Ekşi Duyuru

bayılırım vivaldiye.

senin biraz kafan karışmış, bahsini ettiğin üretim işlerini yapana kompozisyon yazarı(kompozitör) deniyor. enst. ile güzelce icra edene de virtüöz.

klasik müzikte eserin bazı tepe noktaları genel geçerde herkese göre güzeldir aslında, öyle uzun uzun dinlemek için alışık olmak lazım, biraz yemek gibi geliyor bana. mesela ben böğrülceyi hiç sevmem, ama dedem onsuz bir akşam yemeği sofrasına oturmaz. alışkanlıklar ve genetik sevdiğimiz/katlandığımız şeyleri belirliyor.

uzun uzadıya dinleme sen de, keza bugs bunyden bile alışık olman lazım.

flütle yalan hikayesi melodisini anca çalan adamlar four seasons için sıkıcı diyor ya ne deyim.

haklısın.

@mete klasik müzikte durum farklı o zaman. neden peki? yani bir gitarist metallica parçalarını kusursuz çalsın virtüöz denmez mesela ama klasik müzikte deniyor.

@secrexv2 e işte müzikle ilişkisi sınırlı insanlar neden sevmiyor onu soruyorum işte. senfonik metali falan çok severim mesela. ya da scott d davis diye bir adam var. metallica'nın parçalarını piyanoyla yorumlamış. onu da severim. ama direkt klasik pek sarmıyor.

Metallica parçalarını dedem de çalar, o yüzden denmiyor. Steve Vai gibi adamların besteleri bana göre beş para etmez ama bu adamın virtüöz olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Çünkü hatasız çalması teknik olarak zor şeyler, klasik müzikte de öyle. Bana göre virtüözlük overrated bir şey o yüzden, bestecilik daha önemli ve gerekli bir uğraş.

Dört mevsimi sevmediysen başka bir şey denemene gerek yok, ondan daha zevkli bir eserle karşılaşacağını sanmıyorum.

Müzikal olarak niye farklı bir yerde sorusuna gelirsek, cazla birlikte müzikal olarak kompleks olan tek tür o da bu yüzden. Rock, blues, metal vs. çok primitif türler müzikal açıdan.

virtüözlük neye göre belirleniyor? enstrumanda kabiliyete göre mi? tamam metallica basit diyelim dream theater zor mesela. youtube'ta onu bile çalan küçücük çocuklar var. bunlara virtüöz denmezken neden yukardaki türk marşı'nı çalan adama deniyor? gerçekten bilmediğimden soruyorum.

klasik müzikte sevdiğim var biraz. bach'ın fuga'sı var mesela. dehşet bir şey. spotify listemde the second waltz falan var. ama four seasons gerçekten sıkıcı :(

Virtüözlüğe overrated dememin sebebi tam bu dediğin şey aslında, ben de aynısını düşünmüştüm. Dream Theater çalan ufacık çocuklar var dediğin gibi, kimseye bir faydaları yok çalıyorlar öyle. Büyüyünce onlara da virtüöz denecek ama bizim haberimiz olmayacak çünkü ünlü olmayacaklar. Virtüözlük = teknik kusursuzluk. Olaya müzisyenlik açısından bakarsak bence iki akorla şarkı yapan rock grupları daha değerliler.

ama klasik müzikte enstrumanistler farklı bir yere konuluyor. bunu anlamaya çalışıyorum. mesela yukardaki adam türk marşını çalmış. bir piyanist ünlü ise nedeni besteleri değil eserleri iyi çalması oluyor. ama o adam oturup tüm rock parçalarını kusursuz çalmış olsa kimse değer vermeyecekti. bana dream theater çalan gitaristle türk marşını çalan piyanist aynıymış gibi geliyor. ama biri sanatçı olarak görülürken biri görülmüyor.

Dediğini anlıyor ve yapısal olarak parçalanıyorum. Sebebi üstte bahsettiğim şeyden kaynaklanmış tarihsel/kültürel bir durum bence. Klasik müzik müzikal olarak kompleks bir tür ve en başından beri elit müziği olarak kabul görüyor. Karmaşıklığı dışında, salt bu elitizmden kaynaklanan bir hava var, bu yüzden icracıları daha ayrı bir yerde görülüyor.

Bu tamamen benim yorumum ama gerçek de bundan çok farklı değildir diye düşünüyorum.

virtüöz demek: bütün tekniklere hakim demek. Yani enstrümanını eline alınca rahatça bütün teknikleri icra edebilir. Usta.

Klasik müziğin 'klasik' olmasının sebebi belirli kural ve kaidelere göre bestelenmiş olmasıdır.

Klasik müzik derken: batı klasikleri var, klasik türk müziği var ya da örneğiyle bilemiyorum ama başka medeniyetlerin ve kültürlerin klasik eserleri olabilir.

bu bir klasik eserdir: www.youtube.com

bu da bir klasik eserdir: www.youtube.com

bu da bir klasik eserdir: www.youtube.com

folk music yani halk müziği klasiğe göre daha yavandır. Klasik müzik toplumun üst kesimlerine hitap eder, rafinedir.(Elbette hepsini herkes dinleyebilir.)

Bugün artık türlü çeşit müzik türü olmakla birlikte bu müziklerin sentezlenmesinden ortaya çıkan türler de vardır. Ve hatta artık günümüzde 'noise' türkçesiyle 'gürültü' bir müzik türü kabul edilebiliyor.

ek: Müziği anlarken sadece müziğe değil kültüre bakmak lazım. Zira genel olarak sanat, bir toplumun veya medeniyetin gelişmişlik düzeyini belirlerken, gelişmişlik düzeyi de sanatını belirler. Akımların dahi ortaya çıkmasının sebepleri vardır.

Örneğin: Zamanında fotoğraf teknolojisi geliştirilince realist sanatçılar gücünü ve işlerini kaybetmeye başlamış. Portre resim yaptırmak yerine fotoğraf çektirilmeye başlanmış.

Medeniyetlerin de yaşam grafikleri vardır. Bu grafiğe kabaca bakarsanız: Yükseliş(arkaik) dönem, Klasik dönem ve Düşüş(barok) dönem olarak görebilirsiniz.


Arkaik dönemde kurallar aranır, icad edilir. Kabuller ortaya çıkar. Geliştikçe kurallar oturur.
Klasik dönemde oturmuş kurallar vardır.
Barok dönemde de oturmuş kurallar yıkılmaya başlanır.

yüksek sanat anlamak için belli bir altyapı gerektiriyor çünkü. neden bu sanatlar yüksek dersen, kişiyi yalnızca eğlendirmek değil düşündürmek vs. işlevlere de sahipler. tüm sanat tarzları için böyle aslında. sanat sineması da böyle. müziği zaman doldurma, tüketme amaçlı dinlemeye alışmıştır kulağın. o yüzden sıkıcı geliyordur.

Çok uzun cevap veremicem kafan karışık sanırım, ayrıca biraz da bilgisizsin ama bu çok normal.
Piyanist: piyano çalan kişi
Besteci: malum
Vivaldi'nin mevsimlerini 40 farklı orkestradan dinledikten sonra dikkat ettiğin şey eser değil orkestranın nasıl çaldığı oluyor.
Piyano için de aynısı geçerli.
Olaya vivaldi'yi sıkıcı diye girip rock müzisyenleriyle kıyasladığın için bi şey diyemiyorum.
Normal bir kulak klasik müzikten ya da cazdan hiçbi şey anlamaz zaten. Sen kıyaslamaya kalkma ama yine de ayıp olur.

Sırf buna cevap verebilmek için döndüm, nasıl gaza gelmişsem.

İlk olarak, klasik müzik 400-500 yıllık bir dönemi kapsar, dolayısıyla bu 400-500 yıl içindeki müzik de sabit değil. Bu yıllar boyunca yavaş yavaş ilerleyen ve birbirine dönüşen akımlar var. Klasik müzik aslında 17. yüzyılda daha etkin olan klasisizmden gelir ve bu akım zamanla barok müzik, empresyonist müzik, romantik müzik, vb.yi içine alıp bir şekilde hepsine ‘klasik müzik’ diye kapsamıştır. Örneğin, realist müzik daha çok halkın ekmek derdiyle, fakirliği ile ilgilendiği için ve klasik müziğin kapsamına çok fazla girmez (birkaç istisna dışında), çünkü klasik müzik sarayın müziğidir folk müzikten farklı olarak.

Şöyle örnek vereyim. Örneğin, rock müziğin ya da hip hop’un evrimini düşün. 30 yıllık tarihini düşün. 30 yıl önceki rock ile şimdiki rock aynı mı; ya da rap? Atıyorum, 80’leri çok severken 2010 dönemini sevmiyorsundur ya da tam tersi olabilir. Klasik müzik de aynı şekilde; 400-500 yıllık müziğin hepsi bir değil, bir evrimi var ve hepsinden hoşlanmayabilirsin. Yani, Beethoven dinlerken Vivaldi’yi hiç sevmeyebilirsin. Belki hoşuna giden akıma henüz denk gelmemişsindir.

Üstüne üstlük bu iş akımla da bitmiyor, coğrafya kısmı da var. Örneğin, Alman baroğu ile İtalyan baroğu bir değil. İngiliz klasisizmi ile Fransız klasisizmi bir değil. O zaman internet yok. Haliyle, birinin çıkardığı bir şeyden diğerinin 50 yıl sonra haberi oluyor, birbirlerinden çok haber yok milletin. Bu da demektir ki, aynı akımdan olsalar bile, Vivaldi’yi severken Bach hoşuna gitmeyebilir. Sıkıcıysa, zamanın ve coğrafyanın ruhu senin için sıkıcı demektir; bu da olabilir.

Genelde ‘Kulağıma güzel gelen şeyi dinlerim’ cümlesini çok kullanan ve bir müzik türüne kendini adamamış insanlar için genel yargılar vardır. Örneğin, metal müzik sevmeyenlerin sevdiği bir iki metal şarkısı genelde glam metal olur; caz dinlemeyen insanlar smooth cazı çok severler. Aynı şekilde, klasik müziğe romantik dönemden cort diye girmek, kızgın kumlardan serin sulara atlamak gibi bir şey olur. Genelde barok müzik için klasik müziğin smooth jazz’ı, başlangıç seviyesi denir.

Burada akımları hallettik, şimdi ‘Şarkı belli, iyi nasıl belli olacak’a gelelim.

Barok müzik, barok akımının bir parçası. Edebiyatta da, resimde de, müzikte de ortak noktası gözü gönlü hoş eden, iç açıcı, ışıklı, dingin bile olsa neşeyi, sevinci öne çıkaran bir akımdır. Tipik örnek:
www.youtube.com

Klasisist müzik ise biraz daha düz ve dingindir, müzikte ve diğer alanlarda eskiye dönüş vardır. Romantik akım ise tam tersine insanların hem fiziksel hem de duygusal olarak aciz olduğunu, insan ruhunun ve doğanın doğal olarak fırtına içinde olduğunu, felaketlerin kaçınılmaz olduğunu vurgular.
www.youtube.com

Dolayısıyla, bir müzisyenin bir parçayı yorumlarken akımına uyması, o akımın hakkını vermesi gerekir.

Örneğin, şarkılar için allegro der, yani hızlı çalınacak der de, o hızlı ne kadar hızlı. Yukarıdaki Re Majör Kanonu ile şu Re Majör Kanonu aynı hızda değil.
www.youtube.com

Örneğin, ikinci verdiğim linkteki hız ve aranjman zamanının ruhuna daha uygun ama ilk linkte verdiğim de şarkıya olabildiğince sadık kalarak 21. yüzyıla taşımış. Bunu, Eurythmics’in Sweet Dreams’i ile Marylin Manson’ın Sweet Dreams’i gibi düşün, ama tabii ki o kadar bariz değil ama aralarında fark var. Bunlardan birini belirleyen fark orkestradaki çalgılar.

Çalgı aynı diye düşünelim ve iki piyanisti düşünelim. Rock’tan örnek vereyim. Şu iki Dream On aynı mı? (Biri canlı, diğeri değil ama olsun)
www.youtube.com
www.youtube.com

Ya da akustik gitar açısından değerlendirelim. Capricho Arabe, çok güzel bir eserdir, gün batımına çok yakışır. İki ustadan dinleyelim ve yorum farkı belli olsun:
www.youtube.com
www.youtube.com
İkisi de usta olduğu için büyük bir fark yok ama ilki biraz daha yumuşak geçişlere sahip, ikincisinde geçişler biraz daha sert. Ben ilkinden hoşlanıyorum mesela.

Aynı şekilde, iki piyanistin de ekolü aynı değil. Birisi parçanın çalınma hızı, hızlı çalınacaksa o çalınacak hızı olması gerekenden hızlı mı yorumluyor, yavaş mı yorumluyor, ne kadar hızlı ya da yavaş çalıyor, hangi ekolden? Aynı şekilde, akımının hakkını vererek mi çalıyor? Kendi yorumunu şarkıya kattığında, yakıştırıyor mu? Romantik müzik çalıyorsa, şarkıdaki inişleri çıkışları uyumlu bir biçimde yakalayabiliyor mu? Klasik müzik çalıyorsa, şarkının düz gidişini tutturabiliyor mu yoksa fazla mı vurgu değişimi var? Notalar arası geçişleri ipek gibi mi, sert mi? Notalara yapılan vurgular yerinde mi? Az mı vurguluyor, çok mu vurguluyor? Aradaki geçişler hızlı mı, yavaş mı? Bunların hepsine 'Akımının hakkını vermiş mi?', 'Sanatçının ruhunu yansıtmış mı?', 'Kendi yorumu şarkıya uymuş mu?' şeklinde özetleyebiliriz.

Biri şiiri ‘Bugün 23 Nisan, Neşe doluyor insan’ vurgusuyla okur, biri tiyatrocu gibi okur. Bu da böyle.

Müzik çalışan birkaç kişi ile konuştuğumda, müziği keyif için dinlemediklerini söylediler, çünkü müziğin her notasını tek tek çalışıyorlar ve ciddi beyinsel olarak yoruluyorlar. Örneğin, yatarken dinleyemiyorlar müziği, çünkü notaları çalışmaya başlıyorlar otomatik olarak. 'Buna şöyle basmış', 'şurayı batırmış' ya da 'Bu vurgu güzel olmuş' gibi yorumlaya yorumlaya gidiyorlar. Bir de müzik akıp gittiği için mola verme şansları da pek yok; 5 dakikada 5 sudoku çözmüş gibi sersemleyebiliyorlar.

www.youtube.com
www.youtube.com
www.youtube.com

ayço güzel özetlemiş aslında. şunlar da klasik mesela.
bunları farklı kişilerden dinle, hepsi farklı çalıyor. oysa ki nota aynı nota. mutlaka hoşuna gidecek bi şeyler vardır. biraz daha araştır.

başlığı hortlatayım aylar sonra. birçok klasik müzisyeni farklı türde müzik dinlemiyor. bunun nedeni nedir? dinlememenin de ötesinde müzik olarak görmüyor. 1 aydır baya klasik müzik eseri dinledim. bunları dinledikten sonra günümüzdeki popüler müzikler biraz yavan geliyor kabul. ancak klasik müzikteki bir gitar konçertosunun jimi hendrix'in yaptığı müzikten farkı nedir?
mesela şu kızın çaldığı parça bir gitar konçertosu kadar saygı görmüyor.

www.youtube.com

ya da şu adamı da çok severim. ama yaptığı müzik klasik müzik kadar saygı görmüyor sanırım. bu müziğin klasik müzik gitar konçertosundan farkı nedir?

www.youtube.com


enstrumanistlerin farkını anladım. ama bir piyanist başka bestecinin şarkılarını çalarak müzik yaşamını sürdürebiliyorken bu kız neden sadece varolan besteyi çaldığı için müzisyen olarak görülmüyor? yani sürekli led zeppelin çalsa en fazla cover band olabilir ve bir etkisi olmaz müzik dünyasında. ama elektro gitar yerine klasik gitar çalsa durum farklı olur ve kendi bestelerini yapması gerekmez.

16-17 yıldır klasik müzik dinlerim, ilk 10 sene başka müzik dinlemedim, sonraları caz dinlemeye başladım şu anda klasik dinlemiyorum.
derinliği olan müzikler bunlar, 2-3 akorlu şarkılarla aynı saygıyı görmesi beklenemez.
bi yerde yanlış düşünüyosun, varolan bi besteyi çaldığı için müzisyen olarak görülmüyor diyosun.
böyle bi kriter olduğunu sanmıyorum.

mesela şu adamlar da cover yapıyor, bunlar müzisyen değil diyebilir mi kimse?
www.youtube.com

saygı görmek başka bi olay, senin sorunu tam anlayamıyorum açıkçası.
fazıl say'ın gördüğü saygıyı koray avcı da görsün diyosun gibime geliyo :D

yok derinlik konusuna katılıyorum. 1 ayda baya eser dinledim. geri dönüp bakınca gerçekten popüler müzikler yavan kalıyor. klasik müzik romansa pop müzik fıkra falan olur en fazla. ama şu aşağıdaki kızın yaptığı müziği 2. linkteki müzikten iyi yapan şey nedir? fazıl say-koray avcı'dan ziyade şu ikisi de aynı saygıyı görmeli bence.

www.youtube.com

www.youtube.com

onun dışında mesela ben çıkıp buckethead'in bir parçasını birebir çalsam kimse yaptığım şeye saygı duymaz. ama o kızın çaldığı parçayı çalsam müzisyen derler. öyle değil mi? bana göre göre o daft punk coverı yapan adamlar da müzisyen ama birçok klasik müzisyeni onları ciddiye almaz gibi geliyor.

valla cevap veremedim.
bazıları müzisyenler (müzik kulağı olanlar) için müzik yapar, bazıları da herkes dinlesin diye.
şu linki de atıp kayboluyorum.
www.youtube.com