ihtiyaç duymadığı bir dinamik.

yani demem o ki o zihni ben de sorguluyorum ama kültün anlamı arkadaşınızın anladığına daha yakın olduğu gibi aslında siz de fark etmeden ona yakın bir tanım yapıyorsunuz.

sorun şu ki wire kült statüsüne erişemeyecek kadar popülerleşti ve nispeten kısa bir zamanda oldu bu. fringe'e kıyasla değil sadece. bugün hangi diziyi izleyeyim gibi sorulara baksanız wire'la sıklıkla karşılaşırsınız.

internet sayesinde "eskiden sadece biz bilirdik" toplulukları da azalarak bitecek ve devasa bir bilgi çöplüğünde artık bulucuların şeyleri bu sefer "gem" kılacağı yeni bir dönem başlayacak. eski şeylerin istifçileri değil, çöp süzücüler değer biçici olacak. falan filan.

kült kendimizi önemli hissetmek için kullandığımız bir sıfat. bana göre öyle.

palahniuk okuyucusu nispeten azdı ve nevi şahsına münhasırdı diye -ki hemen yapıştırmak lazım "kim diyor?" sorusunu- otomatik oalrak kült statüsüne konan fincher filmini düşünüyorum da film bana palahniuk okurunun "kimin okuru" olduğunu anlatma derdinden daha samimi geliyor.

"kıymeti kendinden menkul" olana kıymet biçmek suretiyle kendi küçük gizemini yaratarak aidiyet hissine doymak isteyecek topluluklar yeni icatlara yelken açarlar artık yavaştan.
  • godoşu beklerken  (03.11.17 21:07:02 ~ 21:25:01) 
arkadaşınız haklı.


  • yalnux  (03.11.17 21:11:39) 
arkadaş kült konusunda haklı da fringe konusunda değil. ekşi sözlük bu kadar popüler değilken(orada görmediler yani) üniversitede fringe muhabbeti yaptığımızı biliyorum ben. alakasız tipler bile internet kafelere gidip fringe yüklesene bana ağbi muhabbeti yapıyordu.

geri kalan kısmı godoşu beklerken açıklamış, yorumlarına da katılıyorum.
  • Bruce  (03.11.17 21:16:56 ~ 21:17:25) 
bu arada spece odyssey çekim tekniklerindeki sofistikasyon derecesi yüzünden ve yapay zeka nedir, sorusunu iredeleyen ilk filmlerden biri, belki de ilki olduğu için önem sahibi.

o film klişe yarattı, kült değer değil. bugün izlediğiniz bir sürü film ve dizi oradaki fikirden nemalandığı gibi (1. ya yapay zeka sentient* olursa 2. sentient olduktan sonra insan olmanın önemi var mı, soruları), rem'in tabii tabii aya kesin ayak basmışızdır, yersen tadındaki man on the moon parçasında göndermesini yaptığı, "nasa'nın aya ayak basması hile miydi" tartışması bu filmde kullanılan teknikler yüzünden hasıl oldu, bildiğim kadarıyla.

*sentience: kendi varlığının bilincinde olan bir "ben" duygusu. biyologların memelilerde hayvan zekasına baktıklarında "aynaya baktığında kendini tanıyabiliyor mu" soruna verilecek cevapları ölçek yaptığı durum
  • godoşu beklerken  (03.11.17 21:20:49) 
turkcede kült dediginiz sey ingilizcede "cult following" olarak geciyor. yani bir kultmuscesine takip edinilen / bagli olunan filmler. yayinlandigi andan itibaren cult following'i olan yiginla film var, yani arkadasiniz hakli. zamaninda tutulmamis olmasi gibi bir on sart yok.

>Hangi filmin, dizinin kendine özgü bir zümresi olamasın ki?

Filmlerin cogunun boyle bir zumresi yok. cult following filmlerin organize olmus bulusan tartisan komuniteleri, sayisiz web siteleri, wikileri, alternatif / paralel evrenleri, kanonlari yani kendilerine ait sevenler tarafindan yaratilmis filmin kendisinden cok daha buyuk bir evrenleri olur. bu da her film icin olmaz. bunun olmasi icin de bastan degerinin bilinmemis olmasi gerekmez, yayinlandigi andan itibaren bu komunite olusabilir, cok da ornegi vardir.

tl;dr: arkadasiniz hakli.
  • robokot  (03.11.17 21:32:11) 
Çok sayıda fanı olan yapıtlar kült diye adlandırılır. Uzay yolu ve yüzüklerin efendisi filmlerinde kullanılan dillerin dil kursları var mesela.

Bazı yapıtların yıllar sonra prömiyeri yapılır, tekrar vizyona girer, Diyaloglari sürekli tekrarlanır vesaire.

Örnek kült filmler;
The Rocky Horror Picture Show, Blues Brothers, the Godfather, life of Brian, big lebowski, star terk, star wars, back to future, The Matrix...
  • hans mustermann  (03.11.17 23:16:38) 
1
buraya yazılanların hakları Sir Anthony Hopkins'e aittir.
yazan eden compumaster, ilgilenen eden fader
modere edenler angelus, Artibir, aychovsky, baba jo, basond, compumaster, deckard, duyulmasi gerektigi kadar, fader, fraise, groove salad, kahvegibi, kaymaktutmayansicaksut, kibritsuyu, monstro, pandispanya, robin, ron dennis
bu sitede yazılanların hiçbiri doğru değildir. site içeriği küçükler için sakıncalı olabilir. yazılardan yazarları sorumludur. kaynak göstermeden alıntılanamaz. devlet tarafından atanmış bir kurumun internet üzerinde kimin hangi bilgiye ulaşıp ulaşamayacağına karar vermesi insan haklarına aykırıdır. web siteleri kullanıcıların istekleri doğrultusunda bağlandıkları yerlerdir. kullanıcılar isterlerse bir web sitesine bağlanmayabilirler. bu güçleri ve imkanları mevcuttur. bir kullanıcı bir siteye bağlanmak istiyorsa bu onun tercihi ve hakkıdır. bağlanmak istemiyorsa bu yine onun tercihi ve hakkıdır. halkın kendisine hizmet etmesi için görevlendirdiği kurumlar hadlerini aşıp halka neye ulaşıp ulaşmayacağını bilmeyen cahil cühela muamelesi edemezler. ebeveynlerin çocuklarını sakıncalı içeriklerden koruması için çok sayıda bedava ve ücretli yazılım mevcuttur. bu yazılımlar bir web tarayıcısını kullanmaktan daha karmaşık teknik bilgi gerektirmemektedir. devletin milletini küçük düşürmesi ve ebleh yerine koyması yasaktır. Skimlinks ile linkler üzerinden yönlendirme payı alınmaktadır.