Ekşi Duyuru

dc motorun commutator'ü sabit ve iki yarım daire şeklinde. telin sağı ve solu tur atarken yukarı doğru bir yarım daireye aşağı doğru diğer yarım daireye temas ediyor. hep aynı yönlerde aynı yarım daireye temas olduğu için DC oluşuyor. AC'de ise telin sağı hep aynı bileziğe telin solu da hep aynı bileziğe temas ediyor hareket boyunca, tel üzerindeki akım RHR gereği yön olarak sürekli değiştiği için AC oluşuyor.

Mıknatısların n ve s kutupları vardır. İki mıknatıs kutubu yanyana geldiğinde aynı kutup iseler birbirlerini iterler, zıt iseler birbirini çekerler. Bu temel bilgiyi cebimize koyalım ve motorun çalışmasına dikkatle bakalım:

Sizin verdiğiniz resimde iki adet mıknatıs kutubu görünüyor:
hyperphysics.phy-astr.gsu.edu

Şimdi bir çubuğa elektrik veriyoruz ve bu sayede mıknatıs haline getiriyoruz(dipnota bakınız). Elektrik kaynağımızın (+) ve (-) uçlarının yönüne göre çubuğun yarısı n, yarısı ise s kutbu oluyor. Çubuğun, s mıknatısının önüne gelen kısmında s kutbu oluşturursak bu mıknatıslar birbirini itecekler ve çubuk yarım tur atacak, bu durumda zıt kutuplar karşı karşıya gelecek ve motor duracak! İşte tam bu noktada biz çubuğumuzun kutuplarını değiştirmeliyiz, n mıknatısının önündeki kısmı n olmalı, s nin önündeki kısım da s olmalı, show must go on!

Bunu nasıl yapacağız? Çubuğa gelen + ve - uçlarının yönünü değiştirerek!

Ac gerilim var ise durum kolay, ac de elektriğin yönü sürekli değişiyor, biz çubuğun bir ucuna ac gerilim kaynağının bir ucunu, diğer ucuna gerilim kaynağının diğer ucunu bağlayalım, gerilim verildikçe çubuğun kutupları sürekli olarak değişecek ve çubuk dönmeye devam edecek.

Peki dc gerilim ile motor çalıştırmak istersek nasıl yaparız? Öyle bir düzenek ayarlayalım ki, çubuk yarım tur döndüğünde, elektrik verdiğimiz uçlar da yer değiştirsin, yani resimdeki yarım daire biçiminde bilezik kullanalım...

dipnot: aslında çubuğa değil, etrafına sarılı olan bakır bobine elektrik vererek yapıyoruz, ama kolay anlaşılması için lafı uzatmadım...