[]
Web 3 Hakkında Bilgi
Merhaba,
web3 konusu kafamda çok karmaşık. standart bir insan olarak belki de 90'larda internet kavramını anlayamayan insanlar gibiyim şu anda. web 1.0 ve web 2.0'a yabancı değilim aksine dijitalin içerisinde çalışıyorum. Fakat web3'ü temelinden iyi anlamaya başlamak istiyorum. Ve büyük bir çoğunluğun kripto para işlemi yapmak dışında veya yüzeysel nft=resimdir diyebilmekten ziyade bir şey bilmediğini düşünüyorum.
Web 3 konusunda uzun uzadıya takip etmelik hem de kapsamlı olarak konuyu ele alan bildiğiniz kaynaklar var mıdır? Varsa paylaşabilir misiniz?
web3 konusu kafamda çok karmaşık. standart bir insan olarak belki de 90'larda internet kavramını anlayamayan insanlar gibiyim şu anda. web 1.0 ve web 2.0'a yabancı değilim aksine dijitalin içerisinde çalışıyorum. Fakat web3'ü temelinden iyi anlamaya başlamak istiyorum. Ve büyük bir çoğunluğun kripto para işlemi yapmak dışında veya yüzeysel nft=resimdir diyebilmekten ziyade bir şey bilmediğini düşünüyorum.
Web 3 konusunda uzun uzadıya takip etmelik hem de kapsamlı olarak konuyu ele alan bildiğiniz kaynaklar var mıdır? Varsa paylaşabilir misiniz?
web 2.0 sunucu temelli olurken web 3.0'ın merkeziyetsiz olacağı temel alınıyor.
Sadece kripto para değil, blockchain ağları kullanılarak pek çok platform değişecek, metamask cüzdanlar ile alışveriş vs her şeyin değişeceği düşünülüyor.
Örnek olarak bugün ekşiye girdiğinde tek bir sunucuya istek gönderip, platformu görüntüleyebiliyorsun ancak web3.0 üzerinde her sayfa farklı sunucuda/kişilerde barınabilecek vs gibi. Daha da detaylı bakılabilir.
Js, python gibi programla dillerinin üzerine Solidity gibi eth ağında çalışan programlama dilleri öğrenilerek smart contractlar geliştirilebiliyor (nft veya cüzdan)
Hemen hemen gelişmiş tüm ağların kendine ait programlama dili veya frameworkü oluyor.
Çok fazla dal var aslında. Öncelikle araştırman gereken şeyler; DApp, DeFi, Smart Contracts programlama dili için ise Solidity
www.useweb3.xyz
Twitterda da bu hesabı seviyorum; twitter.com
Sadece kripto para değil, blockchain ağları kullanılarak pek çok platform değişecek, metamask cüzdanlar ile alışveriş vs her şeyin değişeceği düşünülüyor.
Örnek olarak bugün ekşiye girdiğinde tek bir sunucuya istek gönderip, platformu görüntüleyebiliyorsun ancak web3.0 üzerinde her sayfa farklı sunucuda/kişilerde barınabilecek vs gibi. Daha da detaylı bakılabilir.
Js, python gibi programla dillerinin üzerine Solidity gibi eth ağında çalışan programlama dilleri öğrenilerek smart contractlar geliştirilebiliyor (nft veya cüzdan)
Hemen hemen gelişmiş tüm ağların kendine ait programlama dili veya frameworkü oluyor.
Çok fazla dal var aslında. Öncelikle araştırman gereken şeyler; DApp, DeFi, Smart Contracts programlama dili için ise Solidity
www.useweb3.xyz
Twitterda da bu hesabı seviyorum; twitter.com
- croswell
(25.08.22 14:38:00)
Web3 merkeziyestiz bir interneti tanimliyor. gunumuzde internet buyuk sirketlerin kontrolu altinda. Misal google sizi isterse engelleyebilr ve hizmetleri kullanmanizi engelleyebilir. google ayni zamanda sizin dataniz uzerinden reklam vs ile para kazanir. web3 'un amaci merkeziyetsiz ve kendinizin sahip oldugu bir ortam yaratmak. web3 ile bir bankaya guvenip paranizi yatirmak yerine kendi bankaniz oluyorsunuz (metamask mesela) . cuzdaninizla istediginiz mekeziyetsiz app (dAPP) e baglaniyorsunuz. blockchain ile oldukca baglantili cunku islemler merkezi bir sirket yerine blockchain uzerinde oluyor. dolayisiyla bir para katmani ile de baglantili. utopya gelecekte, kendi bankaniz olacaksiniz. DeFi uzerinden kredi alip , yatirim yapacaksiniz. DAO'lara katilip oylama yapabileceksiniz. Buyuk sriketler sizin veriniz uzerinden para kazanamayacak vs. Oynadiginiz oyundaki itemlara direkt sahip olacaksiniz ve bu sahipliginiz blockchain uzerinde dogrulanabileck.
Ben su gunluk mail grubunu seviyorum. Tam WEB 3 olmasa ile komik ve eglenceli.
www.milkroad.com
Ben su gunluk mail grubunu seviyorum. Tam WEB 3 olmasa ile komik ve eglenceli.
www.milkroad.com
- lusa
(25.08.22 14:50:47)
web X kavrami ayni tarihte kullandigimiz caglar gibi etki ve koklu degisime gore veriliyor. buna bagli olarak web3 un ne olacagi o doneme girmeden tam olarak bilinmiyor ve tahmin ediliyor. bundan 10 sene onceki kaynaklara bakildiginda web3 icin "semantic web" konusunun islendigini gorursunuz cunku o donemde beklenen buyuk etki "semantic web" ile gelecegi tahmin ediliyordu. ama beklenen etki olmadi ve tahminler degisti. yeni tahmin ise "merkeziyetsizlik".
"merkeziyetsizlik" denilince de cok soyut kaliyor ama su sekilde aciklayabilirim. su anda internet tamamen merkezi calisan sunucular uzerinden calisiyor. onlar olmasa sistem bitiyor, internetteki varligimiz o sistemleri yonetenlerin elinde. twitter da milyarlarca takipcin olsun, twittere yoneten hesabini silince o ortamda yoksun. yani senin datani tutan sunucu ve o sunucunun sahibinin elinde buyuk bir yetki oluyor.
bunun bu sekilde olmasinin nedeni de bir zorunluluktan ortaya cikiyor, "data bir yerde tutulmali", yani bizim hesap bilgilerimiz, sifremiz, yetkilerimiz, profilimiz bir yerde tutulmali ki bir uygulamaya girdigimizde kendimizle iliskili diger datalara ulasabilelim. yani bir yerde bizim ile ilgili bir data var ve biz uzaktan gelip kapiyi calip kendimizi tanittigimizda o kapidan iceri girebilelim. biz kendimizi tanitiriz problem degil de, icerdeki kisi bizim biz oldugumuzu nerden bilecek. bunun yontemide authorization ve authentication ile yapiliyor. yani bizim kendimize ozel olan gizli anahtari karsi tarafa gosteriyoruz, karsi tarafin sakladigi ile birbirini tutuyorsa iceri aliyor. burada kritik nokta karsi taraf veriyi tutuyor, karar veriyor, yetki veriyor. su anda burada yazdigim bu yazinin size ulasmasinin yetkisini eksiduyuru yetkilisi veriyor, cunku eksiduyuru senin ve benim verimi elinde tuttugu gibi ayni zamanda senin sen, benim ise ben oldugumu dogruluyor. yani bir merkeze bagliyiz.
simdi merkeze bagli olmadan da internetten haberlesebiliriz, internetin fiziksel altyapisi buna izin veriyor. yani peer-to-peer data alisverisi mumkun ama bunda buyuk bir sorun var, ben sana mesaji yaziyorum ama bu mesanin benden geldigini benim ile ilgili hicbir data tutmadan nasil bileceksin. ya da benden gelen veri gecmisini tutmadan benden gelen eski mesajlari nerden bileceksin. yani herkes kendi verisini tutsun, kendi profili, kendi hesabi olsun, ve bunlari kendi bilgisayarinda saklasin, merkezi bir sunucuya vermek zorunda olmasin, boylece kendi kararlarini alsin ve kimse onu sistemden disari atamasin ama bunu nasil yapacaz. yani o datanin benden geldigini nasil anlayacaksin, benim yerime baskasinin yazmadigini nasil bileceksin.
iste bu noktada "cryptography" isin icine giriyor bu da yetmiyor bu kriptolarin birbirine eklenmis olmasi gerekiyor ki herkes kafasina gore gecmis veriyi degistirip araya giremesin. yani kisaca blockchain merkeziyetsiz web olan web3 un en onemli problemi authentication ve authorization konusunu cozuyor, bu nedenle web3 ile blockchanin hep birlikte aniliyor, birbirine karıştırılıyor. web3 demek blockchanin demek degil, bitcoin gibi kripto para demek hic degil. kripto paralar ile web3 un ortak noktasi ikisi de ortak bir teknolojiye blockchain şifrelemesine dayaniyor olusudur.
yani gelecek tahmininde web3 un merkeziyetsizlik olacagi dusunuluyor, bunun da en buyuk yapi tasi blockchain olacaktir.
tabi mevcut teknoloji ve bilgisayar altyapisi tum verinin sifrelenip bir zincire eklenip, daha sonra bu zincirin okunarak islemesine izin vermiyor. yani bu eksi duyurudaki gelmis gecmis tum verinin bir blockchain olarak peer-to-peer paylasilip kullanilabilmesi teknik olarak elimizdeki bilgisayarla mumkun degil. ama simdili sirf hesap kimlik bilgileri saklansa yeterli bir adim olarak dusunuluyor. yani hibrit bir cozum, hesap olarak merkeziyetsiz, ama veri olarak merkezi.
"merkeziyetsizlik" denilince de cok soyut kaliyor ama su sekilde aciklayabilirim. su anda internet tamamen merkezi calisan sunucular uzerinden calisiyor. onlar olmasa sistem bitiyor, internetteki varligimiz o sistemleri yonetenlerin elinde. twitter da milyarlarca takipcin olsun, twittere yoneten hesabini silince o ortamda yoksun. yani senin datani tutan sunucu ve o sunucunun sahibinin elinde buyuk bir yetki oluyor.
bunun bu sekilde olmasinin nedeni de bir zorunluluktan ortaya cikiyor, "data bir yerde tutulmali", yani bizim hesap bilgilerimiz, sifremiz, yetkilerimiz, profilimiz bir yerde tutulmali ki bir uygulamaya girdigimizde kendimizle iliskili diger datalara ulasabilelim. yani bir yerde bizim ile ilgili bir data var ve biz uzaktan gelip kapiyi calip kendimizi tanittigimizda o kapidan iceri girebilelim. biz kendimizi tanitiriz problem degil de, icerdeki kisi bizim biz oldugumuzu nerden bilecek. bunun yontemide authorization ve authentication ile yapiliyor. yani bizim kendimize ozel olan gizli anahtari karsi tarafa gosteriyoruz, karsi tarafin sakladigi ile birbirini tutuyorsa iceri aliyor. burada kritik nokta karsi taraf veriyi tutuyor, karar veriyor, yetki veriyor. su anda burada yazdigim bu yazinin size ulasmasinin yetkisini eksiduyuru yetkilisi veriyor, cunku eksiduyuru senin ve benim verimi elinde tuttugu gibi ayni zamanda senin sen, benim ise ben oldugumu dogruluyor. yani bir merkeze bagliyiz.
simdi merkeze bagli olmadan da internetten haberlesebiliriz, internetin fiziksel altyapisi buna izin veriyor. yani peer-to-peer data alisverisi mumkun ama bunda buyuk bir sorun var, ben sana mesaji yaziyorum ama bu mesanin benden geldigini benim ile ilgili hicbir data tutmadan nasil bileceksin. ya da benden gelen veri gecmisini tutmadan benden gelen eski mesajlari nerden bileceksin. yani herkes kendi verisini tutsun, kendi profili, kendi hesabi olsun, ve bunlari kendi bilgisayarinda saklasin, merkezi bir sunucuya vermek zorunda olmasin, boylece kendi kararlarini alsin ve kimse onu sistemden disari atamasin ama bunu nasil yapacaz. yani o datanin benden geldigini nasil anlayacaksin, benim yerime baskasinin yazmadigini nasil bileceksin.
iste bu noktada "cryptography" isin icine giriyor bu da yetmiyor bu kriptolarin birbirine eklenmis olmasi gerekiyor ki herkes kafasina gore gecmis veriyi degistirip araya giremesin. yani kisaca blockchain merkeziyetsiz web olan web3 un en onemli problemi authentication ve authorization konusunu cozuyor, bu nedenle web3 ile blockchanin hep birlikte aniliyor, birbirine karıştırılıyor. web3 demek blockchanin demek degil, bitcoin gibi kripto para demek hic degil. kripto paralar ile web3 un ortak noktasi ikisi de ortak bir teknolojiye blockchain şifrelemesine dayaniyor olusudur.
yani gelecek tahmininde web3 un merkeziyetsizlik olacagi dusunuluyor, bunun da en buyuk yapi tasi blockchain olacaktir.
tabi mevcut teknoloji ve bilgisayar altyapisi tum verinin sifrelenip bir zincire eklenip, daha sonra bu zincirin okunarak islemesine izin vermiyor. yani bu eksi duyurudaki gelmis gecmis tum verinin bir blockchain olarak peer-to-peer paylasilip kullanilabilmesi teknik olarak elimizdeki bilgisayarla mumkun degil. ama simdili sirf hesap kimlik bilgileri saklansa yeterli bir adim olarak dusunuluyor. yani hibrit bir cozum, hesap olarak merkeziyetsiz, ama veri olarak merkezi.
- emrahday (25.08.22 15:56:36 ~ 17:59:16)
emrahday iyi hatırlatmış, 10 sene öncesine kadar web 3 devrimi "semantik web" ile olacaktı güya, semantik web aşağı semantik web yukarı, semantik web interneti değiştirecek, dünyayı değiştirecek, her şeyi değiştirecek, geliyor gelmekte olan falan diye yazılıp çizilirdi. ne oldu bi halt olmadı, gelemedi, kimse ismini hatırlamıyor, tarihin tozlu raflarına kalktı.
şimdi de aynı muhabbet merkeziyetsizlik üzerinden dönüyor. geliyor gelmekte olanın adı blockchain ve merkeziyetsizlik oldu. tabii bu sefer tutabilir de öngörüler ama önceki örneğe bakarak tutmama ihtimalini de göz ardı etmemek gerek. 10 sene sonra hiç beklenmedik bambaşka bir şey olmasın yine web 3'ün öngörülen temel yapı taşı.
şimdi de aynı muhabbet merkeziyetsizlik üzerinden dönüyor. geliyor gelmekte olanın adı blockchain ve merkeziyetsizlik oldu. tabii bu sefer tutabilir de öngörüler ama önceki örneğe bakarak tutmama ihtimalini de göz ardı etmemek gerek. 10 sene sonra hiç beklenmedik bambaşka bir şey olmasın yine web 3'ün öngörülen temel yapı taşı.
- bugungityaringel (26.08.22 03:48:39 ~ 03:49:53)
1
