Ekşi Duyuru

ikinci dediğin.

Ben anladığım kadarıyla cevap vereyim: evet eskiden niyeyse bu gereksinim değildi yani ben öyle ihtiyaç gereksinim gibi bir duygusunu hatırlamıyorum fakat yaklasık 2senedir bu konularda bir verim alamadığım için ihtiyaç duyuyorum lan diye kendi kendime isyan ettiğim oluyor. Sanırım bu da akışına bırakmamak ile ilgili.

tam tersi, sevgi birine ihtiyaç duymakla gelen bir şey. insan sosyal açıdan bağımlı bir hayvan, kendi doğasında tek başına hayatta kalamaz. beyin geliştikçe bu tip zorunluluklara kolay adapte olmak için sevgi, aşk, beğenme gibi duyguları geliştirdi; tıpkı üremeye adapte olabilmek ve kolaylaştırabilmek için seksten zevk almayı geliştirmesi gibi.

aslında karşı tarafta beğendiğimiz şey ihtiyacımız olan şeyler. bir insanın beğenilerini neler belirler sorusu çok geniş ve kişiye göre çok öznel, o yüzden bu aşamada "uzun boylu kaslı erkek seven kadınlar içten içe fiziki koruma istiyor" dersem doğal olarak çok rahat yanlışlanabilirim. haklı olduğum örnekler vardır ama beğeniler o kadar girift sebeplerden oluşmuştur ki hepsini sayamam, bilemem.

sistem böyle işliyor, o yüzden sisteme adapte olmaya meyilliyiz. bahsettiğim şey bir insanı sevmeye engel değil, ya da sevdiğimiz insana yabancılaşmaya; makine böyle işliyor, bunu bozmaya ya da kötü bir şeymiş gibi düşünmeye gerek yok.

ihtiyaç duymadan sevemez miyiz? ikinci paragrafta savunduğum şey açısından bakarsak hayır. üçüncü paragraftan gidersek; insan bir şeyleri sevmeye alışınca sevme işinin kendine de alışıyor bence. dedim ya bu mekanizmayı benimsemeliyiz diye, ki benimsedik de aslında, bir şeyleri sevme işi bir noktadan sonra bilinçaltındaki ihtiyaçtan öte salt sevme ihtiyacına dönüşebilir. bunu da sevdiğimizi sandığımız şeylerle açıklayabilirim sanırım. bilinçaltımız, daha doğrusu daha derindeki dürtülerimiz, insan olmanın getirdiği gereklilikler yanılmaz(a priori gibi). ama sevme ihtiyacından ileri gelen, tecrübelerimizle, algılarımızla, kendi verdiğimiz kararlarla şekillendirdiğimiz sevme işi(a posteriori gibi) bizi yanlışa sevk edebilir. bu açıdan bakarsak sevdiğimiz şey aslında ihtiyaç duyduğumuz şey olmayabilir. aslında diyorum çünkü burada bi yanılsamadan bahsediyorum, yoksa bile isteye hiç ihtiyacımız olmayan bir şeyi sevebileceğimizi sanmıyorum.

Bruce'ın dediklerinin bir kısmı doğru. Evrimle bağdaştırdığı taraflar yanlış ama genel olarak haklı.

Bu konuyu metafizikçiler bolca irdelemişler.

Neden severiz
Neyini severiz
bu şeyi nasıl severiz
Neden vazgeçeriz
Nasıl vazgeçeriz

diye açıklamışlar zaten.



ihtiyaç kelimesi ise zaten teknik anlam karşılığı olarak da; giderildiğinde haz ve mutluluk veren giderilmediğinde elem keder ve acıya dönüşen duygu ya da nesneler bütünüdür diye geçiyor. Yani bahsini ettiğin 2 kavram aslında birbirinin takipçisi değil, farklı ama genelde birlikte ortaya çıkıyorlar.

Yani ihtiyacı yukarıda tanımladık, sevginin tanımı uzun olduğu için onu anlatabilecek ne kabiliyetim ne de niyetim var eğer ona da bakarsan eğer sırf tanımlardan bile bu sorunun cevabını almış olacaksın.

Bir de sanırım akıl karışıklılığını gidermek adına şu kadarına dilim döner; birisini veya birşeyi zaten bi' ''sebep''ten ötürü seviyorsun, bu kesin. Ama bu ''sebep'' senin ihtiyacın olmayadabilir. bununla ilgilide ''kıyas'' kavramlara bakmak lazım.

Talebin arzı yaratması gibi, bazen arz da talebi yaratıyor. Diyelim ki tamamen yalnızsındır, 'Çok yalnızım' dersin. Arkadaş veya sevgili, ne olduğu önemli değil. 'Hayatımda birine ihtiyaç var' dersin. Bazen de ihtiyacın yokken biri ile tanışırsın ve arkadaş olursun. O ana kadar bilmediğin bir yeri doldurur. O boşluk daha önce yoktu oysa, sen öyle birinin eksikliğini hissetmiyordun. Çünkü öyle bir eksiğin veya ihtiyacın olabileceğini bile bilmiyordun. Şöyle, diyelim ki zopik diye bir alet icat edilmedi, bu yüzden zopik diye bir alete ihtiyaç duymuyorsun ama ileride zopikle tanıştığında ve zopik senin daha önce hayal etmediğin bir işi yaparak hayatını kolaylaştırdığında, artık o noktadan itibaren ihtiyaç halini alıyor. Çünkü artık biliyorsun zopiği ve kullanınca seni mutlu etti. Olmayınca, yokluğunu arama olasılığın var artık. Şu anda Abuzer Böcübörtügil'i tanımıyorsun ve böyle bir insanın eksikliğini hissetmiyorsun. Böyle bir insanın eksikliğini hissetsen zaten dünyadaki herkesle tanışana kadar bu eksiklik hissi bitmez. Sevgili ya da arkadaş özlemi olarak değil, bir tane Abuzer Böcübörtügil var ve bu insana ihtiyacın yok. Çünkü ben adını söyleyene kadar varlığını bile bilmiyordun. Ancak, Abuzer Böcübörtügil ile bir arkadaşlıktan sonra 'Aa, ne iyi insandı. Bir daha görüşsek ya' dedin. Kafandaki haritada Abuzer Bbg'nin yeri açıldı ve artık biliyorsun. Daha önce böyle bir talebin yoktu ama bu kişinin arzı talebi yarattı.

İki nedenin birbirinden ayrılacağını, daha doğrusu, uçlara taşınmadığı sürece birbirine ters olduğunu düşünmüyorum. Yani, birini atıyorum ki, çok babacan biri olduğu için seviyorsundur. Aynı zamanda, babacan olduğu için ihtiyaç da duyuyorsundur. Ya da etrafında çok babacan kişi vardır, bir tek o değildir ama bazen onun olmasını istiyorsundur. İstek tek başına sevgiyi veya ihtiyacı doğurmak zorunda değil, ikisini birlikte de doğurabilir. Üstelik, o ihtiyacı zaten karşıladığın halde. Birinin yokluğunda onu özlemek, onun eksikliğinden dolayı, varlığına ihtiyaç duymaktır bana göre. Aynı şekilde, ihtiyacın olması ona beslediğinin sevgi olmadığı anlamına gelmez. Ne bileyim, sevgiliyi gülüşü için seviyorsundur, arkadaşı esprileri için. Bu saf bir ihtiyaç olsa, arkadaşının espri yapmadığı kötü günde, ağladığında yanında olmak istemezdin. Çünkü ihtiyacını karşılamadığı gibi, senin ihtiyacından çalıyor.

Yani, birine bakıp 'Ben seni olduğun insan olduğun için seviyorum' diyebilirsin, o kişinin de olduğu insan hayatında öyle birine ihtiyaç yaratabilir.

Buradaki ihtiyaç sınırı bu anlamda kullanma-bağımlılığa çevrilebilir gibi düşünüyorum. Yani, Ali Ağaoğlu'nun sevgililerinin sevgi-ihtiyaç yüzdeleri ile, Acun-Şeyma Subaşı sevgi-ihtiyaç yüzdeleri farklı; onunkiyle de Meral Zeren-Selami Şahin sevgi-ihtiyaç yüzdesi farklı.

Bir de sevgiden bahsediyoruz, kim olursa olsun, tanım gereği 'gönül işi'. :)