[]
Işık Hızı ve Zaman Bükülmesi
Efendim şimdi şöyle bir örnek var. Genç oğlan birkaç dakikalığına ışık hızında seyahate çıkıyor.
Geri geldiğinde arkadaşları falan hep yaşlanmış, ölmüş. Bu nasıl oluyor? Gerçekte dünya saatine göre 10 dakika geçiyorsa her iki taraf için de geçmiş olması gerekmez mi? Bu gezen arkadaş ileriye gidip, geri gelirken görüntüyü mü yakalıyor? Yoksa gerçekliği mi? Gerçekliği yakalasa dünya üzerinde de 10 dakika geçmiş olması gerekmez mi?
Kısacası bu Einstein'in görelilik kuramı için verilen örnekleri nasıl daha rahat anlayabiliriz?
Geri geldiğinde arkadaşları falan hep yaşlanmış, ölmüş. Bu nasıl oluyor? Gerçekte dünya saatine göre 10 dakika geçiyorsa her iki taraf için de geçmiş olması gerekmez mi? Bu gezen arkadaş ileriye gidip, geri gelirken görüntüyü mü yakalıyor? Yoksa gerçekliği mi? Gerçekliği yakalasa dünya üzerinde de 10 dakika geçmiş olması gerekmez mi?
Kısacası bu Einstein'in görelilik kuramı için verilen örnekleri nasıl daha rahat anlayabiliriz?
zaman hıza bağlı bir kavramdır. hız arttıkça zaman yavaşlar. şimdi senin sorun eksik, önemli olan ışık hızında giden adamın kaç dk gittiği. eğer 10dk ışık hızında gittiyse evet dünyada çok fazla zaman geçmiştir. çünkü ışık hızına yakın hızlarda zaman yavaşlar.
- benyamo (01.05.16 17:45:08)
Zaman her yerde aynı akmıyor. Şöyle düşünün, sabah evden çıktınız okula gittiniz, oradan bir kafeye gidip yemek yediniz, sonra arkadaşlarınızla sinemaya gittiniz, akşama da bir konsere gittiniz, zaman su gibi aktı gitti. siz bütün bunları yaparken evde anneniz hiçbir şey yapmadan sizi bekledi. siz zamanı hızlı algılarken evdeki anneniz için vakit geçmek bilmedi. yani çok hızlı hareket eden cisimler için zaman daha az geçiyor, hızı çok küçük olan cisimler için ise zaman daha çok geçiyor gibi düşünebilirsiniz. bu örnekleri anlamak için fizik bilmek gerek. bunların hepsi formül yorumudur.
- dissendium (01.05.16 17:51:16)
@dissendium sen olayı çok yanlış anlamışsın kardeş, hahaha.
- benyamo (01.05.16 18:02:57)
zaman olayı insanların uydurduğu bir mevzu tıpkı para gibi
bizim zaman dediğimiz olay aslında konum bilgisidir insanlar kendisine göre pratikleştirmek adına adına zaman demiştir.
bizim zaman dediğimiz olay aslında konum bilgisidir insanlar kendisine göre pratikleştirmek adına adına zaman demiştir.
- basond (01.05.16 18:09:21)
Zaman gerçek/fiziksel bir şey değil, bir kavram; bir eylemin başladığı ile bittiği süreye deniyor. O eylem ne kadar kısa sürerse zaman da o kadar kısa oluyor. Evden okula 1 saatte yürüyorsan arabayla yarım saatte gidersin, dimi.
Işık hızı bilinen en yüksek hız ve ışık haricinde bilinen hiçbir madde o kadar hızlı değil. Bu ne demek, ışığın yanında her şey yavaş kalıyor. Biz de evreni o yavaşlıkta yaşıyoruz, zaman dediğimiz şey ışık hızından yavaş gelişiyor. Ama birimiz ışık hızında gidersek diğerlerine göre çok hızlı gideriz ve zaman bizim için daha yavaş akar, neden? Evden okula araba ile yarım saat demiştik dimi. Işık hızında gidersek okula gidip gelişimiz göz açıp kapayıncaya kadar olur. Yani okula gitmemiz bizim bir günümüzden çok az süre çalar, gidip gelme eylemi arasındaki süre azalır, yani zaman bizim için yavaş akar. Kime göre yavaş akar peki? Bizden yavaş gidenlere göre. Işık hızı o kadar hızlı ki geri kalan her şey, yani bizim normal hayatımız, çok yavaş kalıyor ve birinin ışık hızıyla aldığı yol için biz çoook uzun süre uğraşmak zorunda kalırız.
Işık hızında gittiğini düşün; 300bin km'yi bir saniyede kat edersin. 300 bin km gittiğinde hayatından 1 saniye gider yani. Şimdi de bizim normalimizdeki hızlı bir arabayı düşün, 300 km'yi bir saatte alsın. Bu arabanın ışık hızındaki senin gittiğin mesafeyi kat edebilmesi için hayatından kaç saniye geçmesi lazım, onu düşün şimdi. Ben hemen söyleyeyim, 16 buçuk saat. Yani ışık hızındaki senin için geçen bir saniye diğer kişinin 16 buçuk saatine eşit. Işık hızında 10 dakika ilerlersen arabadaki kişinin aynı mesafeyi gitmek için 9600 saate ihtiyacı olur, bu da tam 24 gün yapar. sen ışık hızında 1 saat gidersen diğer kişi aynı sürede 144 gün harcar. ve senin 1 ışık günün diğerinin 9 yılına eşittir. sen uzaya çıkıp ışık hızıyla tam 1 gün dolaşıp geri gelsen dünya'da 9 yıl geçmiş sayılacak çünkü dünya'dakiler senin kadar hızlı hareket edemiyor. peki onlar açısından bir şey değişiyor mu, hayır. çünkü zamanın göreliliği bunu gerektiriyor, yukarıdaki sen sırf onlardan hızlı gittiğin için sana buradakiler yavaş geliyor. bu sürede senin için geçen zamanda bir fark olmuyor, sen yine saatine bakıp 24 saat geçmiş diyorsun.
Günümüz teknolojisi çok hızlanmamızı sağlamadı, o yüzden bu farkı anlamak güç ama ışık hızının bizim ulaşabildiğimiz hıza göre o kadar farklı ki sanki normal fizik kanunlarına uymayan bir şey gibi geliyor.
Işık hızı bilinen en yüksek hız ve ışık haricinde bilinen hiçbir madde o kadar hızlı değil. Bu ne demek, ışığın yanında her şey yavaş kalıyor. Biz de evreni o yavaşlıkta yaşıyoruz, zaman dediğimiz şey ışık hızından yavaş gelişiyor. Ama birimiz ışık hızında gidersek diğerlerine göre çok hızlı gideriz ve zaman bizim için daha yavaş akar, neden? Evden okula araba ile yarım saat demiştik dimi. Işık hızında gidersek okula gidip gelişimiz göz açıp kapayıncaya kadar olur. Yani okula gitmemiz bizim bir günümüzden çok az süre çalar, gidip gelme eylemi arasındaki süre azalır, yani zaman bizim için yavaş akar. Kime göre yavaş akar peki? Bizden yavaş gidenlere göre. Işık hızı o kadar hızlı ki geri kalan her şey, yani bizim normal hayatımız, çok yavaş kalıyor ve birinin ışık hızıyla aldığı yol için biz çoook uzun süre uğraşmak zorunda kalırız.
Işık hızında gittiğini düşün; 300bin km'yi bir saniyede kat edersin. 300 bin km gittiğinde hayatından 1 saniye gider yani. Şimdi de bizim normalimizdeki hızlı bir arabayı düşün, 300 km'yi bir saatte alsın. Bu arabanın ışık hızındaki senin gittiğin mesafeyi kat edebilmesi için hayatından kaç saniye geçmesi lazım, onu düşün şimdi. Ben hemen söyleyeyim, 16 buçuk saat. Yani ışık hızındaki senin için geçen bir saniye diğer kişinin 16 buçuk saatine eşit. Işık hızında 10 dakika ilerlersen arabadaki kişinin aynı mesafeyi gitmek için 9600 saate ihtiyacı olur, bu da tam 24 gün yapar. sen ışık hızında 1 saat gidersen diğer kişi aynı sürede 144 gün harcar. ve senin 1 ışık günün diğerinin 9 yılına eşittir. sen uzaya çıkıp ışık hızıyla tam 1 gün dolaşıp geri gelsen dünya'da 9 yıl geçmiş sayılacak çünkü dünya'dakiler senin kadar hızlı hareket edemiyor. peki onlar açısından bir şey değişiyor mu, hayır. çünkü zamanın göreliliği bunu gerektiriyor, yukarıdaki sen sırf onlardan hızlı gittiğin için sana buradakiler yavaş geliyor. bu sürede senin için geçen zamanda bir fark olmuyor, sen yine saatine bakıp 24 saat geçmiş diyorsun.
Günümüz teknolojisi çok hızlanmamızı sağlamadı, o yüzden bu farkı anlamak güç ama ışık hızının bizim ulaşabildiğimiz hıza göre o kadar farklı ki sanki normal fizik kanunlarına uymayan bir şey gibi geliyor.
- baba jo (01.05.16 18:15:07 ~ 18:27:08)
bi dilci ve konuya meraklı biri olarak bikaç kelam etmek isterim naçizane. bu ışık hızında seyahate çıkmak demek işte bi kaç dakikada ışık hızıyla milyarlarca km öteye gidebilmek değil sadece. ışık hızına yaklaştıkça zaman yavaşlar. yani aslında normal zamandakiler ışık hızındakinin yaptıklarını görse ne kadar yavaş hareket ediyor der. aslında normal hareket ediyordur kendi zamanına göre. ışık hızındaki arkadaş demliğe çay koyup demleyene kadar normal zaman dilimindeki adamların bi tarafındaki kıllar ağarır. o yüzden geri dönünce bıraktığı gibi bulamıyor hiçbir şeyi.
- olutaklidi (01.05.16 18:30:14)
@benyamo, yanlış olan nedir? olayı basite indirgemek mi?
- dissendium (01.05.16 18:32:46)
@dissendium.
senin bahsettiğin şey zamanı algılamayla alakalı, tamamen insan psikolojisinin konusu. fizikle yakından uzaktan alakası yok.
senin bahsettiğin şey zamanı algılamayla alakalı, tamamen insan psikolojisinin konusu. fizikle yakından uzaktan alakası yok.
- benyamo (01.05.16 18:42:12)
benyamo +1
- peace.on (01.05.16 18:46:47)
@benyamo, gerçekten Einstein çıktın, adam anlasın diye günlük hayattan verilen bir örneği fizik dışı ilân ettin, bravo. zaman algısının fizikle alâkası vardır. psikolojide hissettiğimiz zamanın fizikteki zamandan ne farkı var?
- dissendium (01.05.16 20:21:55)
@dissendum, sen hakkaten çok yanlış gelmişsin.
Sen olayı basite indirgemiyorsun, alakasız iki konuyu sadece isim benzerliğinden dolayı birbirine karıştırıyorsun.
Farklı dalgaboyundaki ve renkteki ışıkların camın içinden geçerken farklı hız ve kırılma açısıyla geçmesi olayını, trafikte kırmızı ışıkta arabaların durması yeşilde geçmesine benzetmek gibi bir şey yapmışsın. Senin için benzer bir örnek gibi gelen şeyin fizikteki zaman yavaşlamasıyla alakası yok, benzetme yapman bile açıklayıcı olmaktan çok yanlış yönlendirici oluyor.
Psikolojideki zaman algısı ile fizikteki zamanın benzerliği, zaman gazetesiyle zaman yolculuğu arasındaki benzerlik kadar.
Sen olayı basite indirgemiyorsun, alakasız iki konuyu sadece isim benzerliğinden dolayı birbirine karıştırıyorsun.
Farklı dalgaboyundaki ve renkteki ışıkların camın içinden geçerken farklı hız ve kırılma açısıyla geçmesi olayını, trafikte kırmızı ışıkta arabaların durması yeşilde geçmesine benzetmek gibi bir şey yapmışsın. Senin için benzer bir örnek gibi gelen şeyin fizikteki zaman yavaşlamasıyla alakası yok, benzetme yapman bile açıklayıcı olmaktan çok yanlış yönlendirici oluyor.
Psikolojideki zaman algısı ile fizikteki zamanın benzerliği, zaman gazetesiyle zaman yolculuğu arasındaki benzerlik kadar.
- harzem (01.05.16 20:40:05 ~ 20:41:43)
Bakın arkadaşlar teoremi ortaya atan Albert Einstein zamanın göreceliliği üzerine şunları söylemiş: Eğer güzel bir kızla iki saat oturup sohbet ederseniz bu size bir dakika gibi gelebilir, fakat kızgın bir soba üzerine bir dakika için oturursanız bu size iki saat gibi gelebilir.' Bu sözün orijinali ve kanıtları aşağıdaki gibi:
quoteinvestigator.com
Teoremi çıkaran adam bile fizikçi kimliğini bir kenara koyup böyle bir açıklama yapıyorsa ben fazla söze gerek olduğunu düşünmüyorum.
quoteinvestigator.com
Teoremi çıkaran adam bile fizikçi kimliğini bir kenara koyup böyle bir açıklama yapıyorsa ben fazla söze gerek olduğunu düşünmüyorum.
- dissendium (01.05.16 21:23:59)
"The quotation was not directly from Einstein. Indeed, the reporter simply noted that the tale was being circulated."
senin verdiğin linkte yazıyor. şehir efsanesinden öte gidememiş bir laf.
senin verdiğin linkte yazıyor. şehir efsanesinden öte gidememiş bir laf.
- harzem (01.05.16 21:30:51)
1