Ekşi Duyuru

Sordugun soruyu tam anlamadim ama ABD buyuk bir ulke ve hizli tren diye bir kavram yok.

Cin'den hizli tren satin alsak diyenler var.

köprüler ve metrolar abd'den daha iyi türkiye'de. ama metro kavramı vs abd'de 50-80 sene önce başladı bitti. bizde yeni yeni peak noktasını yaşıyoruz son 5-10 senede. aşırı yapılaşma ve betonlaşma konusunda bakınca abd'den önde olduğumuz konular var. eksiğimiz hatalarımız da çok çok fazla.

ancak konu betonlaşma ise karşılaştırılacak ülke abd değil, dubai katar vs olur.

Son başlayan ilerler, geçmişten kalanın üzerine yenilik yapmak zordur. Bankacılık sistemi de benzer şekilde bizde ileri çünkü adam akıllı sistem zamanında yoktu, girişirken sıfırdan ileri teknoloji ile kuruldu.

Bu kötü bir şey olmak zorunda değil ama ayrıca övünülecek, onlardan daha iyi başardık denebilecek bir şey değil. Estonya dijitalleşmede birçok ülkenin önünde ama overall bakınca başka da bir olayı yok.

Bankacilik sistemi bizde daha iyi degil, 60 dolar vergi iadem geldi, 10 tane banka gezdim, hicbir eleman cek nasil bozulur bilmiyor, her bankada bir mudurle gorusmek zorunda kaldim, kotu olan su bircok mudur de bilmiyordu.

Bir bankada neyse deneyimli biri vardi, o banka da cekin neredeyse yarisini aliyordu.

@howfaristhesky, aynen kanka tam olarak işini iyi yapmayan personelden bahsediyordum ben de.

@howfaristhesky, işte neye göre iyi/iyi değil dediğine bağlı. ABD kafası çek bozdurmak burada zor oluyordur doğru. Ama online bankacılık, posta beklemeden şifre almak, belli ayarları webden değiştirebilmek, mobil bankacılık gibi şeylerde Türkiye çok hızlı görünüyor. Mesela ben İngiltere'de yaşarken şaşırdığım bişey her atm'nin para yatırılabilir şekilde olmamasıydı. HSBC Business bankamatikler yatırmaya izin veriyordu :D Biraz nüfus ve hız isteğiyle de ilgili tabii. Ha mesela duyduğum bir örnek, Western Union transferlerini Garanti Cep'ten yapabiliyordun, Avrupa'da kendi kendine yapamazsın saçma demişler parasını geç vermişlerdi birinin. Anlamamışlar sistemi.

Metro vs olaylar biraz geç gelmesiyle ilgili bence de. Ama yine de işletme olarak da iyiyiz bence. İstanbul metrosunda uyuyan evsiz, işeyen birileri, fare vs. görmedim. Dakiklik olarak emin değilim.

ABD'de toplu taşımanın iyi olmadığı hep söylenir fakat yüzölçümü çok büyük, ayrıca araba almak çok daha kolay.(ve gerekli deniyor) Türkiye'de araba alamıyorsun ve alman gerekmesin diye her yere toplu ulaşım var. Ayrıca Avrupa mantığı olduğumuzdan bizdeki şehirler biraz daha derli toplu. ABD'ye gitmedim ama her iki mekanın arası çok uzak ve arabayla gidilebilecek şekilde diyorlar. Ben avrupada çoğu şehri yürüyerek gezdim :D

sonuç olarak, farklı mantıktaki ülkeleri karşılaştırmak biraz elma-armut. Mesela sağlık sistemi, bizde çok iyi? mi? ama orada adam buna vergi vermiyor. Benim maaşımdan her ay o kadar para kesilmese, özel sigortayla daha iyi hizmet alacağım belki? gibi.

beğenmediğin ny metrosundan, aynı duraktan 8 farklı metro geliyor. bindiğin trenin başı bir yöne gidiyor, kıçı başka yöne gidiyor yolda ayrılıyor. türkiye'deki toplam metro ağı ny'nin 1/50 oranı kadar falandır sanırım.

otobüs hatlarına gelince, abd'de toplu taşımayı otobüs olarak kullanma oranı ile buradaki çok farklı. biz hindistan gibiyiz neredeyse artık insanlar otobüse metrobüse minibüse binmek için kapıdan birbirlerini iterek sıkıştırıyor, içeride winrar gibi duruyorsun. abd'de böyle bir şeye denk geldin mi hiç herhangi bir otobüste vs?

ben 4 ay kaldım ny'ta, çalıştığım restoranda haftada 5 gün ve günde sadece 6-7 saat çalışan 19 yaşındaki garsonlar işe jiple gidip geliyordu. sen şimdi böyle bir ülkede otobüse neden yatırım yapasın ki? öyle bir talep ya da ihtiyaç yok çünkü. burada haklın %70'i fakir olduğu için onlara yatırım yapmak zorundasın.

gayet haklısın, zaten ABD'de de tartışılan bir konu bu, sadece ulaşım değil tamamen altyapı konusunda çok ciddi renovasyon ve yatırım yapmaları gerekiyor. usa infrastructure renovation falan diye aratınca yıkılan yollar, eski elektrik dağıtım şebekeleri, su problemleri ile karşılaşıyorsun. tren ise en geri kaldıkları konu, Amtrak diye bir saçmalık var herkes nefret ediyor. yani tespit doğru aslında. şu anda altyapının bir çok noktada yıkılıp baştan yapılması tartışılıyor. dediğim arama kriteri ile araştırırsan bir sürü bu konuda makale çıkacaktır zaten. 5-6 trilyon dolarlık bir yatırım yapılması gerekiyormuş altyapının çağı yakalaması için. toplu taşıma zaten zayıf, bu kasten yapılmış bir şey çünkü adamlar avrupa gibi toplu taşımaya yönelmek yerine daha bireysel, otomobil odaklı bir şehir planlaması yapmışlar zaten.

ama bunun sebebi ABD'nin geri bir ülke olması değil, adamlar bu yatırımları 100 sene önce yapmış, iş gördüğü sürece de bırakmış. biz daha 5 sene önce açmışız bir çok metroyu. e tabii ki bizimki daha yeni olacak. yani bu ABD'nin geri, bizim ileri bir ülke olduğumuzu göstermez, ama evet altyapı konusunda tr kendi klasmanına göre çok iyi durumda diyebiliriz.

araba fiyatları ile ve kişi başına düşen mill gelir ile konunun hiç bir alakası yok, sıfır korelasyon. az buçuk ingilizcesı ve okuduğunu anlama becerisi olan herkes Google'ı kullanarak yukarıda yazdıklarımı doğrulayabilir.

Ben Afrika'da bir ulkede yasiyorum. Mobil internet hizi ozellikle Turkiye ziyaretimde anliyorum ki daha hizli burada. Mobil bankacilik var, bir hat sahibi oldugun an saniyesine kullanmaya baslayip aninda para gonderip alabiliyorsun ve en ucra koyde bile bulursun parani cekecek bakkal. simdi bu iki noktayla bulundugum ulke turkiyeden gelismis mi oluyor?

Ulke halklarina sunulan ve alistiklari bir "rahatlik" sistemi var onlarin seviyesi degisiyor sadece. Fakat bunlar genel olarak refah seviyesini belirtmiyor bence.

Bu sistem evet hala var 2020 Missouri’de aynı sistem vardı. Ne şehir içi ne şehir dışı toplu taşıma doğru düzgün değil. Bir otobüs bir saatte bir geliyor falan. Niye böyle peki? Çünkü herkesin arabası var. Bir ailede yetişkin kişi sayısı kadar araba var ve benzin çok ucuz. Tr’yi Abd ile kıyaslamak çok yanlış zira sahiden toplu taşıma kültürü gelişmemiş. Avrupa ile kıyaslarsak Almanya, Hollanda, İsviçre ve Fransa’da şehir içi/şehirler arAsı çok defa seyahat ettim. Türkiye’de otobüsle eşimi bir yerden bir yere gönderirken çekiniyorum açıkçası. Bu saydığım ülkelerin tamamında toplu taşıma Tr’nin çok ilerisinde, hem konfor hem öngörülebilirlik açısından.

metroların iyi olması adamların 1900ün başında metroyu kullanmaları olmasın? adamlar sen eşşeğe binerken metroya biniyordu. abd den iyi falan değiliz ya. senin başkentinde maguris dolmuş var ya allahını seversen neren iyi?

Bu sey gibi degil mi, asgari ucretle gecinen ailenin reisinin, bilmem kac milyon taksitle aldigi iphone ve devasa tv'sini gosterip, zengin ailenin ihtiyaci olmadigi icin tercih etmedigi, ortalama bir android ve ortalama bir tv ile yetindigi durumu, bakin biz onlardan iyiyiz diye gostermesi gibi.

Almanya'da da e-devlet kadar kapsamli bir dijitallesmenin yanina yaklasilmiyor, hala her sey mektupla yuruyor. Bu almanya icin negatif bir durum ama, dijitallesmeden once daha temel sorunlari cozmek gerekmiyor mu? Adamlarin takir takir isleyen bir adalet sistemi var mesela, hayvan gibi sosyal devletleri var, rejimleri demokratik.

Bunlar hep bizim gorgusuzlugumuz. Cok daha temeldeki sorunlari cozmeden, alt yapi sorunlarini halletmeden, yuzeysel seylerle kendimizi avutuyoruz. Neymis metromuz guzelmis, insan gibi yasamadiktan sonra istersen tum ulkeyi altin ile kaplat, adalet olmadiktan sonra neye yarar tum bunlar?

arkadaşlar ben abd bizi kıskanıyor demedim ki. yani abd veya almanya gibi ülkeler bizden iyi diye her konuda bir şekilde onlara haklılık bulmamız gerekmiyor ki.

abd süper güçse, new york'ta bir duraktan 8 metro geçiyorsa bırakın da o metrolar sidik kokmasın, klimaları falan olsun. yazın new york'ta metroya binen varsa bilir ne demek istediğimi. hayır bir de her yerde paylaşılıyor "keanu reeves metroya bindi araba kullanmıyor gelişmiş ülke yea" diye. şimdi burada "niye metroya yatırım yapsın herkesin arabası var" olmuş.

yani bazı şeylerde biz daha iyi olamaz mıyız? bu düşünceyi anlayamıyorum. almanya'da sanayi iyi diye bürokrasideki kağıt fantezisini görmezden mi geleceğiz?
adamlarda telefon uygulamasına kaydoluyorsun size bir fiziksel bir mektup gönderdik şifreniz onun içinde olacak diye mail geliyor, bir uygulamaya giriş yapacağım diye bir hafta mektup bekliyorsun ve bu alt tarafı bir sigorta şirketi.

garip gerçekten.