Ekşi Duyuru

%1 bile alamadıklarının farkındayım. ancak bir şekilde %40 aldı ve iktidar oldu. bu dediklerimi gerçekleştirebilir mi?

yani yapabilir mi den ne kastettigine gore degisir. su anda sermaye sahibi olmak, bankaci olmak suc degil. sosyalist idealleri olan bir parti basa gecerse once bununla ilgili yasalari cikarmalari gerek. bu da parlamenter bir sistemde uzun seneler alan bir surec ve halkin destegi de gerekiyor.

darbe gibi bir seyle gelirlerse ve emirlerini dinleyecek milis kuvvetleri olursa / ordu ve ekipmanini ele gecirirlerse her sey serbest tabii.

ama yasal durumda yani kitabina uygun olarak diyorsan, hayir, yarin biri basa gecip "bankacilari tutukluyorum" diyemez.

yok darbe değil. kitabına uygun olarak. iktidara geldi mesela. şu anki ekonomik sistemdeki birçok şeyi haklın büyük çoğunluğunu desteğini alarak yasakladı diyelim. bankacılık faliyetlerini durdurdu ve suç olarak kabul etti. böyle bir şey yapamaz mı teoride?

yapabilir ama yapamaz. kamulaştırılacak sektörlerdeki yabancı ortaklıkları, tutuklamalara ve ağır önlemlere karşı uluslararası örgütlerin, dış medyanın, çevre ülkelerin ve büyük ekonomilerin tepkisi, en önemlisi ekonomik yaptırımlar sonucu dışarıyla bağlantısı kesilen bir ülke. elindeki silahlı güçle içeride muhalefeti de bastırırsan önün açık tabii fakat geçiş ne kadar sert olursa meşruluğun kalmaz, ülke dışarıda o kadar yalnızlaşır. sonu kuzey kore'den hallice olmaz.

yok tabii ki farazi bir durum. meşru olup olmaması da hak desteği ile alakalı. ciddi bir oyla iktidara geldi diyelim. sonuçta dünya'daki işçi sayısı sermayedar sayısından fazla. teorik olarak ciddi bir oranla iktidar olabilir. bu durumda dışa kapalı olacağını da varsayarsak özel teşebbüsü yasaklarsa şirket kurmak suç olabilir mi? arkadasında ciddi bir seçmen desteği var. hatta sermaye sahileri dışında muhalefet eden kimse yok diyelim.

'teorik olarak ciddi bir oranla iktidar olabilir.' diyorsun ama: ancak teorileri hayaller üzerine kuruyorsan öyle olur.

ayakları yere basan teorilerde böyle bir şey mümkün değil. mümkün olsa zaten neyi bekliyor bütün bu sosyalistler, komünistler vs.

O yüzden 'olsaydı' varsayımları fanteziden ibaret ve istediğin gibi hayal edebilirsin.

Gerçeklerin üzerine projeksiyon yapmak istiyorsan sosyalizm insan doğasına ters. Biz arı ya da karıncalar gibi 'selfless' değiliz. Benlik algımız var. Bu benlik algımızı daha ziyade toplum üzerinden kurguluyorsak o zaman faşist oluyoruz, benlik algımızı kendi egomuzdan kurguluyorsak egoist oluyoruz. İki taraftan birden kopunca da hayvan oluyoruz.

Özetle: hayvan yanımız, toplumsal yanımız ve ego yanımız var. Bunların bir karışımı olarak herkeste 'kendine özgü' bir karakter gelişiyor. Kendi fikri olan kimse toplumda fark yaratacaktır, fark yarattığı kadar da ödüllendirilmek isteyecektir...

son olarak ve özetle sorduğun sorunun gerçek cevabı: sen nasıl hayal ediyorsan öyle olur.

Sosyalizm deneyimi için Sovyetler Birliğinin nasıl kurulduğuna bakıver.

"yok darbe değil. kitabına uygun olarak. iktidara geldi mesela. şu anki ekonomik sistemdeki birçok şeyi haklın büyük çoğunluğunu desteğini alarak yasakladı diyelim." demissin, kitabina uygun olarak oyle bir seyin mumkun olmadigini yazdim.

diyelim sen parti liderisin secim kazandin, "bankalari kapadim" diyemezsin cunku dedigin seyi gerceklestirebilecegin bir yasal altyapi henuz yok. "ben yasa cikardim" diyerek de yasa cikaramazsin, cunku yasalar oyle cikmiyor. darbe ile bir diktator olarak gelmediysen "secimi kazandim boyle yapiyorum" diyemezsin. o yuzden olmaz.

bir surec icinde gerekli duzenlemeleri yaparak deneyebilirsin, mevcut duzen icinde tam destekle en az bir 5-10 yil alir. O arada ceza alabilecek herkes kacar zaten ama ona gelene kadar ekonomi coker halk seni zaten gece yatagindan alir.

yapar. yeni bir anayasa yapar, halk ooyuna götürür ve yeni sistemi uygular. gayet mümkün.

ama bankacılık sistemini yasaklamak, zenginleri tutuklamak falan gibi şeyler sosyalist partilerin yapmak isteyeceği türden şeyler değil. biraz yanlış bilgi olabilir.

@konusma ben valla çok katılmıyorum. sürekli isyan eden fındık üreticisi hep akp'ye oy veriyor.

@idexo sosyalizm insan doğasına ters de kapitalizm mi uygun? bunu günde 12 saat çalışan işçilere de söylemelisin bence.

şunu soruyorum aslında. parti iktidar oldu diyelim. ilk etapta birçok işi kamulaştırmak istiyor. sermayedarların daha da zenginleşmesini istemiyor. mesela maden işletmesini sadece kendi yapacak. havayolu şirketi olarak sadece kendi şirketi olacak. bir iş adamı havayolu şirketi kurup ticaret yapamayacak mesela. bunu yapabilir mi?

yani ekonomi bir şekilde tıkırında dönüyor diyelim. ekonomi, halk desteği vs. bunlar çözüldü diyelim. bankaları kapatınca mesela ekonomi tepetaklak olmadı diyelim. burada bir pürüz yok. ancak ekonomik sistemi değiştirmesindeki engel ne? sonuçta ekonomi o halde de tıkır tıkır işlese de bir müteahhit, banka sahibi kalkıp oh ne güzel oldu demez mesela. onun dışında o bahsettiğiniz engeller tabii ki var. en basitinden sosyalist bir partinin %1 oy bile alması imkansız.

'yani ekonomi bir şekilde tıkırında dönüyor diyelim.'

Şimdi önce reçeteni açıklarsan sosyalistler de çalışmaya başlasınlar nasıl ekonomi tıkırında dönecekse. Böyle bir reçete yoksa, sadece varsayımlar ve hayaller üzerine inşa ediyorsan ona ütopya deniyor. Sıkıntı ütopyaların gerçek hayattaki girift dinamiklerden kopuk olması. E hayal kuruyorsan sen nasıl istersen öyle olur zaten bu soruyu sormanın da manası yok o yüzden.

Gerçek dünyada sorun şu: Türkiye eskiye göre her zamankinden daha küresel bir ülke, Dünya ise her zamankinden daha küresel bir ekonomi rejiminde işliyor. Kapitalizmin dışında kalamazsın. En içe kapalı Kuzey Kore dahi ithalat yapmak zorunda. Ambargolarla, baskılarla boğuşuyorlar.

Öte yandan bir Çipras vardı, o ne yapıyor bir bak istersen. Borç falan ödemeyecekti vs. Ne oldu o durumlar?

(bkz: aleksis çipras)

Aynı Irak'a girdikleri gibi buradaki 'barışın temini' için saldırır bütün o 'demokratik' ileri kapitalist ülkeler, Öyle bankayı yasaklarım, bankacıları içeri atarım dersen Türkiye'nin meşruiyeti ortadan kalkar; Ambargo üzerine ambargo uygulanır. Zaten eskisine göre çok daha bağımlı bir ekonomiyiz. Bir de Dünya Bankası'ndan, IMF'den, AB'den aldığımız paraların hesabını sormaya başlarlarsa siyasi iktidar anında tabanını yitirir.

Sonra, evet. Kapitalizm insan doğasına daha uygun. Devlet memurlarının ne kadar istekli ve verimli olduğuna bakarak dahi sosyalizmin işlemeyeceğini anlayabiliriz. Atanamadıkları halde niye öğretmenliklerde bir yığılma var bir düşün. Öğretmenlerin yeni nesilleri nasıl yoğurduklarına dikkat et. Önceden önerdiğim gibi Sovyetler Birliği'ne de bir bak.

Sonuç olarak üretim sistemi kapitalist mantıkla çalıştığı sürece güya sosyalist olsan da bir anlamı yok. Sömürecek emek lazım sosyalizme de. Hiç değilse liberalizmde aradan sıyrılıp Apple kuruyorlar, Microsoft kuruyorlar, Tesla kuruyorlar... Bunların kurulmasına izin verecek ortamları yaratmazsan geri kalmış ülke oldun demektir. Sovyetler Birliğinin de Amerika'ya en büyük hediyesi bu anlamda bir rekabet oldu. Sosyalizmi bir öcü gibi görüp kapitalizme daha da sıkı sarılmışlardı. Şimdiyse 'welfare sömüren single mom ülkesi' oldular.

Düşün devlet bütün varlıklara el koydu, herkese araba verdi, ev verdi. Kişisel bir mülkiyetin yok, ister 10 saat çalış ister 60 saat çalış bir karşılığı yok. Ona angarya denir. İnsanları nasıl motive edeceksin?

Kapitalizm öyle ya da böyle bir kesimin girişim yaparak işçilikten patronluğa geçmesine izin veren bir sistem. O değneğin ucundaki havuç bazıları için iyi bir motivasyon.

Bankayı kapatıp milletin birikimine el koyman sadece en zenginlerin değil, en alttaki işçinin de birikimine el koyman manasına geliyor. Küresel gerçeklere bakarsan sonrasında ülkenin içine düşeceği darlıkta dışa olan büyük borçları saymasan bile bu tarz bir ekonomiyi ülke içindeki kaynaklarla beslemek hayalden de öte imkansız.

@idexo sen konuyu farklı yöne çekiyorsun. ben sosyalizm vs kapitalizm tartışması için açmadım soruyu. sormak istediğim şuydu belki eksik ifade ettim. bir hükümetin ekonomik sistemi toptan değiştirmesini engelleyen yasa ya da kağıt üzerindeki engel nedir? bir şekilde herşey tıkırında olsa bile bu sisteme geçmesine engel olabilecek bir şey var mıdır? mesela müteahhite şirket kurmasını yasaklayabilir mi? ekonomik olarak sıkıntı olmasa bile sermaye sahibi bunu istemez. teorideki engeli merak ediyorum. yoksa pratiğe gelirsek sokaktaki adamın sosyalist bir partiye oy vermesi bile imkansız. ekonominin gidişatından önce buna bir çözüm bulmak gerek.

evet apple gibi şirketler çıkıyor ama apple'ın iyi bir şey olup olmadığını çin'de günde 12 saat boyunca telefon montajı yapan adama da sor istersen. kısıtlı bir azınlığın zenginliği iyi bir şey değildir.

@konusma ben varsayımları söylememin nedeni sorumun sosyalizm nasıl işler sorusu olmaması. merak ettiğin şey sistem değişikliğinin kağıt üzerindeki engelleriydi. başka yöne çektiniz.

'bir hükümetin ekonomik sistemi toptan değiştirmesini engelleyen yasa ya da kağıt üzerindeki engel nedir?'

cevap anayasa. fakat bunu sormak için buraya başlık açman enteresan.

'evet apple gibi şirketler çıkıyor ama apple'ın iyi bir şey olup olmadığını çin'de günde 12 saat boyunca telefon montajı yapan adama da sor istersen. kısıtlı bir azınlığın zenginliği iyi bir şey değildir. '

ben de onu diyorum. sosyalizm de aynı şeyi yapıyor kapitalizm de. kapitalizm'de bir şekilde merkez ülkeye gidip sömüren tarafta yer alabiliyorsun. sosyalizm'de bu da mümkün değil o yüzden istenmiyor. çin sosyalizm'de çok mutlu olsaydı bugün kapitalizmin yükselmesine bu kadar çanak tutar mıydı?

Sosyalizmin en gerçek ve işler olduğu yerler Avrupa'daki refah devletleri. Sosyalizmin işlemesi için kaynağı da kapitalist politikalarla yaratıyorlar. Yani anlayacağın kendine sosyalist, dışarı kapitalist davranıyor. Öyle banka yasaklamak işlerine gelmez.