Ekşi Duyuru

Turkiye tam olarak kapitalist degil. Devletin ozel sektor uzerinde dogrudan (yasalarla) ve dolayli olarak (soylemlerle) etkisi var. Gercek kapitalizmde iki sirket esit sartlarda ayni urunu daha kaliteli ve daha ekonomik sekilde sunmak uzere yarisir. Turkiye'de ise zamanin yonetimine yakin duran sirket vergilerle ya da kapatilma gibi baska turlu sekillerle rakibinin onune gecer. Kalitesiz mali pahaliya satar ayrica o sirkete devlet guvencesi verilir.

hemen hemen çoğu ülkede karma ekonomi var. olay, bu ülkelerde devletin ekonomiye ne kadar müdahale ettiği.. abd konusunda çok bilgim yok ama adaleti özel sektöre teslim edemezsin. adamların en güvendikleri şeyin başına geliyor ülkelerindeki adalet. mesela amerikada savunma sanayisi özel sektörde. ordu isteklerini belirtiyor, şirketler de bu istekler doğrultusunda silah/mühimmat filan üretip ihaleye katılıyor.

Türkiye'nin tamamen kapitalist olması imkansız. herkes götünü devlete yaslama ihtiyacı duyduğu için öyle yada böyle devlet ekonominin içinde

Türkiye kağıt üstünde sosyal devlet ama gerçekte amerika kadar kapitalisttir.

Sosyal devlet sana bir çok imkan sağlar ve vergiler yüksektir.

Türkiye'de devlet sana hiçbir sikim sunmaz afedersin ama vergiler yüksektir.

Mesela isveç örnek bir sosyal devlet diyebiliriz. Mesela işsiz isen iş aradığın müddetçe maaş alırsın devletten. Psikolojik sorunların varsa ya da hastaysan, sakatlandıysan sigorta sandığı(försakringskassan) sana maaş bağlar ve oryantasyon sağlaman için seni fasilitelere gönderir.
Okul falan ücretsizdir.

Vergiler muazzam yüksektir bu nedenle(her sene sonu bankanda ne kadar paran varsa ordan vergi düşülür). Ev sahibi olmak zordur(daire değil ev) yakıt pahalıdır, otomobil pahalıdır nispeten. Yol vergileri falan vardır. Bir tek elektrik ucuzdur o da ısınma derdi yüzünden. İsveç'te kömür falan yakmak pek yaygın değil. Nükleer santral+ çevreci çözümlerle elektirik üretilir.

Amerika'da ise özel şirketler dışında sigorta yok diye biliyorum devlet karışmıyor bu işlere.

Üniversite de ücretsiz değil bildiğim kadarıyla.

Vergiler düşük genel olarak(ny hariç) yakıt, emlak ve otomobil ucuz. Kazanç yüksek, işsizlik yok ama sosyal güvencen sıkıntılı. Hastaneler senin sigortana göre sana bakıyor veya bakmıyor.


Türkiye tam bir garabet la düşünüyorum da.

ehlileştirilmiş kapitalizm. katıksız kapitalizm diye bir sistem yok dünyada.

türkiye tabi ki kapitalist. ekonomi modelleri üretim kaynakları açısından ele alınır. örneğin cumhuriyetin ilk döneminde devletin fabrikalar kurması kapitalizmin varlığına engel değildir. devlet kapitalizmi, kontrollü kapitalizm falan filan diye en fazla nitelendirilebiliriz o dönemi.

kafa karışıklığı, 18-19. yyda yapılan saf liberalizm tanımlamaları sebebiyle oluyor. oysa kapitalizmin özü, artı değere üretim aracı sahiplerinin (burjuvazi) el koymasıdır. bir de böyle düşün ;)

gördüğüm kadarıyla kavramlar baya birbirine girmiş buralarda da.

Evet Türkiye kapitalist. Çünkü diğer kapitalist devletler gibi, devlet özel sektörün artı ürünü çekmesi için gerekli düzenlemeleri yapıyor. Sömürünün devlet korumasıyla özel sektöre aktarıldığı bir ekonomik model kapitalizm. Çıkışının ilk anlarında da böyleydi (gümrük duvarları, bütünleşik pazar, çitleme vb.), neoliberal dönemde de böyle (vergi afları, emek formu üstünde kontrol, iş kanunundaki değişiklikler vb.).

Yani Türkiye ortak alanların (orman arazileri, nehirler, kıyılar, hava vb.) vahşi işgali, özelleştirilmesi ve rant kapısı yapılması ile kapitalist olduğunu açıkça belli ediyor.

Kapitalizmi devlet müdahalesi üstünden ayırmak oldukça büyük bir hata olur. Çünkü kapitalizm devlet müdahalesinin ta kendisidir. Bu sebeple karma ekonominin kapitalizmden farkı sosyal devlet anlayışı üstünden kurularak anlaşılabilir. Yoksa devletin hangi alanlarda iş yaptığından değil.

o zaman abd'de sanırım sosyal devlet anlayışı yok. bu yüzden eğitim ve sağlık giderleri hep özelde mi? üniversiteler özelde ama lise seviyesinde devlet okulu var mı bilmiyorum.

turkiye kapitalizmin sosyal devlet gibi satildigi bir ulkedir. ornegin kara yolunu karayollari yapar gibi gozukur, ama ozel sirkete ihale eder. ozel sirket yolun sahibi degildir ama tum gelirini toplar. eger ozel sirkete yaptirilmadiysa alicisi ciktiginda ilk firsatta ozellestirilir. Kagit ustunde her yol devletin ama pratikte geliri ozel sirketin olur, ya da alicisi ciktiginda olacaktir. Bu sayede devlet yol yaptigi icin vergi toplayabilecek, hukumet ise oy toplayabilecektir. Ozel sirket ise gecis ucreti. yani vatandas hem yolun yapimina para oder, hem uzerinden gecmeye.

ornegin almanya sosyal devlettir ama ayni zamanda kapitalist bir devlettir. yolun yapimini devlet ozel sirkete ihale eder, sirket yapar. yolun mulk sahibi devlettir, devlet uygun gorurse yolu ucretlendirir ve gelir devlet kasasina kalir. uygun gormezse ucretlendirmez. bu konuda hicbir ozel sirket ile baglayici bir sozlesmesi yoktur. devlet malini yine halkinin hizmetine ucretsiz sundugu kadar sosyal devlet, halkin ozel sirketlerden isterse hizmet alacagi kadar da kapitalisttir. ornegin sosyal sigorta, istersen ozel sigorta yaparsin, devlet guvencesinden cikarsin, istersen de devlet sigortasinda kalirsin. ama turkiyede ozel sigortan varsa bile devlet sigortasindan cikamazsin ikisine de para odersin.

kisacasi turkiye vergi toplarken kapitalizim iceren sosyal devlet. turk bir calisan emeginin yaklasik %40-%50 si gibi kismini vergi olarak odemek zorunda ama universite harci oder, kopru gecis ucreti oder, doktor muayene ucreti oder. alman bir calisan emeginin isterse %40-%50 sini vergi olarak oder bu kalemlere ucret odemez, ama isterse de sitemden cikar ve az vergi oder. abd vatandasi ise sistemin disindadir zaten toplum icin tehtid olma riski olmadigi surece herseyden kendi sorumludur, o oranda da %15-%25 (eyalete gore) gibi vergi oder. Turkiyede ise hizmet sunarken ihale destekli, tekelci kapitalizim. ama hizmeti almak icin abd gibi ucret odemek gerekir, turkiyede sadece bir kisim azinlik ucretsiz hizmetten yararlanabilir(yesil kart sahibi tamamen ucretsiz saglik hizmeti, universite okumak isteyen maksimum %20 gibi azinlik devlet universitesi okuyabilir, ya da devlet resmi arac sahibi otoyol ucreti odemez).

genelde vergi oranlari dusuk ise kapitalist, vergi oranlari yuksek ve sosyal guvence var ise sosyal devlet+kapitalis olur. Ama Turkiyenin sistemi istisna, kendine has cok akilli ve ozel bir sistemdir.

@ black mamba. Evet, abd'de sosyal devlet anlayışı hiç yok. Eğitim, sağlık, emeklilik vb. hep özelde. Devlet kurumu olan bazı üniversitelerde bile oldukça vahşi bir borçlandırma dönüyor. Aslında burada devletin karışmaması söz konusu değil. Tam tersine, devlet karışarak devlet okullarına verilen katkıyı kısıyor. Daha sonra devlet lisesi/mahalle sistemi (aynı mahalli idaredekiler aynı liseye gidiyor) ve gettolaşma aracılığıyla fakir semtlere kötü eğitim verilmesi ve siyahların/meksikalıların kültürel sermayeye erişimini kısıtlanmasını sağlıyor. Aslında, devletin müdahalesi yok gibi gözüken yerde, siyasi, hukuki ve iktisadi bir etki aracılığıyla toplumda sömürü, ucuz iş gücü ve suç (ki suç polis düzeninin varlık nedeni olarak kullanılır) yeniden üretilir. Sanırım abd'deki eğitimin bu işleyişinden başka hiçbir şey neoliberal kapitalizmi daha iyi anlatamaz.

Türkiye abd'den daha kapitalist çünkü ort. işçi ya da mühendis abd'de ki alım gücünü rüyasında göremez. Abd'de sisteme uyarsan basamak atlamak için daha çok şansın var çünkü para var ülkede. Mesela Türkiye'de sıradan vergisini veren düzgün bir vatandaşın çocuğuysan üst düzey gelir getirecek bir işe girmen için iyi üniversitede okuman lazım, üniversitelerin bir kısmı ücretli ama götünü yırtsan ailenin geliri nedeniyle sana üst düzey okulda okuyacak borç verilmez. Abd'de ise aileden 0$ kalsa bile, yetişkinken borç alarak yıllarca okuyabilirsin ya da üniversite ailenin gelirine göre ücret belirler. Eyalet değiştirerek bir ton yeni şansa ulaşabilirsin vs.

Ayrıca Türkiye'de dolaylı vergi absürd seviyede ve bazı ülkeler vatandaşlık maaşı denerken Tr'de işsizden zorla haraç kesiyorlar :)) bu hangi kapitalist ülkede var bilmiyorum.