Ekşi Duyuru

"Bu adam ipsiz, sapsiz, meczup bir adam degil; aile babasi, sorumluluklarini bilen, vergisini veren ornek bir vatandas" anlatisi kurmak, insanlarda sempati uyandirmak icin olmasi muhtemel.

Muhafazakarlar için makbul insan profili işte.

Bizde 40-50 yaşlarındaki bir insanın bekar olabileceğine ihtimal vermediğimiz için belirtme, vurgulama gereği duymuyoruz. O yaşlardaki bir erkeği default "aile babası" olarak kabul ediyoruz.

Mesela Devlet Bahçeli bekâr, hiç evlenmemiş. Zaman zaman siyasi rakipleri tarafından eleştirilir bu yönü ile.

Ozetle salihdt +1

Amerika'da "wholesomeness" diye "ahlaki acidan oturmus, iyi, faydali, derli toplu" gibi bir anlami olan bir kavram var ve bu adla olmasa da her yerde karsisina cikiyor insanin. Ornegin, Hallmark kanali sadece "wholesome" fimler yayinliyor. Aileyle izlenilen filmden daha ote olarak guzel ve uslu mesajlar veren filmler olarak tanimlaniyor. Boyle "Amanin degerlerimiz de degelerimiz" diye tutturan ama ciddi meselelere gelince suya sabuna dokunmayan bir tatli su degercisi gibi dusunulebilir.

Sadece politikacilarda degil, bircok alanda wholesome olmak kariyer icin lazim olabiliyor. Tonya Harding diye bir buz patencisi vardi ornegin, I, Tonya diye belgeselimsi bir filmini de yaptilar. Kadinin teknik super, herkes kadar iyi ama aile yasantisi duzgun olmadigi icin (annesinden ayri yasadigi ve bosandigi icin) kac kere engel olmuslar yukselmesine. Su anda bulamadim aradigim diger kelimeyi ama isyerinde yukselme icin de bu tur seylere bilincsizce dikkat edildigini soyleyen bir yazi da vardi bir dergi de.

Politikacilar bunun da otesinde, cunku dogrudan ulkeyi yonetecek. Genel kani "Ailesini yonetemeyen ulkeyi nasil yonetsin". Iki sene once "Politikacilarin hayati tamamen halka acik olsun" diye bir girisim de vardi. Bazilarinda da "Politikacinin benim evde gundelik olarak yasadigim sorunlarin bilincinde olmasi, bunlari aksiyon almasini beklerim", "Karisini/kocasini aldatan adama ben ulkeyi nasil teslim edeyim", "Ya vergimle fahise tutuyorsa", "Toplumun en kucuk kurumu ailedir. Aile degerlerine sahip cikabilen bir insan ancak ulkenin degerlerine sahip cikar" gibi dusunceler var.

"Degerler" Amerika'da cok onemli seylerdir, ici bosalmis olsa ve formalite icabi da olsa bu degerlere onem verirler.

Bekir Bozdag ile Donald Trump'i karsilastirirken saka yapiyordun degil mi?

Turkiye'de ya da ABD'de durum farkli degil. Muhafazakar secmen aile babasi goremk istiyor. Bu nedenle biz de Cumhurbaskani'nin ailesini taniyoruz. ABD'liler de kendi baskanlarinin ailesini taniyor. Eski sistemde hem cumhurbaskaninin hem de basbakanin ailesini tanirdik. Yasi kucuk olanlar hatirlamaz ama ornegin Ecevit'in esi af yasasi cikarmak icin kulis yapardi. Ahmet Sezer'in de esini tanirdik ayrica.

amerikanlar hayatları yalan ve feyk olduğu için bu tarz kavramların üzerine fazla düşerler. chicago's best diye bir youtube kanalı var mesela, takip ederim. chicago'da antin kuntin ne restoran varsa oraya giderler. açken ya da acıkmak için izliyorum. neyse, orada müşterilere "niye burayı tercih ediyorsunuz?" diye sorduklarında, muhakkak en az 1-2 kişi "evimizde hissediyoruz" tarzı bir cevap verir. "herkes birbirini tanıyor" derler, "ortam çok samimi" derler, "üç kuşaktır geliyoruz" derler. hani "herkes kendisinde olmayanı ararmış hesabı", amerikanlar "authentic" olana takıntılıdır. asfalt yolda kamyon gibi araba sürer, sağlıklı ve standart dört kişilik bir ailenin bir ayda tüketebileceği şeyi beş günde yer ama iki yumurta kırıp gülümseyen işletmeciye de tapar.

genelde bu tavrın sebebi de zaten salihdt'nin yazdığı gibi "örnek vatandaş" algısı oluşturarak yine halkı skmektir. sözde özgürlükler ülkesi olup da insanların düşünce yapısı olarak bile özgürlükten bu kadar uzak ve kıt olduğu başka bir coğrafya yoktur sanırım.

neyse, özetle amerika'daki diğer neredeyse her şey gibi kolpalık bunun sebebi de. katilin iyi hal indirimi almak için mahkemede uslu durması, takım elbise giymesi falan gibi düşün. kâr amacı güden, gücünü pazarlama ve reklamdan alan bir şirketten bahsediyoruz. amerika bundan fazlası değil. bu rospu çocukları "senin nickin der meister" dese on yıllık meisterliğimden şüphe ederim.

@der meister

Abi ABD'de ne kadar yasadin? Bak aychovsky'nin yazdiklari onemlidir cunku orada yasadi, ben de iki yil orada yasadim ama afedersin de Youtube'dan bir video izleyip tum Amerikalilara bok atmak cok sacma. Gidip yasamis olursun o zaman bok gibi yer dersin o ayri. Senin yaptiginla iki haber izleyip Turkleri asagilayan cahil Fransizin yaptigiyla farki yok.

amerikalıları aşağılamıyorum zaten ben, amerika'yı aşağılıyorum. sen de bu varoşların neyini bu kadar seviyorsun da her başlıkta amerikan savunuculuğu yapıyorsun anlamıyorum. açık açık "biz bu yönetimi beğenmiyoruz" deyip darbe üstüne darbe yaptıran, başka bir ülkenin kendi çıkarları doğrultusunda hareket edebilmesinden bile rahatsızlık duyan, kendini dünya polisi bellemiş, dünyanın dört bir yanında sayısız savaş çıkarmış bir ülkeyi böyle şuursuzca övmekten hiç mi rahatsızlık duymuyorsun? kendi yaşantından memnunsundur, çevrendeki insanlar ve hayat şartların iyidir ona bir şey demiyorum da bu devleti bu kadar övmekten gerçekten hiç rahatsız olmuyor musun?

Araya girdim, açıkçası der meister’ın yazdıklarının çoğuna katılıyorum büyük oranda. Hani, Oregon’dur, New York’tur gibi demokratik eyalette eğitimle kesim çok yüksek ve anlattığı düşünce yapısı en yaygın düşünce yapısı gibi değil ama iç eyalet ve çoğu cumhuriyetçi kesim bu şekilde gerçekten. Aslında Türkiye’den pek farkı yok Amerika’nın açıdan. Hani “Biz küçük amerika olalım derken, Amwrika büyük Türkiye oldu” geyiği var ya, hakkaten öyle.

Herkes genellenemez, yaklaşık en az bir yüz milyon küsur kişinin hakkı yenmiş olur hepsini bu şekilde söylersek de, der meister’ın anlattığı kosım hakkaten muhafazakar küçük şehir insanını anlatıyor genel olarak. Arizona’da yaşayıp “Eyaletimden çılmadım hayatım boyunca, has Arizona’lıyım” diye dolaşan insan az değil. der meister’ın anlattığı ülkenin belki yarısından fazlasını oluşturan ve tuğralı Fiat Doblo’lu insanın hafif eğitimlisinin karşılığı. Belki bir o kadar, belki daha az “değerler” ile dalga geçen de var.

Madalyonun iki yüzü varsa, bu da kötü kısmı. Yerine göre cuk oturabilir, yerine göre abartılı da olabilir ama çok yanlış değil ama benim gözlemim o şekilde .

ABD'de secime katilim oranlari cok dusuktur. Yuzde 58 oy vermis son baskanlik seciminde mesela. Dolayisiyla bir kere yuzde 42'sinin kafadan Trump secmeni olmadigini bilmek gerek.

Oy veren yuzde 58'inin de esasinda yarisindan cogu Clinton'a verdi. Yani 500bin gibi bir fark vardi sayisal olarak yanlis hatirlamiyorsam. Ama electrol college sisteminin boktanligindan Trump kazandi. Yani bunun da sebebi var.

Ama cok duz hesapla ulkenin yuzde 29'unun oyuyla baskan oldu herif. Ulkenin yuzde 71'i adami istemiyor oyle ya da boyle. Kimisi Clinton'a oy verecek kadar istemiyor, kimisi dunya hali bana ne diye istemiyor, kimisi sosyalist oy vermem ulan ben bu duzene diye istemiyor vs.

Yani aychovsky'nin ulkenin yarisindan fazlasi doblolu benzetmesi bence cok da oturmuyor.

Bence der meister'in ofkesi, ABD'nin dis politikasindan esasen. Ona da amenna. Kim zaten destekler ki politikalarini adamlarin. Fakat dunyanin varosu falan da bence olmuyor. Hic degilse, adamlarin senin benim tahayyul edemeyecegimiz kadar parasi var. Bu paranin getirdigi sanat, bilim uretimi var. En varos ufacik kentinde, semtinde, koyunde bile gidin cok guzel bir public library vardir. Oradaki gider gitmez ayri hikaye -ki public library cok verimli kullanilan bir sey orada- ama neticede kutuphan kulturu var cok yaygin.

ABD'deki liberal, muhafazakar terimleri bizim kullandigimiz sekillrinden de farkli. Simdi homeschooling diye bir sey var. Cocugu okula gondermiyorsun ailesi olarak; kendin egitiyorsun. Bunun ciktisi genelde sacma sapan tipler haliyle cunku cocugunu ya okulda darwin anlatiyorlar diye gondermez ya da cifligi cok uzaktir en yakin okula, 9-10 cocuk vardir nasil gondersin, nasil gotursun getirsin. Ha hayatinda ilk kez universitede orgun egitimle tanismis homeschooling yapmis tanidigim da oldu. Adam olumune Sanders diyordu mesela. Yani kisiye de bagli.

Ha bunu neden soyledim. Amerika'da liberal olmanin sinirlari bizim kafamizdan ote bir yerde. Okula gondermemeliyiz, cunku devlet ideolojisini enjekte ediyor, biz kendimiz cocugumuza daha bilimsel ve ilerici bir egitim verebiliriz diyen solcular da var mesela dunya'da. Yani ABD'de yasayip, boyle yapan da var.

Kisaca toparlarsak,

- ABD cok cok buyuk. Genellemek imkansiz. Eyaletler cok farkli, kentler bile farkli. Herkesin kendi kanunu bilmem nesi var. Amerikalilari genellemek, Orta dogu diye Fas'tan Pakistan'a bir cizgi cekip, oradakilerin hepsi Musluman ve ayni diye genellemekten farksiz neredeyse.

ABD'deki siyaset setleri bizim anladigimizdan farkli. Soruya gelirsek, aile mevzusuna, cok uzun hikayede aile dedigimiz sosyolojik kavram olarak evrensel bir sey. Amerikali, Turk, Alman diye bir sey yok. Aile ailedir. Farkli formlarda olabilir, buyuklugu degisken olabilir vs. Ama aile ailedir. Amerikan muhafazakarliginin da en onemli yapitaslarindan birisi aile. Oradaki siyaset setlerinden ondan bahsettim. Cok uzun mevzu, ondan girmiyorum. Ama bizim nasil surekli bir dis mihraklar bizi bolecek ama biz turkuz hey de hey uzerinden urettigimiz bir muhafazakar, paranoyak setimiz varsa onlarin da aile en muhim seydir uzerinden, hulyanin uzerinden urettikleri politika setleri var. Kisaca ABD muhafazakarliginin kaynaklarindan birisi aile.

Trump'i gecelim, Pence zaten ruh hastasi bir adam. Karisi yoksa baska kadinlarla yemek falan yemiyormus, bir suru manyaklik. Yani artik onun muhafazakar aile tasavvuru hiper boyuta gecmis. Bir sembol yani bu.

Ama tekrar genellemeye donelim. Mesela "demokratik egilimli" Oregon'da durum bu: www.google.com.tr

su haritada cok guzel eyalet ve county olarak gosteriyor. www.nytimes.com

Birkac daha yogun nufuslu county demokrat ama kalan countylerin hepsi cumhuriyetci. Simdi demokrat diye yerlessen, ucuncu gune kafayi yersin belki. Yani demeye calistigim Amerikalilar soyledir ya da boyledir genellemesi hakikaten calisan bir genelleme degil. Bir kere hangi Amerikali? Hani mesela Amerikali tipi nedir? Bence oyle bir tip yok. Binbir milletten, tipten insan.

Devlet ve milleti ayrimina gelince de, gene bence, ABD federal devleti dis politikada hakikaten korkunc bir sey. Bunu savunmak bile abesle istigal. Eyalet duzeyine gecersek ise, gene genellemek imkansiz. Birinde Darwin okutulmuyor otekinde ot serbest vs. Hani tabii ki bir takim referans noktalari ile genellemek icin cerceve yaratilir ama cok da kestirmeden genellenemez bence.

Neyse, oyle kimseye su boyle bu boyle demek icin yazmadim. Oyle gibi oldu da :) Tartismayi gorup ortaligi bulandirayim dedim :) Yoksa ABD iyi ya da kotu gibi moral bir tartismada zaten bir yerim yok. Kategorik olarak bilim disi bir soru bana kalirsa. Bir de devlet her yerde cok da matah bir sey degildir ya. Devlet devlettir iste.

@der meister

Aslinda ayni seyi soyluyoruz, ama olayi YouTube kaynakli vermekle orada yasayanin soylemesi arasinda fark var. Yoksa ben de Wyoming'de Utah'ta Arizona'da eyalet disina cikamis kisiler gordum. Ancak kaynaklar cok farkli anlatabiliyor muyum, biri orada yasayan biri digeri YouTube videosu? Sana Rusya konusunda guvenirim ornegin, cok arastirdin ama baskasinin YouTube'da izledigi videolara guvenmem. Bir de beni rahatsiz eden, sanki Amerika'da ve Avrupa'da kotu seyler son 10 yilda ortaya cikmis gibi bu ulkeleri kotulemede bir patlama yasandi! Onune gelen sozlukte duyuruda Avrupa'yi Amerika'yi kotuluyor. Su Almanlar bizi kiskaniyor, Ingilizler havalimani acilmasini istemiyor geyiklerinin baska turlusu donuyor. Su filmi izledim Amerikalilar cok kasinti insanlar, su haberi izledim ABD'de cok evsiz var, su facebook paylasimini gordum surasi bok burasi bok gibi soylemler gercegi yarim yansitiyor. Kolaysa kendi mahallelerini elestirsinler. ABD'yi de elestirsinler isterlerse ama duzgun bir kaynaklari olsun. Siyasi nedenlerle Bati'yi elestirmek moda oldu iste. Adamlar sanki kendileri bok icinde yasamiyormus gibi surekli ABD'nin Avrupa'nin eksiklerini ariyor. Hangi ulke mukemmel ki? Hem Avrupa'da yasadim hem Amerika'da. Ben aslinda savunmuyorum. Dogrulari soyluyorum. Iyi yani da var kotu yani da var, ama dedigim gibi aychovsky soylediginde sesimi cikaramiyorum cunku orada yasiyor ve dediklerine katiliyorum.